Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Không phát triển nhóm cây xuất khẩu chủ lực

Chia sẻ Zalo

KTĐT - Tuy thận trọng với những nguy cơ do cây trồng biến đổi gene (BĐG) gây ra, nhưng tại cuộc tọa đàm do Bộ NN&PTNT phối hợp với Hội Liên hiệp các tổ chức Khoa học kỹ thuật Việt Nam tổ chức sáng qua (5/10), nhiều chuyên gia cho rằng, việc phổ biến cây trồng BĐG là cần thiết và phù hợp với thực tế.

Nhiều ý kiến trái chiều
 
Theo số liệu của Cơ quan dịch vụ quốc tế về khuyến khích ứng dụng công nghệ sinh học nông nghiệp (ISAAA), cho đến năm 2010, tức là 15 năm sau khi giống cây trồng BĐG được trồng đầu tiên, đã có có 29 quốc gia trồng giống cây này trên đồng ruộng. Tổng diện tích cây trồng BĐG trên thế giới đạt 149 triệu héc ta, trong đó 3 loại cây chiếm diện tích lớn nhất gồm đậu tương (73,3 triệu héc ta), ngô (46,8 triệu héc ta) và bông vải (21 triệu héc ta). Hiện đã có 59 nước sử dụng cây trồng BĐG làm thực phẩm hoặc thức ăn chăn nuôi. Theo đánh giá, công nghệ BĐG có thể tạo ra cây trồng có nhiều đặc tính mong muốn như kháng sâu bệnh, cỏ dại, chống chịu điều kiện thời tiết khắc nghiệt, tăng hàm lượng dinh dưỡng…
 
GS.TS Nguyễn Lân Dũng, Tổng Thư ký Hội sinh học Việt Nam cho rằng, chúng ta không thể ngoảnh mặt làm ngơ với tiến bộ kỹ thuật hết sức vĩ đại của thế giới. Hiện nay, trong y học đã có khoảng 50 loại dược phẩm là sản phẩm BĐG. Hơn nữa, dù muốn hay không Việt Nam cũng đang sử dụng sản phẩm cây trồng BĐG.
 

Công nghệ BĐG cho phép tạo ra được các sản phẩm nông nghiệp có chất lượng cao, giá thành hạ. Bởi vậy, công nghệ gene đã, đang và sẽ là một trong những nhân tố quyết định tính cạnh trạnh không chỉ của lĩnh vực nông nghiệp mà còn ở nhiều lĩnh vực khác.

TS Lê Trần Chiến Trung tâm Đa dạng và an toàn sinh học

 

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về rủi ro của cây trồng BĐG đối với sức khỏe con người và môi trường. Theo, GS.TS Phạm Thị Thùy, Trung tâm Sinh học nông nghiệp và bảo vệ môi trường, thực phẩm từ cây BĐG có khả năng gây dị ứng, làm nhờn thuốc kháng sinh, tạo ra độc tố cho cơ thể… Còn GS.TS Trần Đình Long, Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam lại cho rằng, Việt Nam chưa nên phát triển cây trồng BĐG trên diện rộng, nếu cho phát triển tràn lan sẽ có nguy cơ làm mất cân bằng hệ sinh thái và làm giảm tính đa dạng sinh học của loài cây được chuyển gene.

Ứng dụng có lộ trình

Về vấn đề này, ông Đỗ Gia Phan, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam nêu quan điểm: "Trong khi công nghệ BĐG còn đang tranh cãi, mới chỉ có vài nước áp dụng trong sản xuất thì chúng ta cần hết sức thận trọng. Việc đưa cây ngô BĐG vào sản xuất hiện nay cũng cần cân nhắc bởi chúng ta đã có những giống ngô cho năng suất cao. Mặt khác chúng ta chưa sản xuất được giống ngô chuyển gene nên sẽ bị phụ thuộc rất nhiều vào công ty nước ngoài. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể nghiên cứu để có thể sẵn sàng triển khai khi tình hình có chuyển biến tích cực và người tiêu dùng chấp nhận sản phẩm BĐG".

Cho đến nay, Bộ NN&PTNT đã tiến hành 2 bước khảo nghiệm các giống ngô BĐG trên diện hẹp và diện rộng để đánh giá rủi ro đối với đa dạng sinh học và môi trường trên đồng ruộng. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng cho biết, các cơ sở pháp lý để sử dụng giống cây trồng BĐG ở Việt Nam đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh. Lộ trình sử dụng cũng được xác định chặt chẽ, có trọng tâm, trọng điểm và bước đi thận trọng. Trước mắt chỉ cho phép khảo nghiệm ba loại cây là ngô, đậu và bông vải. Đây là ba loại cây BĐG trên thế giới trồng nhiều và cũng là sản phẩm mà Việt Nam phải nhập khẩu số lượng lớn. Đồng thời không có chủ trương phát triển cây trồng BĐG đối với nhóm cây xuất khẩu chủ lực như lúa gạo, cà phê, tiêu, điều, chè, cây ăn quả…

Ông Bổng cũng bày tỏ: Giữa hai thái cực lựa chọn hoặc dứt khoát từ chối hoặc tiếp thu một cách dễ dãi, tùy tiện đều chưa phải là cách tiếp cận hay. Do đó, đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà khoa học Việt Nam đồng thuận phương thức tiếp cận đối với giống cây trồng BĐG một cách tích cực nhưng thận trọng, tuân thủ chặt chẽ qui định của pháp luật, tranh thủ kinh nghiệm của các nước.