Các DN đều kiến nghị: Quy hoạch cần phân định rõ khu vực nào dành cho phát triển NƠXH, công bố công khai để khu vực đó không được sử dụng vào mục đích khác, đồng thời tạo điều kiện để các hộ có thể dễ dàng tiếp cận được quỹ đất triển khai dự án NƠXH.
“Né” dành đất cho NƠXH
Theo kết quả kiểm tra tình hình sử dụng quỹ đất dành cho xây dựng nhà ở vừa qua của Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS, quỹ đất dành cho xây dựng NƠXH tại các dự án của TP.HCM là rất nhỏ, chỉ bằng 7,8% diện tích đất xây dựng nhà ở. Trên thực tế mới có 5,4ha đất dành cho xây dựng NƠXH được bàn giao cho TP, nhưng cũng chưa triển khai xây dựng. Trong số 89 dự án nhà ở được quy hoạch có quy mô trên 10ha (theo quy định phải dành 20% quỹ đất cho NƠXH) thì chỉ có 19 dự án quy hoạch bố trí quỹ đất cho NƠXH. Tương tự, trong số 312 dự án phát triển nhà ở đã được phê duyệt đầu tư hoặc chấp thuận đầu tư chỉ có 13 dự án có quy mô sử dụng đất 10ha trở lên với tổng diện tích 466ha. Theo quy định 13 dự án này phải dành 38,4ha cho xây dựng NƠXH, tuy nhiên thực tế mới chỉ có 1 dự án bàn giao 1ha đất cho xây NƠXH.
Về những khó khăn khi dành quỹ đất cho phát triển NƠXH, ông Nguyễn Văn Danh - Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM chia sẻ: Các dự án nhà ở dưới 10ha trên địa bàn TP rất phổ biến. Theo quy định dự án có quy mô từ 10ha trở lên mới phải bàn giao 20% diện tích đất để đầu tư xây dựng NƠXH. Các chủ đầu tư đã “né” quy định này bằng việc xin các dự án nhỏ lẻ dưới 10ha. Việc giao đất nhỏ lẻ như gây sự lộn xộn, không kết nối được hạ tầng, TP không đủ quỹ đất để dành cho phát triển NƠXH…
Trong đồ án quy hoạch các dự án nhà ở, KĐTM được các cấp có thẩm quyền của TP phê duyệt cũng không quy định cụ thể vị trí đất dành cho NƠXH nên rất khó khăn cho DN khi triển khai dự án. Cũng chính vì vậy nhiều DN dành những diện tích chưa được bồi thường, GPMB hoặc vị trí không thuận lợi để giao đất cho TP.
Có nên hoán đổi 20% quỹ đất bằng tiền?
Dự án KĐTM Tây Nam Linh Đàm do Tập đoàn Phát triển Nhà và Đô thị HUD làm chủ đầu tư đang được triển khai đầu tư xây dựng. DN này đã thực hiện nghiêm túc việc trích lại quỹ đất 20% dành cho xây dựng NƠXH. Quỹ đất được trích là đất “sạch”, quy hoạch tại vị trí khá đẹp trong KĐT, DN cũng đồng thời đề nghị TP cho làm chủ đầu tư xây dựng dự án NƠXH trên quỹ đất trích ra này, vừa thể hiện trách nhiệm xã hội của DN, vừa tạo sự đồng bộ cho tổng thể KĐTM do mình làm chủ đầu tư…
Khác với HUD, nhiều DN làm chủ đầu tư dự án nhà ở, KĐTM tại Hà Nội lại muốn hoán đổi quỹ đất 20% tại dự án của mình bằng việc đóng tiền hoặc bằng quỹ đất khác để tạo sự đồng bộ trong dự án. Một trong những nguyên nhân chính khiến các DN vẫn khó khăn khi tìm quỹ đất sạch để xây dựng NƠXH tại Hà Nội đó là quỹ đất 20% các dự án giao lại cho TP phần lớn để xây dựng nhà ở tái định cư và TP đã cho phép một số chủ đầu tư được hoán đổi nộp bằng tiền và còn được đầu tư nhà ở thương mại trên diện tích đó, như vậy là sai với các quy định. Thực tế tại Hà Nội cũng như một số địa phương khác, số tiền thu về từ nguồn này đa số được đầu tư cho các lĩnh vực khác mà không dành cho xây dựng nhà ở.
Vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam phân tích: Trong một dự án nhà ở, KĐTM, các khu NƠXH bên cạnh những khu nhà thương mại sẽ mang lại lợi ích chung, người thu nhập thấp mua NƠXH cũng được hưởng hạ tầng đô thị như nhà thương mại, tránh sự phân biệt, mang lại tâm lý tích cực trong xã hội. Hơn nữa, chưa kể tới việc các địa phương không dùng tiền thu được từ quỹ đất 20% cho mục đích phát triển nhà, nếu cho hoán đổi như vậy sẽ tạo ra nhiều bất cập, vướng mắc khi phải xác định chênh lệch giá thành và giá bán… Nhất thiết các dự án phải dành quỹ đất cho xây dựng NƠXH…
