Trong giai đoạn 2011 - 2015, mặc dù nền kinh tế thế giới suy giảm ảnh hưởng lớn đến đà tăng trưởng của kinh tế trong nước, nhưng với những kết quả đạt được trong thực hiện các khâu đột phá, kinh tế Thủ đô tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế giai đoạn 2016 - 2020.
Hoàn thiện thể chế đặc thù
Việc Hà Tây hợp nhất vào Hà Nội từ ngày 1/8/2008 và năm 2011 Hà Nội công bố “Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050” đã khiến không gian kinh tế Thủ đô thay đổi cơ bản. Cùng với việc điều chỉnh mang tính bước ngoặt lịch sử đó, Luật Thủ đô 2012 tạo nền tảng hình thành cơ chế đặc thù và với phạm vi rộng hơn trong đầu tư và phát triển kinh tế Thủ đô và vùng Thủ đô theo hướng văn minh, hiện đại và tiêu biểu cho cả nước.
Hiến pháp 2013, Luật Đầu tư và Luật DN 2014 tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng trong kinh doanh. Các quy định về phát triển kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và kinh tế tư nhân trên địa bàn TP được hoàn thiện theo hướng tạo động lực đầu tư và sức hấp dẫn kinh doanh. Nhiều sự hỗ trợ đối với DN được triển khai đã tạo sức hấp dẫn kinh doanh đối với đội ngũ doanh nhân. Nhiều thủ tục hành chính về đăng ký, thành lập DN, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… được đơn giản đã góp phần tăng tính minh bạch của môi trường kinh doanh cũng như hỗ trợ trực tiếp quá trình hội nhập của DN.
Các loại thị trường quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN được hình thành và vận hành hiệu quả như: Thị trường vốn, thị trường lao động, BĐS, hàng hóa, dịch vụ… Những quyết định hành chính thiếu sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân đều được chấm dứt hiệu lực kịp thời, giảm thiểu những thiệt hại có thể xảy ra. Các cam kết quốc tế về hội nhập đang mở ra khả năng điều chỉnh lớn hơn về thể chế đối với phát triển kinh tế Thủ đô, đặc biệt là các cam kết của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), cam kết trong Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)… Thu nhập bình quân đầu người của Thủ đô đã vượt con số 2.000 USD.
Hiện đại hóa toàn diện và đồng bộ cơ sở hạ tầng
Hệ thống cơ sở hạ tầng Thủ đô đang trong quá trình hiện đại hoá toàn diện theo hướng hiện đại, văn minh và tiêu biểu. Đây là điều kiện để vừa ổn định đời sống Nhân dân Thủ đô, vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế lâu dài, ổn định. Hệ thống đường giao thông, cầu hiện đại, cầu vượt nhẹ tại các nút giao thông được hiện đại hoá.
Hệ thống đường vành đai, đường cao tốc, đường nối Hà Nội với các tỉnh phía Bắc như Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Lạng Sơn, Hà Nội - Hải Phòng và Hà Nội với các tỉnh phía Nam được nâng cấp khá đồng bộ làm tăng vị trí trung tâm và sức hấp dẫn trong giao thương kinh tế của Hà Nội. Nhiều tuyến đường giao thông nội bộ Thủ đô và khu đô thị cao cấp được xây dựng góp phần phát triển Thủ đô hiện đại như cầu Nhật Tân, đường Võ Nguyên Giáp; Các khu chung cư cao cấp như: Văn Quán, Ecopark, An Khánh… cùng với nhiều dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp được xây dựng góp phần điều tiết sự chênh lệch giàu - nghèo giữa các tầng lớp Nhân dân Thủ đô.
Những hạn chế của hệ thống cấp thoát nước Thủ đô được phát hiện và nâng cấp, hệ thống điện lưới, hạ tầng CNTT, dịch vụ ngân hàng, tài chính… trên địa bàn Thủ đô liên tục được hiện đại hóa theo tiêu chuẩn khu vực và thế giới.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
Hà Nội có lợi thế về nguồn nhân lực chất lượng cao đối với tất cả các ngành nghề. Đội ngũ các nhà khoa học, các nhà sáng chế chuyên nghiệp và không chuyên tập trung khá đông đảo. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng là nơi tập trung nhiều cơ sở dạy nghề có uy tín với chương trình đào tạo ngày càng cập nhật và phù hợp với xu hướng khu vực cho thấy tiềm năng to lớn về nguồn nhân lực tay nghề cao của Thủ đô. Tuy nhiên, nguồn nhân lực Hà Nội vẫn gặp phải tình trạng năng suất chưa cao so với tiềm năng và yêu cầu hiện có. Nguồn nhân lực vẫn chưa tạo được sự đột phá về khoa học - công nghệ... Những hạn chế này đang được Hà Nội khắc phục nhằm góp phần tăng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của TP, tạo môi trường kinh doanh thống thoáng, tăng sức cạnh tranh của kinh tế Thủ đô.
Và những cơ hội lớn
Các đột phá chiến lược được Thủ đô thực hiện đang tạo ra những chuyển biến quan trọng và cơ bản cả trước mắt và lâu dài đối với sự phát triển Thủ đô. Giai đoạn 2011 - 2015 là giai đoạn phục hồi kinh tế thế giới và Việt Nam, tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình của Hà Nội đạt 7 - 8%, cao hơn mức tăng trưởng trung bình của cả nước từ 1,5 - 2%. Hà Nội đang chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế sang dịch vụ thương mại, du lịch, công nghiệp và giảm tỷ trọng nông nghiệp để vừa phù hợp với thế mạnh của Thủ đô, vừa hội nhập hiệu quả, giảm thiểu việc khai thác các nguồn lực thô và sản phẩm có giá trị gia tăng thấp. Ngoài ra, mức lương trung bình của người lao động ở Hà Nội cao hơn mức trung bình của cả nước khỏang 20 - 30% tạo tổng cầu lớn đối với đầu tư. Vị thế quốc tế của Thủ đô được cải thiện đáng kể và danh hiệu Hà Nội - TP vì hòa bình đang lan tỏa hiệu quả trong khu vực và thế giới.
Với kết quả khảo sát sự hài lòng của Nhân dân Thủ đô do Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội tổ chức mới đây cho thấy, 71% người được phỏng vấn hài lòng và rất hài lòng với việc giải quyết thủ tục hành chính của các cơ quan công quyền của Thủ đô. Đây là nền tảng quan trọng để tiếp tục khai thác nguồn lực trong Nhân dân cũng như tạo sự đồng thuận cao giữa các tầng lớp Nhân dân Thủ đô vào phát triển kinh tế. Hà Nội đang có nhiều cơ hội trong định vị vị thế quốc tế của Thủ đô khi quá trình hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ. Đặc biệt với việc tham gia Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), Hà Nội đang hướng tới một trung tâm thương mại - dịch vụ, công nghiệp chất lượng cao và công nghệ cao của cả nước và ASEAN trong quá trình phát triển và hội nhập lâu dài.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, Hà Nội tiếp nhận nhiều cơ hội lớn để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về kinh tế. Hàng loạt các cam kết quốc tế có hiệu lực là những nền tảng quan trọng trong phát triển kinh tế Thủ đô thời gian tới. Tuy nhiên, để tận dụng tốt cơ hội, cần có giải pháp nhất định để hướng các đột phá chiến lược vào những mục tiêu thống nhất.
Đầu tiên, cần xác định và kiên định vị trí kinh tế trong nước và quốc tế với sứ mệnh đi tiên phong và giữ vị trí định hướng cho tất cả các địa phương khác trong cả nước. Hà Nội phải trở thành trung tâm thương mại - dịch vụ, công nghiệp và công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu và phát triển có uy tín cao trong nước, khu vực và thế giới. Mục tiêu này đặt ra yêu cầu quyết liệt hoàn thiện thể chế, thúc đẩy cạnh tranh hiệu quả, phân bổ tối ưu nguồn lực, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, phát triển thị trường khoa học - công nghệ và khuyến khích phát triển nhân lực chất lượng cao.
Tiếp đến cần cải thiện cơ bản chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh của Hà Nội trong giai đoạn 2016 – 2020, ít nhất Hà Nội đứng ở danh sách 10 địa phương có năng lực cạnh tranh cao nhất của cả nước. Do đó, chính quyền TP cần quyết liệt hơn nữa trong cải thiện môi trường kinh doanh để đạt tính minh bạch cao nhất, giảm thiểu chi phí cho DN, nhà đầu tư, hỗ trợ nâng cao hiệu quả DN. Các DN thuộc các thành phần kinh tế cần thường xuyên cải thiện năng lực cạnh tranh thông qua liên tục đổi mới và cải tiến sản phẩm, xây dựng thương hiệu, liên kết, hỗ trợ kinh doanh, đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển, mở rộng thị trường để tạo lợi thế cạnh tranh và hiệu quả theo quy mô.
Bên cạnh đó, phát triển toàn diện Vùng Thủ đô để tăng tính hạt nhân và kết nối của Hà Nội nhằm huy động nguồn lực của các địa phương lân cận vào phát triển Thủ đô cần được quan tâm nhiều hơn nhằm tạo động lực phát triển mạnh của khu vực. Từ đó tăng sức thu hút nguồn đầu tư, công nghệ cao và nhân lực chất lượng cao. Do đó, cần tiếp tục xây dựng Hà Nội thành TP toàn cầu với sự chuẩn bị những nền tảng phát triển cao và rộng hơn.
Một điều quan trọng nữa đó là phát triển mạnh hơn các loại thị trường chất lượng cao gồm: Thị trường nhân lực chất lượng cao, thị trường vốn, tài chính, thị trường nghiên cứu và phát triển cũng như thị trường hàng hóa và dịch vụ chất lượng cao, sản phẩm sử dụng nhiều hàm lượng khoa học - công nghệ cao, sản phẩm, dịch vụ mang thương hiệu Hà Nội… để hội nhập thị trường khu vực và thế giới hiệu quả. Các chủ thể cung ứng các loại hàng hóa, dịch vụ này cần được khuyến khích thành lập và hoạt động năng động, sáng tạo và hiệu quả cao nhất.
Doanh nghiệp làm thủ tục đăng ký kinh doanh tại Sở KH&ĐT Hà Nội. Ảnh: Chiến Công
|
| Du lịch Hà Nội có nhiều cơ hội để bứt phá “Hội nhập quốc tế và khu vực là cơ hội để gia tăng sức mạnh cho du lịch Hà Nội, góp phần làm cho du lịch Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung có những bước phát triển mới. Riêng đối với Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), cơ hội đầu tiên mà AEC mang lại cho ngành du lịch đó là lãnh đạo các nước trong khu vực xác định du lịch là một trong 11 ngành được ưu tiên. Theo đó, du lịch cũng như 10 ngành được ưu tiên hội nhập sẽ giảm và loại bỏ các loại thuế đánh vào các hàng hóa và dịch vụ liên quan, loại bỏ các rào cản để thúc đẩy đầu tư, tạo điều kiện đi lại, du lịch dễ dàng cho trong khối cho thương nhân, chuyên gia, lao động có tay nghề... Có thể thấy rằng, đây là cơ hội quan trọng nhất đối với ngành du lịch. Hội nhập AEC cũng mang lại cho Hà Nội cơ hội quảng bá hình ảnh của mình tới 9 nước bạn trong khối, cơ hội tiếp nhận dòng chảy vốn đầu tư du lịch, tiếp nhận lao động có tay nghề cao trong ngành du lịch từ các khu vực khác nhau...”. PGS.TS Trần Đức Thanh- Trường ĐHKHXH&NV, ĐHQG Hà Nội Tăng cường hợp tác và nâng cao ý thức hội nhập “Hà Nội cần hợp tác chặt chẽ với các bộ, ngành T.Ư và các địa phương lân cận trong xây dựng và thực hiện các quy hoạch của mạng lưới hạ tầng kỹ thuật, trước hết là hệ thống giao thông, thông tin, điện lực, cấp thoát nước, quan tâm phối hợp trong các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Phối hợp tốt với các địa phương thực hiện quy hoạch Vùng Thủ đô. Thực hiện hợp tác, liên kết cùng phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng Đồng bằng sông Hồng theo định hướng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Hỗ trợ các các DN nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc áp dụng khoa học kỹ thuật, các tiêu chuẩn quốc tế, xây dựng thương hiệu DN, sản phẩm, liên doanh liên kết,…; Nâng cao nhận thức về hội nhập kinh tế quốc tế nhằm giúp DN hiểu và vận dụng tối đa lợi ích của hội nhập kinh tế quốc tế trong kinh doanh, tự bảo vệ mình trong các tranh chấp thương mại quốc tế”. TS.Nguyễn Thành Công - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội Doanh nghiệp phải chủ động và tự tin Dưới sự chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, Hiệp hội DN vừa và nhỏ cùng cộng đồng DN Thủ đô cũng chuẩn bị 5 năm nay, tập trung vào 3 vấn đề chính cho quá trình hội nhập. Thứ nhất, thời gian qua, TP đã có các quyết định hỗ trợ về lãi suất vốn vay, hỗ trợ lãi suất sau đầu tư cho DN; Thứ hai, TP đã tập trung vào xúc tiến thương mại, các thị trường mới, thị trường tiềm năng, thị trường có cơ hội cho hàng hóa kinh doanh, thâm nhập; Thứ ba, tập trung tháo gỡ khó khăn cho các DN sau khi gặp các bất lợi, các vấn đề liên quan về kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó, TP đã tập trung tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, kiến thức pháp luật để các DN nắm bắt, nhất là DNVVN khi thâm nhập thị trường. Tuy nhiên, các DN phải nhìn nhận khi hội nhập cơ hội là 30% nhưng thách thức là 70%. Bởi thực tế, những thách thức hiện nay chúng ta gặp phải là trình độ của KHCN đang rất yếu và thiếu khi chưa cải tiến được các mẫu mã sản phẩm. Chưa tập trung đẩy mạnh vào việc xây dựng các giá trị thương hiệu một cách bền vững; Khi thâm nhập thị trường của các nước, đặc biệt là các thị trường đòi hỏi tính cạnh tranh cao, thị trường khó tính, thì chúng ta vẫn chưa đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng… Chính vì thế, tôi cho rằng vai trò, công tác chuẩn bị đối với các DN là phải hết sức chủ động, tự tin, mạnh dạn để hội nhập chứ không phải thụ động, trông chờ vào sự hỗ trợ từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước hay các tổ chức khác. Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, cần tạo cơ chế hành lang pháp lý một cách bền vững trong thời gian dài, ổn định về kinh tế vĩ mô, ổn định về mặt chính sách để các DN yên tâm hoạt động sản xuất, kinh doanh; Đẩy mạnh cổ phần hóa các DN Nhà nước để tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng, hợp lý, đem lại quyền lợi bình đẳng cho các DN Nhà nước và các DN tư nhân, DNVVN. Ngoài ra, các DN cũng mong tạo ra những chuỗi liên kết giá trị, liên kết hợp tác đối với các DN lớn và DNVVN để hỗ trợ và nâng cao tính cạnh tranh khi hội nhập ngày một sâu rộng. TS Nguyễn Hồng Sơn - Chủ tịch Hiệp hội DN TP Hà Nội Cơ quan quản lý cần sâu sát để hỗ trợ DN tốt hơn DN chúng tôi xác định hội nhập là điều thuận lợi nhưng cũng là khó khăn rất lớn. Chính vì thế, để đón hội nhập, DN chúng tôi rà soát lại hoạt động sản xuất của Công ty, loại bỏ vấn đề bất hợp lý về sản xuất để tạo lên các sản phẩm có sự cạnh tranh tốt nhất. Đặc biệt, tôi muốn nhấn mạnh, thời gian qua, các chính sách xúc tiến thương mại của UBND TP Hà Nội có những sự khác biệt rất lớn, hỗ trợ nhiều cho DN thông qua các hoạt động, chương trình kết nối, hội chợ… tìm hiểu thị trường các nước, Đông Âu, Nam Phi hay các nước châu Á. Tuy nhiên, để DN không thua trên chính sân nhà, vươn ra thế giới, việc quan trọng đầu tiên là phải đẩy mạnh hơn nữa việc thông thương giữa các DN trong nước với nhau và giữa DN trong nước với DN nước ngoài để tạo mối quan hệ, tìm kiếm bạn hàng. Các chương trình hỗ trợ về vốn để DN có thể đầu tư về công nghệ mới cũng cần được tăng cường trong thời gian tới. Và điều quan trọng hơn cả đó là tiếp tục đẩy mạnh đơn giản hóa thủ tục hành chính, giúp rút ngắn thời gian gia nhập thị trường, giảm chi phí cho DN, sản phẩm, dịch vụ có thể tiếp cận thị trường nhanh hơn sẽ góp phần không nhỏ tăng sức cạnh tranh khi nền kinh tế hội nhập sâu, rộng hơn. Đồng thời, các tổ chức được TP giao nên sâu sát với các DN, hiểu rõ các DN cần gì để hỗ trợ, hiểu DN, nhà đầu tư đang cần gì, đang vướng mắc ở đâu để tháo gỡ. Giám đốc Trung tâm thương mại Công ty CP Kim khí Thăng Long Nguyễn Mạnh Hùng |
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội](https://static.kinhtedothi.vn/200x113/images/upload//2024/11/275eb58461-f5ad-422b-a912-1db683083952.jpg "[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội")
