Trong thế giới muôn màu của hoa lan, lúc nào cũng có những giống ngự trị trên đỉnh cao. Cứ vài năm, thị hiếu của người chơi lan lại thay đổi, vòng xoay này giúp một giống lan khác lên ngôi. “Bảy cụt” - một tay chơi lan lão làng ở quận 7, TP Hồ Chí Minh cho biết: Khoảng 10 năm trước, giới chơi lan ở Sài Gòn truyền tay nhau giống kiếm vàng Hoàng Long. Dần dà người chơi lan ngoài Bắc biết đến giống này, bắt đầu hành trình phổ biến giống lan này ra toàn quốc. Mỗi vùng miền một gu chơi lan, ngoài Bắc mạnh về địa lan, người miền Tây Nam Bộ thì thích Cattleya… nhưng chắc chắn không giống lan nào thích nghi và ra hoa được ở cả 3 miền và được yêu thích như kiếm vàng.
Mai Huy – một người kinh doanh hoa lan, còn nói về kiếm vàng Hoàng Long với vẻ tự hào: “Cho đến thời điểm hiện nay, mặc dù Thái Lan hay Đài Loan (Trung Quốc) sở hữu số lượng kiếm vàng lá cứng nhiều hơn Việt Nam, nhưng chưa có giống nào có thể sánh được với kiếm vàng Hoàng Long của Việt Nam. Đã hơn 10 năm, nhưng giá ngày càng lên cao, chậu kiếm chơi được giá cả trăm triệu”. Không ai giải mã được vì sao giống lan khá phổ biến như kiếm vàng lại có thể ngự trên đỉnh cao về giá trị kinh tế trong một thời gian dài đến vậy. Nhưng giới chơi lan sưu tầm vẫn cứ truyền nhau công dụng của kiếm vàng: Có giá trị phong thủy, trong nhà có một giò thì mọi chuyện đều êm xuôi. Vậy nhưng “hoa hậu” của dòng lan kiếm lá cứng gần đây đã phải nhường ngôi cho một dòng lan Giả hạc. Giống lan này dễ nhân giống bằng nhiều cách, lại phát triển nhanh, thế nhưng, thi thoảng lại xuất hiện những cá thể đột biến, cho hoa màu trắng, hoặc 5 cánh trắng làm điên đảo giới chơi lan. Đấy là chưa kể, trong hàng nghìn cây lan đột biến mới chọn ra được vài cây là hoa hậu. Mới đây, giới chơi lan truyền tai nhau một vụ mua bán lan giả hạc đột biến 5 cánh trắng với giá lên đến 700 triệu đồng. Gọi một giò lan là theo thói quen chứ giò 5 cánh trắng Kim, tổng chiều dài khoảng 2m, bình quân mỗi cm thân cây lan giá khoảng 3,5 triệu đồng. Giao dịch gây nhiều bàn tán, người cho rằng đó là “màn diễn sâu”, người lại cho rằng giò lan xứng đáng 700 triệu đồng. Định nghĩa về một cây lan đẹp mỗi người chơi đưa ra một tiêu chuẩn, vì vậy việc tranh luận về một giống lan đẹp là điều dễ hiểu. Trong thế giới của người chơi lan chuyên nghiệp, chuyện giò lan có giá trị bằng một gia sản không hiếm.
Vườn lan Hai Beo nổi tiếng chuyên nghiệp của ông chủ Nguyễn Tấn Lộc mới nổi khoảng 5 năm trở lại đây là một ví dụ. Vườn khoảng 100m2 chỉ để trồng riêng các giống lan quý đính với những cái tên Diễm xưa, Ướt mi, Người đẹp không tên… áng chừng khoảng 3 tỷ đồng. Toàn những chậu lan nhỏ, nhưng giới chơi lan nhìn vào sẽ biết ngay đâu là vàng, đâu là bạc. Trong bộ sưu tập đó, lộc quý nhất “Người đẹp không tên” là cây lan giả hạc, chỉ vài than nhỏ, cao tầm 10 - 30cm nhưng có người đã trả 400 triệu đồng. Nguyễn Hữu Nhơn cũng là một tay chơi lan đột biến có “số má”. Ngôi nhà 2 tầng trên đường Phan Bội Châu, TP Buôn Ma Thuột của anh đúng là vườn địa đàng với hàng ngàn giò lan treo ngăn nắp, tính ra cũng tới tiền tỷ. Ngoài Bắc một dạo cũng lao xao vì một tay chơi nhượng lai vườn lan sưu tầm nho nhỏ, nhưng chưa ai đủ khả năng bỏ ra 4 tỷ đồng để mang về nhà bộ sưu tập đó... Đúng là kỳ bí khi nói về thế giới hoa lan đỉnh cao.
