Đầu năm học này, chị Mai ở Cầu Giấy, Hà Nội phải đi mua mất 6 quyển sách Bài tập lịch sử mới đúng quyển cô con gái, đang học lớp 6, cần.
Chồng chị thì đi 3 cửa hàng mới mua đúng quyển toán, bố con đi thêm 3 lần nữa mua quyển Tiếng Việt..., mặc dù chị đã cẩn thận chọn đúng sách của NXB Giáo dục VN.
Loạn sách tham khảo
Vào cửa hàng sách mới thấy giờ đây thì trên là giời, dưới là... sách. Đếm sơ ở gian hàng sách tham khảo, chị Mai hoảng hốt khi thấy riêng sách toán tham khảo dành cho học sinh lớp 1 đã có đến 18 quyển, nào là để học tốt toán lớp 1, Để giải tốt bài tập toán 1, Bài tập toán cuối tuần, Tự luyện Violympic, Toán lớp 1 nâng cao, ôn tập hè... Lớp 1, nên có “nâng cao” thì cũng chỉ là mấy bài tính cộng trừ, so sánh dài ngắn, cao thấp, thế mà nhiều sách quá, làm khổ các cháu.
Lớp 1 có 18 quyển toán tham khảo, thì lớp 12 riêng sách tham khảo cho phần giải tích đã lên tới... 42 quyển, trong đó riêng loại có đầu đề “để học tốt giải tích” cũng có đến 20 quyển. Còn lại là đủ món: Từ bài tập nâng cao, chuyên đề giải tích. Không chỉ nhà xuất bản Giáo dục, các công ty tư nhân, các nhà xuất bản khác cũng lao ra làm sách tham khảo. Điều đáng chú ý là cuối mỗi đề bài hoặc sau mỗi cuốn sách bao giờ cũng có phần bài giải. Sẽ rất khó khăn để các cháu động não bởi lời giải đã có sẵn rồi. Vì thế, sách tham khảo nhiều, nhưng hiệu quả tham khảo chắc chắn không nhiều.
Dịp đầu năm học vừa rồi, chị Mai quá bối rối khi đi mua sách cho con. Quyển nào cũng thấy giống loại con cần, mà mua về thì lại không đúng. Sách bài tập lịch sử, chị mua 6 quyển về mới đúng. Sách bài tập công nghệ, Sinh... quyển nào cũng phải mua mất mấy lần. Sách giáo khoa không quá đắt, tiền tốn không nhiều nhưng công sá đi lại mua sắm thì tốn quá. Chị đã tưởng mình mình gặp cảnh này, vì khi đi mua sách đã không còn loại trọn bộ, nhưng thực ra rất nhiều bạn bè đồng cảnh, kêu cứ ầm trời về chuyện tưởng như đơn giản là mua sách.
“Tài liệu dùng kèm sách giáo khoa”
Thấy mẹ cứ mua sách về rồi không đúng loại mình cần, cô con gái chị Mai hướng dẫn chị giở trang đầu sách, xem sách bài tập loại có hàng chữ “tài liệu dùng kèm sách giáo khoa” thì mới đúng là loại sách bài tập sử dụng chính khoá. Các sách bài tập không có hàng chữ này đều là sách tham khảo. Ngoài ra, cách chọn đúng sách dùng chính khoá là loại không có lời giải ở sau đề bài.
Không phải học sinh nào cũng có cô giáo kề bên hỗ trợ mỗi khi gặp bài khó. Cũng không phải ai cũng có điều kiện để vào mạng, tìm đề bài. Trong tình huống này, sách tham khảo là rất cần thiết. Thế nhưng, có “quá” hay không khi có tới 18 cuốn sách tham khảo môn Toán cho một học sinh lớp 1? Đành rằng kinh tế thị trường, mua bán là thoả thuận.