Trong cuộc phỏng vấn với đài truyền hình CNN dự kiến phát sóng vào hôm 4/9, ngày khai mạc Hội nghị thượng đỉnh các nền kinh tế phát triển (G20) tại Hàng Châu, Trung Quốc, ông Obama cho biết, sẽ nỗ lực để thuyết phục Trung Quốc kiềm chế ở Biển Đông. Ông Obama cũng cảnh báo, Trung Quốc phải tuân theo luật pháp quốc tế. Trong trường hợp Bắc Kinh vi phạm quy tắc và các chuẩn mực quốc tế, nước này sẽ phải chịu hậu quả, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.
Ông Obama sẽ tới Hàng Châu hôm nay, 3/9 để tham dự G20. Người đứng đầu Nhà Trắng sẽ có cuộc gặp song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để bàn thảo thực hiện thỏa thuận về chống biến đổi khí hậu mà 2 nước đã ký tại Paris, Pháp cuối năm ngoái. Sự hợp tác Mỹ - Trung trong cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu là một điểm sáng bên cạnh các quan hệ căng thẳng khác giữa 2 siêu cường. Quan hệ Bắc Kinh - Washington đã trở nên căng thẳng kể từ đầu năm 2013, khi Trung Quốc bắt đầu thúc đẩy chính sách đối ngoại quyết đoán hơn, đặc biệt là ở Biển Đông, nơi Bắc Kinh luôn tìm cách để khẳng định chủ quyền phi lý đối với lãnh thổ tranh chấp thông qua một chiến dịch xây dựng và bồi đắp phi pháp các đảo nhân tạo. Hồi tháng 7, Tòa Trọng tài thường trực (PCA) tại The Hague (Hà Lan) đã phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông và khẳng định các hành động xây dựng trái phép do Bắc Kinh thực hiện đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng về môi trường. Tuy nhiên, bất chấp những căng thẳng âm ỉ, Nick Bisley - Chuyên gia châu Á tại Đại học La Trobe, Australia cho biết, sẽ không có bất kỳ tranh cãi nào lớn giữa Washington và Bắc Kinh trong chuyến công du cuối cùng của ông Obama đến châu Á trên cương vị Tổng thống. "Không có lợi ích nào cả, từ phía Mỹ, để “đổ thêm dầu” vào xung đột không cần thiết và tôi cũng không thấy lý do Bắc Kinh chọn cách “gây hấn” với Washington", ông Bisley nhận định. Thay vào đó ông Bisley dự đoán, Bắc Kinh sẽ tập trung vào việc sử dụng Hội nghị thượng đỉnh G20 để thể hiện, Trung Quốc đã trở thành "một quốc gia hàng đầu" trong các vấn đề toàn cầu. Trước đó, một nhà ngoại giao giấu tên khẳng định, trong bối cảnh Trung Quốc đang có “xích mích” với gần như hầu hết các quốc gia trên thế giới như trong vấn đề Biển Đông và hệ thống phòng thủ tên lửa tại Hàn Quốc, cũng như thất bại trong việc mua mạng lưới điện Ausgrid trị giá 7,7 tỷ USD của Australia, Bắc Kinh sẽ không muốn mạo hiểm để làm trầm trọng thêm những căng thẳng tại hội nghị thượng đỉnh G20 uy tín.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Obama trong chuyến thăm Trung Quốc năm 2014. |