Với sự đổi mới trên tất cả các mặt đó, năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp đang ngày càng nâng cao và được cử tri ghi nhận.
“Vào cuộc” mạnh mẽ
HĐND các cấp TP Hà Nội đã tổng kết việc thực hiện Đề án 04-ĐA/TU năm 2012 của Ban Thường vụ Thành ủy về “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2011 - 2016” để đánh giá khách quan những kết quả đạt được, kinh nghiệm hay trong tổ chức bộ máy và phương thức hoạt động của HĐND các cấp... Đồng thời đề xuất với Ban Thường vụ Thành ủy xem xét, ban hành Chỉ thị nhằm “tiếp tục nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2017 - 2021”.
Nhìn lại hơn một năm vừa qua có thể thấy, bộ máy HĐND các cấp mới được kiện toàn theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, số đại biểu chuyên trách tăng lên, chính là những tiền đề lớn cho hoạt động của HĐND thực sự hiệu quả hơn. Như Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc nhận định: Thời gian qua, hoạt động của HĐND TP có nhiều đổi mới, trong đó nổi bật nhất là hoạt động giám sát. Không chỉ dừng lại ở việc đổi mới giám sát chuyên đề của các Ban, mà HĐND TP còn tích cực đổi mới giám sát qua các kỳ họp, nhất là hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn.
Tại các kỳ họp vừa qua, gần 50% đại biểu tham gia chất vấn tại kỳ họp HĐND TP không phải là đại biểu chuyên trách; lần đầu tiên Chủ tịch UBND các quận, huyện “đăng đàn” trả lời chất vấn các lĩnh vực còn hạn chế, tồn tại thuộc thẩm quyền địa phương. Đây là một điểm rất mới ở nhiệm kỳ này. Không chỉ giám sát tại các kỳ họp, mà hiệu quả hoạt động của HĐND còn thể hiện ở các cuộc giám sát chuyên đề và qua nhiều kênh khác nhau. Hình thức và thời gian giám sát cũng có nhiều đổi mới. Ví dụ như đợt giám sát về thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thay vì để cuối năm, được thực hiện từ tháng 9. Như vậy, sẽ góp phần tháo gỡ sớm những vướng mắc cho cơ sở, cũng để thúc đẩy các đơn vị hoàn thành được nhiệm vụ năm. Không chỉ ở cấp TP, HĐND các cấp cũng “vào cuộc” mạnh mẽ bằng các đợt giám sát chuyên đề, tập trung vào những vấn đề nổi cộm ở cơ sở, từ đó khẳng định và nâng cao rất nhiều vai trò của đại biểu và hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử.
Tiếp tục đổi mới
Theo sát các vấn đề dân sinh bức xúc, HĐND các cấp cũng thực hiện giám sát qua các kênh: Báo chí, dư luận xã hội, tiếp công dân. Để từ đó, chỉ rõ thực trạng, giúp TP thấy trách nhiệm của từng cấp, ngành, cá nhân và đề xuất hướng giải quyết. Có thể nói rằng, cùng với chức năng quyết định, chức năng giám sát của HĐND đang thúc đẩy quá trình giải quyết, nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương. Như Trưởng ban Pháp chế HĐND TP Nguyễn Hoài Nam cho biết, tiếp thu ý kiến cử tri, năm 2017, Ban sẽ tái giám sát việc chấp hành pháp luật về phòng cháy và chữa cháy đối với một số chung cư tái định cư, các trung tâm thương mại, chợ và các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện trên địa bàn TP. Trưởng ban Đô thị HĐND TP Nguyễn Nguyên Quân cũng cho biết: Vấn đề quản lý nhà chung cư trên địa bàn TP có nhiều bất cập, xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư và đại diện cư dân là ban quản trị các tòa nhà. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri gần đây ở các quận nội thành, cử tri bức xúc phản ánh, kiến nghị nhiều, nên Ban sẽ tiến hành khảo sát việc quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn.
Để nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp giai đoạn 2017 - 2021, từ những kết quả đã đạt được, các mặt hoạt động của HĐND từ TP đến cơ sở sẽ tiếp tục có những đổi mới. Ngay trong hoạt động giám sát cũng theo hướng có chiều sâu hơn, thay vì chỉ nghe đọc báo cáo, sẽ tiếp tục tăng thời gian đi thực tế cơ sở, xuống trực tiếp xã, phường để giám sát. Cùng với đó, HĐND cũng sẽ nâng cao chất lượng trong phối hợp tổ chức tiếp xúc cử tri, tăng cường tiếp xúc cử̉ tri chuyên đề, tiếp công dân để thu thập và tiếp thu ý kiến đóng góp của cử tri trong quá trình thực thi các Nghị quyết của HĐND, nâng cao chất lượng các phiên giải trình của Thường trực HĐND TP... Nói cách khác, làm tốt chức năng giám sát, HĐND đã thúc đẩy quá trình giải quyết, nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, góp phần vào sự phát triển chung của TP.
Theo Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc, không dừng ở những chuyên đề theo kế hoạch, HĐND cần chủ động lựa chọn những vấn đề của từng năm, mục tiêu là để giảm đi bức xúc của người dân. Đồng thời cần cân nhắc tiến hành khảo sát ngay những vấn đề mà dư luận quan tâm, báo chí phản ánh. HĐND phải chủ động, tránh tình trạng ngồi chờ, hiểu cho đúng tính chất đặc thù công việc, không phải “soi” người khác, mà cùng cộng đồng trách nhiệm vì hiệu quả công việc chung, vì sự phát triển của TP.
HĐND TP sẽ tiếp tục đổi mới trong hoạt động giám sát, thực hiện khảo sát, giám sát, tái giám sát đến cùng các vấn đề bức xúc được dư luận và cử tri quan tâm. Sau khảo sát, giám sát, HĐND TP không những chỉ ra những khó khăn cần tháo gỡ, những mặt hạn chế, yếu kém cần khắc phục; còn đề xuất các giải pháp khắc phục. Đồng thời, phát hiện, tổng kết, phổ biến những sáng kiến hay của các địa phương, góp phần tích cực vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quản lý quy hoạch, xây dựng, đô thị và an sinh xã hội... trên địa bàn TP. Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc Sau khi thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, cơ cấu tổ chức bộ máy HĐND các cấp huyện được củng cố, kiện toàn, bảo đảm số lượng, chất lượng theo quy định. Thường trực HĐND, nhất là cấp xã được bố trí theo hướng tăng cường cán bộ chuyên trách. Tuy nhiên, do số lượng đại biểu HĐND cấp xã hiện phần lớn là kiêm nhiệm, cho nên chưa thật sự phát huy được hết vai trò, hiệu quả của Hội đồng, vì vậy cần tăng cường hơn nữa số lượng đại biểu chuyên trách để nâng cao hiệu lực hoạt động. Chủ tịch HĐND huyện Phúc Thọ Hoàng Mạnh Phú |
