KTĐT - Ngày mới về sống ở Hà Nội, mỗi buổi trưa nghe tiếng rao "Ai phớ… ớ... đây!" vang dọc con ngõ vắng, tôi cứ thắc mắc không biết người ta bán cái gì, nghe như là phở nhưng lại không phải.
Ngày qua ngày, những tiếng rao ấy đã trở nên quen thuộc và tôi cũng trở thành người nghiện cái món ăn tưởng như không bao giờ xuất hiện nơi chốn đô thành ấy. Đúng như một người bạn đã từng nói, Hà Nội vốn là một thành phố phồn hoa, đô thị nhưng lại không thiếu những món ăn rất bình dị, dân dã, mà có lẽ thiếu nó thì không thể có một Hà Nội cổ kính đặc trưng như ngày hôm nay.
Tào phớ từ xưa đến nay vẫn là món ăn được người Hà thành ưa thích dù là ngày hè nóng bức, ngột ngạt, hay những ngày đông buốt giá. Bây giờ tào phớ rong không còn nhiều nữa, tiếng rao thân quen cũng vì thế mà thưa thớt hơn. Người ta bán tào phớ ở những hàng quán tinh tươm sạch sẽ, đôi khi bỏ tào phớ vào những cái cốc thủy tinh trong vắt. Nhưng tôi cũng như nhiều người, vẫn thích những tiếng rao hàng trưa, hàng tối vang lên đều đặn, đem đến một cảm giác thân quen đến lạ.
Ở Hà Nội bây giờ, nhắc tới làng nghề truyền thống chuyên làm tào phớ người ta hay nhớ đến làng An Phú (phường Nghĩa Đô, quận Câu Giấy). Trước đây, An Phú chỉ làm tào phớ lúc nông nhàn. Sau này, do món ăn được ưa chuộng, nên người dân nơi đây đã chuyển sang chuyên sản xuất và cung cấp cho những cửa hàng trong thành phố.
Chế biến tào phớ rất đơn giản, đậu tương sau khi được xay nhuyễn sẽ đem ép và lọc bã để ra được khối lỏng mềm mịn gọi là óc đậu. Óc đậu được đặt trong thùng tôn, hay trong những chiếc xoong nhôm nhỏ, khi có khách, người bán mới xắt óc đậu ấy ra bát (thường là dùng vỏ xà cừ để xắt) cho thêm nước đường có ép hoa nhài hoặc hoa bưởi để tạo hương thơm.
Nhiều vị khách cầu kỳ hơn thì thay nước đường bằng nước đậu (cũng được làm từ đậu tương) hay chút thạch đen để tạo nên một hương vị riêng cho mình. Khi thưởng thức bát tào phớ, ta sẽ cảm nhận được mùi thơm thoang thoảng của hoa nhài, hoa bưởi, vị ngọt thanh của đường, vị mềm mịn, bùi bùi của đậu… Với mùa Đông, món tào phớ nóng là sự sáng tạo đặc biệt của nhà hàng. Cách làm cũng đơn giản như tào phớ lạnh, chỉ có điều ngoài đường kính trắng thông thường, người ta có thể sử dụng đường đỏ để pha chế kèm theo một chút gừng cho thêm ấm bụng. Cuộc sống hiện đại, tào phớ còn được chế biến thành nhiều món khác nhau như tào phớ thập cẩm, tào phớ thạch, tào phớ sữa dừa...
Tào phớ đã đi cùng người Hà Nội qua thời gian và chưa lúc nào bị lãng quên. Trong khi nhiều món ăn xưa đã không còn được ưa chuộng, không ít những món ăn mới được ngoại nhập vào, nhưng tào phớ vẫn là món quà đậm chết quê được ưa chuộng nơi đất Hà thành. Hình ảnh những gánh tào phớ rong có thể ít dần, đổi mới hơn, nhưng cái vị thanh mát, dịu thơm như một nét riêng của mảnh đất này.
