Hơn 3 năm ấp ủ, rong ruổi khắp 5 bang của nước Mỹ, đạo diễn Minh Chuyên viết kịch bản và thực hiện ghi hình cho bộ phim tài liệu dài 25 tập, nhân kỷ niệm 40 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Ông chia sẻ, thực ra tư liệu đủ để ông làm 50 tập phim, nhưng thời gian gấp gáp, chỉ kịp làm chừng ấy.
Điểm mới đáng ghi nhận ở bộ phim này là góc nhìn khách quan hơn, chân thực hơn từ người Mỹ. “Các trận đánh được cả 2 phía thắng trận và thua trận nhìn nhận, đánh giá. Nhiều cựu chiến binh của ta cũng nói, lần đầu tiên nhìn thấy nhiều lính Mỹ đến thế trên phim” - đạo diễn Minh Chuyên cho hay. Nhiều phim tài liệu trước, người xem chủ yếu thấy quân giải phóng đánh đuổi quân Mỹ, bởi đa số sử dụng tư liệu phía mình ghi được.
Cơ duyên làm phim này còn phải kể đến cuộc hội thảo văn học quốc tế ở Boston (Mỹ) tháng 6 năm ngoái. Nhà văn, đạo diễn Minh Chuyên “tranh thủ” vác máy đi quay, gặp gỡ và ghi nhận gần 200 ý kiến của các học giả, nhà nghiên cứu, cựu binh, quan chức Mỹ và tướng lĩnh dưới chế độ Việt Nam Cộng hòa. Trong nhiều ý kiến này, người xem gặp lại những người bạn Mỹ thân thiện, nhiệt tình với người Việt Nam như nhà thơ Bruce Weigl, Kevin Bowen, nhà văn Wayne Karlin.
Paul Atwood - cựu binh Mỹ từng tham chiến ở chiến trường Việt Nam rồi bỏ quân ngũ, tham gia phong trào phản chiến ở Mỹ, cùng với nhiều cựu binh khác, ông nhận ra bản chất của cuộc chiến: “Những gì chính quyền chúng tôi nói là dối trá, tôi bắt đầu không tin những gì chính phủ Mỹ nói nữa”. Wayne Karlin - cựu binh từ chiến trường Việt Nam cũng có quan điểm tương tự. Sau khi trở về, đọc nhiều và nhận ra sự sai lầm của người Mỹ ở Việt Nam, ông viết sách chống chiến tranh, trong đó có cuốn “Linh hồn Việt cộng”.
Đạo diễn Minh Chuyên không giấu, trong bộ phim ông tâm đắc nhất 2 tập “Trận đánh không cân sức” (tập 11) và “Những anh hùng ở lại Khâm Đức” (tập 12). Theo ông, tính chân thực ở 2 tập phim này rất cao. Hơn nữa, những hình ảnh chết chóc, khốc liệt của chiến tranh ở chiến trường Khâm Đức (Quảng Nam) được tái hiện qua những thước phim do Christopher Jensen quay. Cựu binh Mỹ này từng có mặt tại chiến trường Khâm Đức, bắn chết nhiều quân giải phóng, đồng thời là nhà báo, quay phim. Tuy nhiên, đạo diễn Minh Chuyên cũng cho biết, ông phải cắt bỏ rất nhiều hình ảnh đẫm máu, trong đó nhiều người lính Việt Nam ngã xuống rất tang thương. Nhiều hình ảnh xác chết la liệt, không toàn vẹn bị xóa mờ, hoặc cắt bỏ và thay thế bằng hình ảnh vũ khí hiện đại để khán giả đại chúng dễ chấp nhận hơn.
Thực hiện phim này, đạo diễn có được sự tư vấn của các tướng lĩnh tham gia các trận đánh như Đại tướng Lê Văn Dũng, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu.
Đạo diễn Minh Chuyên và cựu binh Mỹ Kevin Bowen.
|
