Trong kế hoạch ngân sách cho năm tài chính tới bắt đầu từ 1/4/2018 vừa thông qua, Chính phủ Nhật Bản không chỉ tăng lần thứ 6 liên tiếp ngân sách cho quân sự và quốc phòng, mà còn tăng phần ngân sách này lên mức kỷ lục mới.
Điều này thực ra không gây bất ngờ bởi Thủ tướng nước này Shinzo Abe đã nhiều lần công khai chủ ý tăng cường vũ trang và hiện đại hoá quân đội Nhật Bản.
Có gây bất ngờ chăng chỉ ở phương diện mức độ, bởi một khi dành cho ngân sách quân sự và quốc phòng nhiều như thế, thì đương nhiên phải cắt giảm hoặc không thể tăng được thêm nhiều ở các trương mục ngân sách khác, đặc biệt về chi tiêu cho chính sách xã hội và phúc lợi xã hội. Việc Chính phủ Nhật Bản phải dành ưu tiên chính sách cao hơn trước cho quốc phòng và an ninh đã được ông Abe tôn lên làm thông điệp trọng tâm trong cuộc vận động tranh cử Quốc hội vừa rồi ở Nhật Bản - mà ông Abe và liên minh hai đảng cầm quyền đã giành về được thắng cử vang dội. Lý do là Triều Tiên tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân và tên lửa mà phía Nhật Bản coi đó là một trong những mối đe doạ lớn nhất đối với nước này. Tên lửa của Triều Tiên không chỉ đáp xuống vùng biển đặc quyền kinh tế của Nhật Bản, mà Triều Tiên còn đã 2 lần phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa bay ngang qua không phận Nhật Bản.
Triều Tiên tiếp tục thử hạt nhân và phóng tên lửa, đặc biệt tên lửa đạn đạo liên lục địa, như đã thấy nhiều lần trong năm qua đã tạo cớ và bầu không khí chính trị xã hội nội bộ ở Nhật Bản thuận lợi hiếm thấy cho ông Abe dễ dàng tiếp tục tăng mạnh mẽ ngân sách quốc phòng. Làm như thế, ông Abe nhằm trúng tâm lý lo ngại về an ninh của cử tri và đòi hỏi của cử tri đối với Chính phủ là Chính phủ phải dành ưu tiên thoả đáng cho việc đảm bảo an ninh. Không những thế, ông Abe sẽ đánh trúng tâm lý của đồng minh lớn nhất - Mỹ. Tổng thống Donald Trump tuy vẫn nhấn mạnh coi trọng mối quan hệ quân sự đồng minh chiến lược truyền thống với Nhật Bản và khẳng định cam kết của Mỹ đảm bảo an ninh cho Nhật Bản, nhưng đồng thời cũng lại công khai đòi hỏi Nhật Bản phải tự thân vận động nhiều hơn cho an ninh của chính mình, cụ thể là tăng ngân sách quốc phòng và an ninh.
Một mục tiêu nữa cũng rất quan trọng mà ông Abe theo đuổi với việc tăng kỷ lục ngân sách quân sự, quốc phòng là Thủ tướng Nhật Bản chủ trương không chỉ mua sắm thêm khí tài để tăng cường khả năng quốc phòng mà còn cả mua tên lửa với tính năng tấn công Triều Tiên và có tầm bắn tới 900km. Hiến pháp hiện hành của nước này không cho phép tấn công quân sự nước khác và chỉ cho phép mua sắm tên lửa với tầm bắn tới 300km. Trong bối cảnh tình hình hiện tại ở Nhật Bản và khu vực Đông Bắc Á, dân chúng và dư luận ở Nhật Bản dễ dàng ưng thuận những đối sách quyết liệt thể hiện bản lĩnh đối phó của Chính phủ. Cứ dùng sự bức bách của thời thế để lách hiến pháp và vô hiệu hoá dần trên thực tế những kiềm hãm của hiến pháp, ông Abe càng tiến được thêm gần hơn tới ước vọng lớn theo đuổi lâu nay là sửa đổi cơ bản hoặc thay đổi hiến pháp hiện hành ở đất nước này.
