73,6% trẻ em tham gia khảo sát từng bị đánh mắng
Thông tin này được đưa ra tại buổi tọa đàm trực tuyến “Cha mẹ bình dị phi thường” do Bộ LĐTB&XH, Tổ chức Tầm nhìn Thế giới Việt Nam (World Vision Việt Nam) và Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) tổ chức, ngày 28/6, hưởng ứng Tháng Hành động Vì Trẻ em và Ngày Gia đình Việt Nam.
Tại sự kiện, các diễn giả chia sẻ góc nhìn, chuyên môn và kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực nuôi dạy con cái. Qua đó khuyến khích cha mẹ, người chăm sóc trẻ áp dụng những kiến thức, kỹ năng giáo dục tích cực để con trẻ được lớn lên trong môi trường an toàn, tràn đầy tình yêu thương.
Thực tế cho thấy, đại đa số người dân Việt Nam trong những năm gần đây đã thay đổi rõ rệt trong nhận thức. Nhiều bậc cha mẹ đã rất nỗ lực tìm tòi, áp dụng những phương pháp giáo dục tiến bộ; tuy nhiên, sự thay đổi nhận thức này vẫn chưa đủ và chưa đồng đều.
Kết quả điều tra cơ bản ban đầu của World Vision Việt Nam năm 2018 tại 37 quận, huyện thuộc 14 tỉnh, TP, với 11.738 cha mẹ và người chăm sóc trẻ cho thấy: 37,8% cha mẹ thường xuyên áp dụng các hình thức trừng phạt thân thể với con cái. Trong 4.523 trẻ từ 12 - 18 tuổi tham gia khảo sát, có 33,2% đã chịu những hình thức bạo lực thân thể khác nhau trong trong 12 tháng trước đó.
Khảo sát Tiếng nói trẻ em của MSD năm 2019 với hơn 1.700 em tại 7 tỉnh, TP cho kết quả: Hơn 80% trẻ em từng chứng kiến các bạn và/hoặc anh, chị, em của mình bị người lớn xử phạt khi mắc lỗi. Trong đó, 73,6% từng bị đánh mắng trong gia đình.
Nhiều bậc cha mẹ và người chăm sóc trẻ vẫn sử dụng bạo lực dạy dỗ con cái vì cho rằng “Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi", hay “Miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời”.
Nhưng những tư duy, quan niệm về giáo dục con cái không còn phù hợp này để lại các hậu quả lâu dài, đáng tiếc đến phát triển toàn diện của trẻ về thể chất, tâm lý tình cảm, nhận thức và giao tiếp xã hội. Ngoài ra, đó còn là nguyên nhân chính gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.
Cha mẹ hãy làm những điều tưởng chừng bình dị
Chủ đề “Làm cho mẹ bình dị phi thường” nhận được nhiều ý kiến sôi nổi từ các diễn giả. Trưởng đại diện Tổ chức World Vision Việt Nam Trần Thu Huyền cho rằng, đối với nhiều phụ huynh, đòn roi vẫn được coi là cách nhanh và hiệu quả nhất để thay đổi và định hướng hành vi của con trẻ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy những tác động tiêu cực lên mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái; tạo rào cản tâm lý mà con trẻ thường rất khó vượt qua, khiến con trẻ ít tin tưởng và khó bày tỏ suy nghĩ hay thông tin của mình với cha mẹ. Điều này làm cho cha mẹ và con cái xa cách nhau hơn.
Quan ngại hơn, việc sử dụng lời lẽ nặng nề hay thường xuyên áp dụng các hình thức đánh đòn, cha mẹ đang vô thức khiến con trẻ tin rằng "đòn roi" là giải pháp hiệu quả trong nhiều tình huống, và từ đó coi nhẹ lý lẽ, sự chia sẻ, và cảm thông. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, những trẻ hay bị đánh đập thường khó kiềm chế nóng giận hơn, có kỹ năng giao tiếp xã hội kém hơn, từ đó có xu hướng giải quyết vấn đề bằng bạo lực.
Trong khi đó, Viện trưởng MSD Nguyễn Phương Linh phân tích: Trẻ em thường học rất nhanh từ cha mẹ và những người lớn xung quanh. Do đó, cách hiệu quả nhất để dạy dỗ con là làm gương cho con thông qua những thái độ và hành động rất đơn giản được lặp đi lặp lại mỗi ngày để con hiểu và cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ, ví dụ dành thời gian lắng nghe, chia sẻ cùng con.
Những điều tưởng chừng bình dị như chúc con ngày mới, hỏi han con khi tan trường, khuyến khích động viên con cố gắng, khen ngợi khi con làm đúng, dành thời gian cùng con đọc sách - xem phim. Đôi khi là chỉ lắng nghe con và xin lỗi con khi bố mẹ sai sẽ khiến con luôn thấy có bố mẹ ở bên nhưng vẫn độc lập, tự tin, có sức mạnh. Điều này tạo nền móng cho mối quan hệ tin yêu và khăng khít giữa cha mẹ và con cái.
Trong buổi livestream, các chuyên gia cũng giải đáp thắc mắc, giúp cha mẹ và người chăm sóc trẻ hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng và cách thức liên hệ tới Tổng đài Quốc gia về Bảo vệ Trẻ em 111.
Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ LĐTB&XH Đặng Hoa Nam nhấn mạnh: Tổng đài Quốc gia về Bảo vệ Trẻ em 111 là nơi mọi người dân có thể gọi đến để thông tin, thông báo, tố cáo, tố giác về tình trạng xâm hại, bạo lực trẻ em. Đây là cơ sở cho những can thiệp kịp thời và có hệ thống để bảo vệ trẻ em khỏi mọi hình thức bạo lực và xâm hại.
"Tôi mong mỗi cha mẹ, người lớn và cả trẻ em, khi phát hiện bạo lực trong gia đình mình, hay hàng xóm, cộng đồng, nơi công cộng hãy là những người có trách nhiệm trong bảo vệ trẻ em: Hãy gọi điện ngay đến Tổng đài quốc gia về Bảo vệ Trẻ em 111, 24/7 và hoàn toàn miễn phí”, ông Đặng Hoa Nam nói.
