Ngôi nhà Lang của người Mường đã bị “khai tử”

Vụ việc xảy ra do một nhóm khách 4 người (2 nam, 2 nữ) đi trên hai ôtô, vào Bảo tàng Mường tham quan và sử dụng dịch vụ ăn uống trên nhà Lang. Trong thời gian chờ đợi món ăn, nhóm khách tự ý đốt lửa ở bếp Mường trong nhà Lang để nướng ngô. Khi ngọn lửa bùng lên, khách hoảng loạn, không kêu trợ giúp từ nhân viên Bảo tàng, mà bỏ chạy, lên xe ôtô tháo chạy, dùng xe húc thẳng vào ba nhân viên Bảo tàng khi các nhân viên này muốn ngăn họ lại.

Sau đám cháy, nhà Lang bị thiêu hủy.

Cán bộ, nhân viên, Bảo tàng Mường đã làm mọi công tác và biện pháp khống chế họa hoạn cùng với việc gọi cứu hỏa 114, trợ giúp 113… Tuy nhiên, do tuyến đường dẫn vào Bảo tàng Mường nhỏ hẹp và khó đi… nên sau 30 phút khi xe cứu hỏa mới tới được nơi xảy hỏa hoạn. Ngôi nhà Lang, chủ yếu kết cấu bằng hệ khung gỗ, sàn vách gỗ, mái cọ, cùng gần 200 hiện vật nhiều chủng loại bằng đồng, gỗ, gốm, tre, vải… nguyên bản từ nền văn hóa Mường đã bị thiêu hủy chỉ còn lại bộ khung cột.

Ông Vũ Đức Hiếu, giám đốc Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường, nhận định: “Đây là một thiệt hại nghiêm trọng, không chỉ riêng với Bảo tàng Mường về giá trị vật chất và tinh thần, mà còn là sự tổn hại của nền văn hóa Mường, bởi sự độc nhất của ngôi nhà Lang và các hiện vật là rất khó có thể tái hiện lại”.

Ngôi nhà Lang, với tuổi thọ hơn 100 năm của gia đình quan Lang - nhà bà Hà Thị Lợi thuộc địa phận Mường Chậm, huyện Tân Lạc, Hòa Bình, một công trình kiến trúc nguyên bản của nhà Lang - tầng lớp cao nhất trong xã hội người Mường, được gia đình lưu giữ qua nhiều đời, và được Bảo tàng Mường bảo tồn như một hiện vật văn hóa giá trị nhất. Gần 200 hiện vật được lưu giữ bên trong tái hiện nguyên bản đời sống sinh hoạt của nhà Lang gồm: Bộ cồng chiêng, bộ sưu tập súng săn, bộ sưu tập đồ đồng sinh hoạt gồm sanh, ninh, mâm, chậu, nồi các cỡ, đèn đồng; các loại đồ gốm bát, đĩa, bình, lọ; các loại đồ gia dụng mây tre đan, rương, chăn, gối… được Bảo tàng Mường tìm kiếm và sưu tập trong thời gian gần 15 năm.

Ngôi nhà Lang của người Mường đã bị “khai tử” - Ảnh 1

Nhà Lang trước đám cháy.

Vụ việc là hồi chuông cảnh báo về thái độ và hành vi ứng xử của con người đối với các giá trị di sản văn hóa. Những công trình, hiện vật được lưu giữ, bảo vệ và chăm sóc của cả xã hội trong nhiều năm, bỗng chốc hóa thành mây khói chỉ vì hành vi thiếu ý thức và thái độ của một số cá nhân.

Dưới đây là hình ảnh ngôi nhà Lang trước và sau đám cháy: