Hiệu quả giám sát thể hiện bằng sản phẩm cụ thể
Vườn hoa Ngọc Lâm có được "hồi sinh" là kết quả nỗ lực của quận Long Biên khi triển khai kế hoạch của UBND TP Hà Nội về cải tạo, nâng cấp và xây mới các công viên, vườn hoa trên địa bàn TP giai đoạn 2021 - 2025. Và trong thành quả đó không thể không nhắc đến vai trò đôn đốc, giám sát của HĐND, đại biểu HĐND TP trong chất vấn, theo sát, đeo đuổi đến cùng sự việc được chất vấn.
Theo đó, tại Kỳ họp cuối năm 2022, HĐND TP Hà Nội khóa XVI, đại biểu HĐND TP đã phản ánh tình trạng vườn hoa Ngọc Lâm bị bỏ hoang, xuống cấp, rác thải tập kết gây mất vệ sinh môi trường, mất mĩ quan đô thị. Đại biểu đề nghị UBND quận Long Biên nêu giải pháp để cải tạo vườn hoa Ngọc Lâm, khai thác có hiệu quả nhằm tạo không gian sinh hoạt chung cho người dân trên địa bàn.
Cùng với phiên chất vấn, đại biểu HĐND TP đã luôn theo sát vấn đề để giám sát, theo dõi tiến độ thực hiện lời hứa, cam kết của lãnh đạo UBND quận Long Biên. Với sự bám sát, trở đi trở lại vấn đề đã góp phần đốc thúc quận triển khai, hoàn thành dự án cải tạo vườn hoa Ngọc Lâm trong thời gian ngắn (từ tháng 1 đến tháng 5/2023), tạo cảnh quan, không gian văn minh đô thị; đưa một nơi bỏ hoang, nhếch nhác trở thành điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao khang trang, sạch đẹp...
Đây chỉ là một "lát cắt" nhỏ minh chứng cho hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND TP Hà Nội trong thời gian qua, đặc biệt là sau khi có Nghị quyết 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12/9/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về "Hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND" và Đề án số 15-ĐA/TU ngày 12/5/2022 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại TP Hà Nội”.
Theo đánh giá của Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn, thời gian qua, HĐND TP đã chất vấn, giải trình, giám sát công tác quản lý Nhà nước về giao thông, đô thị, quản lý đất đai, các dự án chậm triển khai… nay đã có chuyển biến tích cực
Cùng với vườn hoa Ngọc Lâm, thời gian qua bằng việc triển khai chương trình giám sát về lĩnh vực cải tạo, chỉnh trang, đầu tư công viên, vườn hoa của HĐND TP, trong 9 tháng đầu năm 2024 theo chỉ tiêu của Chương trình 03-CTr/TU của Thành ủy đã hoàn thành và cơ bản hoàn thành 6 công viên, trong đó có 3 công việc thuộc địa bàn quận Long Biên (Ngọc Thụy, Long Biên, Lâm Hạ); công viên hồ điều hòa CV1; công viên và hồ điều hòa khu phía bắc và phân mở rộng phía nam nghĩa trang Mai Dịch (quận Cầu Giấy); công viên thiên văn học (quận Hà Đông)...
Nâng cao vị thế, vai trò của HĐND các cấp
Theo Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn, bám sát tinh thần Nghị quyết 594/NQ-UBTVQH15, thời gian qua hoạt động giám sát, khảo sát tiếp tục được đổi mới đúng trọng tâm, trọng điểm, thuộc lĩnh vực quan trọng, được cử tri quan tâm, bảo đảm thiết thực, hiệu quả. HĐND các cấp TP Hà Nội đã đổi mới quy trình, phương thức giám sát; hiệu quả giám sát được tăng cường, hoạt động chất vấn, giải trình của Thường trực HĐND được đẩy mạnh.
Trong năm 2024, HĐND TP, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND TP tổ chức khoảng 40 cuộc giám sát, chất vấn, giải trình. Các phiên chất vấn của HĐND các cấp diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, nghiêm túc, thực chất, trách nhiệm và hiệu quả. Các vấn đề được HĐND lựa chọn chất vấn là “trúng và đúng”, quan trọng, thiết thực, tác động lớn và phù hợp với thực tiễn của TP và các địa phương, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân.
Tại các kỳ họp thường lệ giữa năm 2024, HĐND TP đã chất vấn 2 nhóm vấn đề về thực hiện kỷ luật, kỷ cương trách nhiệm trong thực thi công vụ tại các cơ quan Nhà nước thuộc TP Hà Nội; công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm trên địa bàn TP.
Đặc biệt, sau phiên chất vấn HĐND các cấp TP đã ban nghị quyết về hoạt động chất vấn kèm theo phụ lục các nội dung, cam kết, nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình để UBND TP và các cấp, các ngành tập trung khắc phục, các tồn tại, hạn chế. Đây chính là cơ sở để HĐND, các Ban, đại biểu HĐND theo dõi, đôn đốc, tái giám sát việc thực hiện.
Tinh thần đeo bám đến cùng sự việc đã lan tỏa đến HĐND, các Tổ đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn TP Hà Nội. Thực tế cho thấy, thời gian qua hoạt động chất vấn tại các kỳ họp thường lệ giữa năm 2024 của HĐND quận, huyện, thị xã và các xã, thị trấn tiếp tục được nâng lên, thời gian chất vấn tăng, số lượng đại biểu, số câu hỏi chất vấn nhiều hơn.
Tại các phiên chất vấn, ở HĐND cấp huyện đã có trên 274 lượt ý kiến chất vấn, ở HĐND cấp xã đã có gần 1.394 ý kiến chất vấn. Các phiên chất vấn của HĐND các cấp diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, nghiêm túc, thực chất, trách nhiệm và hiệu quả. Các vấn đề được HĐND lựa chọn chất vấn là “trúng và đúng”, quan trọng, thiết thực, tác động lớn và phù hợp với thực tiễn của TP và các địa phương, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân.
Chia sẻ về thực tiễn hoạt động chất vấn trên địa bàn, Chủ tịch HĐND huyện Gia Lâm Nguyễn Tiến Việt cho biết, trên cơ sở kết quả giám sát, khảo sát của Thường trực HĐND, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND và qua các kênh thông tin khác như ý kiến, kiến nghị của cử tri, phương tiện thông tin đại chúng... Thường trực HĐND huyện xem xét, lựa chọn các vấn đề cần yêu cầu các cơ quan liên quan chất vấn, giải trình. "Đó là các vấn đề được đông đảo cử tri quan tâm; các vấn đề còn nhiề̀u khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế...".
Sau khi lựa chọn nội dung chất vấn, giải trình, Thường trực HĐND huyện đã xây dựng kế hoạch tổ chức phiên chất vấn, giải trình, trong đó có phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị thực hiện các nhiệm vụ có liên quan; xây dựng phóng sự về các vấn đề liên quan đến nội dung chất vấn, giải trình.
"Kết luận phiên chất vấn, chủ tọa đề nghị UBND huyện, các phòng, ban, ngành, các đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc thực hiện những lời hứa, cam kết trước HĐND, cử tri. Đây cũng là thước đo năng lực, uy tín và sự tín nhiệm của cán bộ" - Chủ tịch HĐND huyện Gia Lâm Nguyễn Tiến Việt chia sẻ.
Cùng với hoạt động chất vấn, phiên giải trình của Thường trực HĐND quận, huyện, thị xã và các xã, thị trấn tiếp tục được nâng lên. Nội dung phiên giải trình được lựa chọn là những vấn đề bức xúc dân sinh, vấn đề còn hạn chế, nhiều đơn vị đã lựa chọn “đúng và trúng” các vấn đề để tổ chức phiên giải trình. Việc tổ chức các phiên chất vấn, giải trình của Thường trực HĐND quận, huyện, thị xã vừa bảo đảm việc thực hiện các quy định của Luật, Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vừa góp phần nâng cao vị thế, vai trò của HĐND các cấp trong việc thực hiện giám sát các vấn đề dân sinh, bức xúc tại địa phương.
Theo Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn, thời gian qua hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND được tổ chức theo nhóm vấn đề trọng tâm, người bị chất vấn được lựa chọn phù hợp với nội dung chất vấn; lãnh đạo các đơn vị có liên quan được mời tham dự phiên họp và trả lời về vấn đề thuộc trách nhiệm của mình theo đúng quy định, cách thức đặt câu hỏi và trả lời theo hướng “hỏi nhanh, đáp gọn” và có tranh luận để làm rõ thêm các nội dung. Đối với một số nội dung yêu cầu chất vấn bằng văn bản đều được nêu rõ để các cơ quan có thẩm quyền trả lời theo quy định. Các phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND tiếp tục thu hút sự quan tâm, được cử tri, Nhân dân và dư luận đánh giá cao. Qua chất vấn đã giải quyết được nhiều vấn đề liên quan, đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết một cách căn cơ, triệt để.
Một số địa phương đã tiến hành chất vấn với nội dung rộng khắp, tập trung vào việc thực hiện các kết luận chất vấn, giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND tại các kỳ trước bảo đảm theo đến cùng vấn đề và tạo hiệu quả rõ nét trong thực hiện các vấn đề bức xúc trên địa bàn như: HĐND quận Ba Đình tái chất vấn về lĩnh vực kinh tế, đầu tư xây dựng, quản lý quy hoạch và chất vấn, tái chất vấn về công tác quản lý đất đai, tài nguyên và vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ, xây dựng chính quyền, cải cách hành chính, vệ sinh an toàn thực phẩm. HĐND huyện Chương Mỹ chất vấn về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bảo vệ môi trường...