"Làng thần kỳ" Nhật Bản ở Đà Lạt

Ngôi làng Karakumi, huyện Minamisaku, tỉnh Nagano nằm ở phía Tây thủ đô Tokyo được người dân Nhật gọi bằng tên “Làng thần kỳ’’. Nơi đây từng là vùng đất đai cằn cỗi, nghèo nhất nước Nhật vào thập niên 60-70 của thế kỷ 20. Chỉ nhờ trồng rau xà lách, Karakumi ngày nay được xem như ngôi làng giàu có nhất nước.

Anh Takaya Hanaoka ăn thử rau tại vườn. Ảnh: Quốc Dũng

Năm 2012, ông Hironosi Tsuchiya, Giám đốc Quỹ đầu tư HT Capital tại Việt Nam sau nhiều lần lui tới Đà Lạt-Lâm Đồng, nhận thấy đây là vùng đất trù phú, khí hậu thích hợp cho canh tác rau quanh năm, nhưng nông dân thu nhập chưa cao và khá vất vả. Ông lập tức liên tưởng đến làng Karakumi, nơi có điều kiện tự nhiên, khí hậu thua xa Lâm Đồng. Mỗi năm người dân làng Karakumi chỉ canh tác được 4 tháng, 8 tháng còn lại là băng giá, nhiệt độ xuống tới âm 20 độ C, nhưng thu nhập bình quân hộ gia đình tới 250.000 USD.

Khi về nước, ông Hironosi Tsuchiya tức tìm tới làng Kurakumi, giới thiệu về Đà Lạt, vận động nông dân tới đây trồng rau. Hai nông dân trẻ, Chủ của Công ty Lacue tại làng Karakumi là anh Masahito (34 tuổi) và anh Takaya Hanaoka (35 tuổi) đã quyết định tới Đà Lạt thăm dò tìm hiểu. Sau khi khảo sát, hai nông dân Nhật nhanh chóng hợp tác với một doanh nghiệp địa phương lập liên doanh An Phú Lacue để trồng rau xà lách tại thôn Đạ Nghịt, xã Lát, huyện Lạc Dương (Lâm Đồng).

Nguyên tắc làm việc nơi đây là canh tác nghiêm ngặt theo đúng kỹ thuật như tại làng Karakumi. Phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không phải là những nhãn hiệu cùng hãng cung cấp tại làng Karakumi, nhưng thành phần các hợp chất phải tương tự. Bất kể hóa chất nào dùng cho cây đều được đưa lên bàn cân đúng liều lượng sử dụng, hoặc thấp hơn một chút.

Thu hoạch rau tại AnPhu Lacue vào lúc sáng sớm. Ảnh: Quốc Dũng

Anh Takaya Hanaoka cho biết, vào năm 1980, một vị trưởng làng Karakumi đã đứng lên kêu gọi người dân canh tác rau theo tiêu chuẩn chung của làng, những người vi phạm sẽ bị cấm sản xuất. Làng có hẳn một kênh truyền hình để thông tin về thị trường hàng ngày và thông qua hướng dẫn của kênh truyền hình này, kỹ thuật canh tác đảm bảo 100 hộ như một. Rau của làng Karakumi sản xuất ra có thể ăn tươi ngay tại vườn.

Đầu tháng 2/2014, công ty trồng thử nghiệm 13 loại giống rau trên diện tích 5.000 m2, trong đó chủ lực vẫn là giống xà lách Mỹ mà người làng Karakumi thường canh tác. Sau 70 ngày, vừa qua 3.000 cây xà lách Mỹ đầu tiên đã cho thu hoạch và được đưa đi chào hàng tại các siêu thị TP HCM.

Diện tích đất của công ty ở Đạ Nghịt là 13ha, hiện tại mới triển khai canh tác 8.000m2 với 15 công nhân. Sau đợt thu hoạch đầu tiên, An Phú Lacue đang tiến hành xuống giống đều đặn mỗi tuần 20.000 cây rau ăn lá các loại.

Việc thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch với người Nhật là tối quan trọng, ở làng Karakumi nông dân thu hoạch xà lách từ 3h đến 6h và giữ trong kho lạnh với nhiệt độ tương đương lúc thu hoạch, cho tới lúc phân phối đến người tiêu dùng. Họ tuyệt đối không thu hoạch rau trong thời tiết nắng nóng hay bất kể thời điểm nào khác trong ngày. Hiện AnPhu Lacue cũng đang áp dụng quy định này. Rau xà lách sau khi thu họạch được vận chuyển bằng xe lạnh về điểm sơ chế, tại đây những thùng rau xà lách còn được hút chân không và cho vào kho lạnh giữ nguyên nhiệt độ cho tới lúc rau ra tới siêu thị.

"Làng thần kỳ" Nhật Bản ở Đà Lạt - Ảnh 1

Tại trang trại AnPhu Lacue, hai nông dân người Nhật sử dụng thành thạo các loại nông cơ, nông cụ, nhưng ngoài việc xử lý trực tiếp, họ còn có hẳn một phầm mềm máy tính để quản lý‎ đồng ruộng. Loại giống nào, trồng bao nhiêu cây, trên bao nhiêu luống, lượng phân bón cho từng loại, từng luống rất chi tiết, rõ ràng đến mức một nhân viên văn phòng cũng có thể nắm rõ và hình dung thực tế từng đám rau.

Ông Takaya Hanaoca, Giám đốc AnPhu Lacue cho biết, nếu sản xuất thành công sẽ tính tới xuất khẩu qua Singapore và về Nhật. Hiện mỗi cây xà lách Mỹ của AnPhu Lacue bán cho siêu thị ở Việt Nam trên 20.000 đồng, mức bán lẻ mà siêu thị để bảng là trên 30.000 đồng. Ông Takaya cho rằng, mức giá này chưa phù hợp với đại bộ phận người tiêu dùng Việt Nam. Một cây xà lách Mỹ tại siêu thị ở Nhật cũng chỉ có giá 2,5 USD, tương đương 50.000 đồng Việt Nam.

Tuy chưa tính tới việc hợp tác sản xuất rau xà lách với nông dân Đà Lạt, nhưng theo ông Takaya Hanaoca, họ sẵn sàng chuyển giao tất cả kỹ thuật và quy trình canh tác. Trong tương lai sẽ có chương trình đưa nông dân Đà Lạt tới học tập sản xuất tại làng Karakumi ở Nhật. Ngoài kỹ thuật canh tác, hai ông chủ người Nhật đang trồng rau tại Đà Lạt muốn nông dân Việt Nam học tập tinh thần của người Nhật trong sản xuất kinh doanh. Theo họ, làng Karakumi được người Nhật gọi là “Làng thần kỳ’’ cũng chính nhờ sự nghiêm ngặt, nghiêm túc trong công việc.