Ông Joe Biden trở thành Tổng thống Mỹ thứ 46: Hồi kết đầy kịch tính

Những bám đuổi sít sao

Một số hãng truyền thông ở Mỹ còn tuyên cáo ông Biden thắng ở cả bang Arizona (11 đại cử tri) và Nevada (6 đại cử tri) nên giành về được 290 đại cử tri. Đồng thời, ông Biden rất có thể sẽ còn thắng ở bang Georgia (15 đại cử tri) trong khi Tổng thống đương nhiệm Donald Trump ở phía Đảng Cộng hòa chỉ có thể thắng được ở bang North Carolina, Maine và Alaska nhưng không còn có thể xoay chuyển được tình thế nữa.

Thắng cử của ông Biden ở những bang Michigan, Wisconsin, Pennsylvania, Arizona và Nevada đều với sự chênh lệch tỷ lệ phiếu bầu rất suýt soát nhưng đủ rõ ràng để phân định thắng thua và đủ để làm tiêu tan mọi hy vọng của phe cánh của ông Trump dùng kiện tụng ở tòa án với cáo buộc phe Đảng Cộng hòa gian lận bầu cử để xoay chuyển tình thế.

Hồi kết này của cuộc bầu cử tổng thống kịch tính hơn những lần bầu cử tổng thống trước đấy. Giống như ở cuộc bầu cử tổng thống cách đây 4 năm, kết quả các cuộc thăm dò dư luận ở Mỹ đều báo hiệu là ông Trump chỉ có thể thua chứ không thể thắng. Nhưng hồi năm 2016, ông Trump đã đánh bại bà Hillary Clinton. Năm nay, ông Trump không lặp lại được kỳ tích của năm 2016 nhưng ông Biden cũng không giành về được thắng cử vang dội như hàm ý trong kết quả các cuộc thăm dò dư luận. Bốn năm trước đây, chính những bang luôn chao đảo giữa các phe cánh chính trị trong các cuộc bầu cử tổng thống như Michigan, Wisconsin và Pennsylvania đã giúp ông Trump đắc cử. Ở lần bầu cử tổng thống năm nay, cũng chính những bang này đã khiến ông Trump bị thất cử.

Sau phần thắng cử ở bang Florida, Texas và Ohio, xu thế thắng cử nghiêng hẳn về phía ông Trump. Ông Trump đã tuyên bố thắng cử ngay từ khi việc kiểm phiếu ở các bang chưa kết thúc và ông Biden trên lý thuyết vẫn có cơ hội giành về ít nhất 270 đại cử tri. Kịch tính của hồi kết của cuộc bầu cử này thể hiện ở kết quả bầu cử tại các bang hay chao đảo quyết định kia và ở mức độ chênh lệch tỷ lệ phiếu bầu rất sát sao ở các bang đấy. Ông Biden đã có cuộc vượt đuổi rất ngoạn mục chủ yếu nhờ tỷ lệ phiếu bầu đạt được rất cao trong diện phiếu bầu của cử tri đi bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu qua bưu điện. Chưa có lần nào tỷ lệ cử tri Mỹ đo bầu cử cao như cuộc bầu cử Tổng thống năm nay ở Mỹ và cũng chưa lần nào có lượng cử tri đi bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu bầu gửi qua bưu điện lớn như năm nay. Ước tính có đến 100 triệu trong tổng số khoảng 150 triệu cử tri Mỹ tham gia bầu cử năm nay đã sử dụng phương thức bầu cử sớm và bỏ phiếu bầu gửi qua bưu điện. Số liệu thống kê và thực tiễn bầu cử ở Mỹ cho thấy tỷ lệ cử tri đi bầu cử càng cao và số lượng cử tri đi bầu cử sớm và bầu cử bằng cách gửi phiếu bầu qua bưu điện càng lớn thì phe Đảng Dân chủ càng được lợi. Ông Trump có được thêm gần 3 triệu cử tri bầu so với năm 2016 nhưng ông Biden còn vận động được đông đảo cử tri hơn cả thế. Tỷ lệ cử tri cao và cách thức bầu cử sớm, bầu cử theo cách gửi phiếu bầu qua bưu điện là một trong những tác nhân quyết định nhất giúp ông Biden thắng cử, đặc biệt ở các bang Michigan, Wisconsin và Pennsylvania.

Cử tri Mỹ mong muốn có những thay đổi

Cuộc vận động tranh cử của ông Biden mờ nhạt chứ không ấn tượng, thụ động chứ không sôi động và trên nhiều phương diện trái ngược với mức độ quyết liệt trong vận động tranh cử của ông Trump. Nhưng như thế lại rất đắc dụng ở thời nước Mỹ bị dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra hoành hành dữ dội mà ông Trump không được dân chúng ở Mỹ xác nhận là có chủ ý, có quyết tâm và có khả năng ứng phó dịch bệnh và dẫn dắt nước Mỹ ra khỏi dịch bệnh. Ông Trump còn bị thất cử bởi cách thức và thành quả cầm quyền trong nhiệm kỳ tổng thống sắp kết thúc vừa dựa trên sự phân hóa về chính trị và xã hội ở Mỹ vừa khoét sâu thêm sự phân hóa ấy, làm đảo lộn cả chính trường và xã hội. Cho nên ông Biden chỉ cần thể hiện khác biệt cơ bản, thậm chí còn cả trái ngược hoàn toàn, so với ông Trump về tính cách cá nhân, nhận thức về quyền lực và cách thức cầm quyền đồng thời với thể hiện quan tâm thật nghiêm túc tới việc ứng phó dịch bệnh, khôi phục tăng trưởng kinh tế, bảo đảm công bằng xã hội, cải thiện chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế cũng như bảo vệ môi trường là đủ để chinh phục được cử tri.

Trong vận động tranh cử, ông Biden còn cho dân chúng ở Mỹ thấy đã thấm thía bài học thất bại của bà Hillary Clinton hồi năm 2016 là thể hiện và làm cho dân chúng công nhận mình ở khu trung tâm chứ không phải ở nơi thái cực trên quang phổ chính trị, dân dã chứ không đại diện cho giới tinh hoa chính trị ở Mỹ. Và ông Biden đã rất thức thời và mẫn cảm về chính trị nội bộ khi chọn lựa nữ thượng nghị sĩ Kamala Harris làm ứng cử viên phó tổng thống. Cử tri ở Mỹ đã cùng với ông Biden làm nên lịch sử khi để cho nước Mỹ có nữ phó tổng thống đầu tiên và lại còn là người phụ nữ da mầu với gốc xuất thân nước ngoài. Bà Harris đã giúp ông Biden có thêm được lá phiếu bầu của những cử tri là phụ nữ, người da mầu, người gốc châu Á và châu Phi, cử tri ở vùng nông thôn và ngoại ô thành thị.