Muối chát

KTĐT - Việt Nam có bờ biển dài trên 3.000km, lại ở vùng nhiệt đới gió mùa, số ngày nắng chiếm tỷ lệ lớn trong năm, cường độ nắng ven biển khá gay gắt... Nói tất cả những yếu tố địa lý tự nhiên ấy, những điều mà trẻ học phổ thông cũng biết để nhấn mạnh chúng ta có dư khả năng phát triển ngành muối. Và trong thực tế, Việt Nam chưa bao giờ thiếu muối (ngoại trừ thời Mỹ ném bom miền Bắc). Tuy nhiên, vấn đề hiện nay không phải chúng ta dư sức làm ra muối hay không mà là vấn đề làm ra không bán được.

Trong vòng hơn một tháng nay, sản lượng muối làm ra mặc dù không nhiều do mưa nắng thất thường nhưng giá muối “xuống” liên tục. Hiện nay, giá muối chỉ còn bằng 40- 50% so với cách nay vài tháng. Tệ hơn nữa là dù giá muối quá rẻ nhưng những người buôn muối vẫn không thiết tha mua muối nội vì muối ngoại nhập giá rẻ hơn mà độ mặn lại cao hơn. Ở trung tâm huyện Giao Thủy - một vựa muối của đồng bằng Bắc Bộ, mấy tháng trước, hàng trăm kho muối ở đây còn tấp nập bán mua. Nay, 80% kho muối đóng cửa im ỉm. Vì sao vậy? Vì giá muối hạ quá mức. Hồi đầu năm, giá muối 2.000đồng/ kg, còn hiện nay chỉ 900 đồng/kg, thậm chí xuống còn 800đồng/kg. Mua càng nhiều, lỗ càng nặng.

Tình trạng này không chỉ ở miền Bắc mà còn diễn ra ở các vựa muối của miền Trung, miền Nam. Tại sao lại có cơ sự này? Theo lý giải của cán bộ quản lý, hai năm gần đây mưa nắng thất thường nên sản lượng muối trong nước làm ra chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu. Vì thế, phải cho doanh nghiệp nhập muối đáp ứng các nhu cầu của sản xuất và đời sống.

Được biết, lượng muối cần nhập năm 2008 là 450 ngàn tấn, năm nay có thể lên 500 ngàn tấn. Tuy nhiên, trong thực tế các doanh nghiệp nhập về quá nhiều, lẽ ra chỉ nhập muối cho các nhu cầu sản xuất công nghiệp nhưng các doanh nghiệp thấy giá rẻ nên nhập cả về cho tiêu dùng, thành thử muối ngoại nhập tràn ngập thị trường. Đến giữa tháng 8, lượng muối nhập khẩu đã là 326 ngàn tấn, trong đó chỉ có 210 ngàn tấn trong hạn ngạch và 116 ngàn tấn ngoài hạn ngạch. Chính vì thế, giá muối nội bị ảnh hưởng mặc dù thị trường muối được cơ quan quản lý cho là ổn định (vì giá không tăng).

Năm nay, do thời tiết không thuận nên sản lượng muối đến giữa tháng 10/2009 chỉ đạt 710 ngàn tấn bằng 71% kế hoạch năm. Tuy vậy, với việc nhập khẩu ào ạt, giá muối giảm sút như hiện nay sẽ dẫn đến tình trạng diêm dân bỏ làm muối, đồng nghĩa với việc diện tích làm muối trong nước bị thu hẹp.

Mỗi năm bỏ ra gân 1000 tỷ đồng nhập muối, nguy cơ xóa sổ một nghề truyền thống đầy tiềm năng đang rình rập nếu không có sự kiểm soát ngặt nghèo việc nhập muối. Hạt muối mặn mòi đậm đà ngày nào đang trở nên chát đắng.