Khó kiểm soát quảng cáo thực phẩm chức năng

Thực tế, trong thời gian qua, từ địa phương đến T.Ư đã có nhiều đoàn thanh, kiểm tra được thành lập, liên tiếp những vi phạm về quảng cáo TPCN bị phanh phui.

Vi phạm lòng vòng

Cục ATTP nhận được phản ánh của người dân về việc Công ty TNHH MTV Đầu tư và Thương mại Xuất nhập khẩu Lam Hải (địa chỉ: số 1, ngõ 670, đường Nguyễn Khoái, phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai, Hà Nội) phát hành tờ rơi quảng cáo TPCN Viên nang trùng tảo hoạt lực có công dụng không đúng với sản phẩm đã công bố; hình ảnh quảng cáo phản cảm. Sau khi làm việc với đại diện công ty, Cục ATTP xác định, TPCN Viên nang trùng tảo hoạt lực do Công ty công bố, được cấp Giấy xác nhận công bố phù hợp Quy định ATTP số 14471/2013/ATTP-XNCB ngày 30/7/2013; Giấy xác nhận nội dung quảng cáo số 1119/2014/XNQC-ATTP ngày 27/6/2014. Tại thời điểm kiểm tra, các Giấy chứng nhận này đã hết hiệu lực từ ngày 30/7/2016. Đại diện Công ty Lam Hải cũng không thừa nhận đã phát hành tờ rơi quảng cáo nêu trên.

Khó kiểm soát quảng cáo thực phẩm chức năng - Ảnh 1

Cơ quan quản lý thị trường Hà Nội bắt giữ một vụ thực phẩm chức năng nhập lậu. Ảnh: Mạnh Dũng

Xung quanh vụ việc này, hiện Cục ATTP đang phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục xác minh việc phát hành tờ rơi quảng cáo và bán TPCN Viên nang trùng tảo hoạt lực vi phạm quy định. Bên cạnh đó, Cục ATTP khuyến cáo người dân không mua TPCN Viên nang trùng tảo hoạt lực không rõ nguồn gốc xuất xứ được quảng cáo và bán không đúng quy định. Nếu phát hiện đơn vị nào bán, người dân cần cung cấp cho cơ quan chức năng ở địa phương.

Mới đây, Cục ATTP cũng đã có quyết định xử phạt Công ty CP Triệu Sơn (phường Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) 65 triệu đồng, do quảng cáo sản phẩm Ancan trên một số website mà không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận nội dung. Cục cũng yêu cầu Công ty Triệu Sơn gỡ nội dung các quảng cáo vi phạm, cải chính thông tin trên các website. Ngay sau đó, phía Công ty Triệu Sơn đã gửi lời xin lỗi khách hàng và cho rằng, quảng cáo sản phẩm quá mức là thuốc phòng ung thư là do các đại lý!

Đây chỉ là 2 đơn vị bị các ngành chức năng phát hiện, xử lý trong hàng trăm đơn vị vi phạm quảng cáo TPCN từ đầu năm đến nay.

Không thần thánh hóa thực phẩm chức năng

Theo ông Nguyễn Thanh Phong, mặc dù Cục ATTP đã kiên quyết xử lý, hạn chế thấp nhất sản phẩm vi phạm ảnh hưởng tới sức khỏe người dùng, nhưng với gần 20.000 sản phẩm có mặt trên thị trường, việc kiểm soát gặp nhiều khó khăn.

Thực tế, nhu cầu sử dụng TPCN đang tăng nhanh khi hiện cả nước đã có gần 20.000 loại trên thị trường, kéo theo đó là nỗi lo về chất lượng, giá cả, độ trung thực của thông tin. Đáng nói là, việc quản lý các loại sản phẩm dường như ngoài tầm kiểm soát của các cơ quan chức năng khi hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng hay quảng cáo một đằng, chất lượng một nẻo tràn lan trên thị trường. Hàng năm, Cục ATTP ra quyết định xử phạt và thu hồi hàng trăm sản phẩm TPCN có kết quả kiểm nghiệm mẫu không đạt chất lượng. Năm 2015, đã có 261 công ty vi phạm về ATTP với tổng số tiền phạt hơn 4,7 tỷ đồng. Đầu năm 2016 đến nay, chưa có số liệu thống kê chính thức, nhưng ước tính, số công ty và số liền xử phạt lớn hơn rất nhiều.

Nói về cái khó trong quản lý, nhiều ý kiến cho rằng, TPCN là nhóm nằm ở “biên giới” giữa thuốc và thực phẩm, có sự giao thoa, người này hiểu là thuốc, người kia hiểu là TPCN. Để quản lý TPCN, Bộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư 43, trong đó có quy định trên bao bì sản phẩm phải ghi rõ đây là TPCN và công dụng với sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều đơn vị lợi dụng sự giao thoa này nên quảng cáo thổi phồng. Nhiều loại TPCN được quảng cáo như thần dược và bán với giá… trên trời, khiến người bệnh tiền mất tật mang.

Bởi vậy, ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục ATTP khuyến cáo, người tiêu dùng cần hiểu đúng, mua đúng, dùng đúng, không nghe tin đồn mà thần thánh hóa TPCN. Không nên tin nội dung quảng cáo TPCN bằng tờ rơi không có tên địa chỉ nhà in, số giấy phép in… Những sản phẩm TPCN được Cục ATTP cấp phép là những sản phẩm được kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Việc kiểm nghiệm, công bố nhãn đều có quy trình theo quy định của Nhà nước.