Luật không theo kịp thực tế

Số liệu của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho thấy, mức độ tin tưởng và tỷ lệ mua sắm qua mạng của người tiêu dùng đã giảm khoảng 16% so với 2011. Nguyên nhân chính là do nhiều vụ lợi dụng TMĐT để lừa đảo liên tục bị phát hiện trong năm 2012 (đã có ít nhất 3 sàn điện tử mua bán trực tuyến của Công ty CP Đào tạo Mua bán trực tuyến MB24, Công ty CP Đầu tư Thương mại dịch vụ Cộng đồng Việt và Công ty CP Đầu tư Tâm Mặt trời bị khởi tố). Mới đây nhất là vụ trang web nhommua.com đang khiến nhiều người lo lắng khi đã mua voucher (phiếu sử dụng dịch vụ) từ web này.

Thực tế cho thấy, mặc dù lực lượng chức năng đã xử lý một số DN vi phạm nhưng việc phát hiện thường chậm. Với trường hợp MB 24, khi bị cơ quan chức năng phát hiện, công ty này đã có 52 chi nhánh ở 33 tỉnh, thành phố và đã huy động được hơn 650 tỷ đồng…

Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet)

Ông Lê Minh Loan, Trưởng phòng Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - C50) cho biết: Hầu hết các trang TMĐT đều số hóa giao dịch, vì vậy cơ quan chức năng rất khó xác định người bán là ai, bán ở đâu, có đủ chức năng bán hàng hay không. Ngay cả tìm ra thông tin cũng chưa dễ xử phạt vì những người quản lý các trang web rất dễ xóa dấu vết vi phạm. Mặt khác, nếu phát hiện vi phạm cũng vẫn không phạt được vì… thiếu chế tài xử lý.

Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục TMĐT và Công nghệ thông tin (VECITA - Bộ Công Thương), hiện đăng ký tên miền thuộc Bộ TT&TT, nhưng quản lý lại thuộc Bộ VHTT&DL, còn cấp phép kinh doanh lại do Bộ Công Thương. Chính vì thế. nhiều đơn vị mập mờ giữa hai loại giấy phép trên, bởi DN có giấy phép đăng ký tên miền nhưng chưa hẳn đã được cấp phép hoạt động TMĐT. Ngoài ra, trong Nghị định 57/NĐ- CP về TMĐT cũng không có quy định về việc bán hàng đa cấp do ngành chức năng nào quản lý...

Nhằm ngăn chặn việc lợi dụng TMĐT để lừa đảo người tiêu dùng, trong năm 2013, Bộ Công Thương sẽ trình Chính phủ dự thảo Nghị định mới về quản lý lĩnh vực này, trong đó đề xuất cấm mô hình kinh doanh đa cấp. Cục TMĐT và Công nghệ thông tin cũng sẽ xây dựng chế tài xử phạt những trường hợp vi phạm trong lĩnh vực TMĐT.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng: Theo quy định hiện nay, việc cấp đăng ký cho các sàn giao dịch online chỉ căn cứ vào hồ sơ đăng ký kinh doanh của DN, có đối chiếu với thông tin thể hiện trên website tại thời điểm đăng ký. Tuy nhiên, đây không phải là một sự bảo đảm về uy tín của đơn vị hay chất lượng của hàng hóa, dịch vụ quảng bá trên website. Chính vì vậy, khi tham gia vào các sàn giao dịch này, người sử dụng cần tìm hiểu kỹ thông tin và chọn lựa những địa chỉ uy tín.