Hàng chục điểm ngập sâu
Vài năm trở lại đây, bà Nguyễn Thị Thu Hương (phường Trần Phú, TP Quảng Ngãi) thường xuyên chứng kiến cảnh nhiều khu vực chìm sâu trong nước chỉ sau một trận mưa lớn.
“Có không ít điểm nước ngập sâu, xe máy không qua được. Người thông thạo TP thì kiếm đường hẻm, đường vòng để tránh các điểm hay ngập, người không quen dễ bị dắt bộ vì xe chết máy”, bà Hương nói.
TP Quảng Ngãi hiện có gần 104km đường ống thoát nước và 6,5km tuyến kênh. Khu vực trung tâm TP Quảng Ngãi có hồ điều hòa Bàu Cả và hồ điều hòa Nghĩa Chánh.
Nguyên nhân khiến TP Quảng Ngãi thường xuyên ngập mỗi khi có mưa lớn là do hệ thống thoát nước được xây dựng trước năm 2000, nhỏ và không đồng bộ, còn nhiều bất cập.
Các tuyến kênh thoát nước chính bị bồi lắng, cỏ dại xâm lấn nhưng không được nạo vét, khơi thông, làm giảm dung tích chứa, ảnh hưởng rất lớn đến đường chảy thoát nước từ khu vực nội thành ra sông.
Khảo sát của UBND TP Quảng Ngãi cho thấy, thời gian qua, thực trạng các điểm ngập lâu, khá nghiêm trọng tập trung tại khu vực 9 phường có khoảng 19 địa điểm ngập phân bố tại 5 lưu vực.
Cụ thể, lưu vực 1 phía Bắc đường Hùng Vương 4 điểm ngập như đường Phan Đình Phùng (đoạn trước trụ sở Thành ủy), đường Hùng Vương (trước Tỉnh đoàn), đường Nguyễn Tự Tân (đoạn từ Phan Bội Châu đến Phan Đình Phùng), ngã tư đường Hùng Vương – Quang Trung.
Lưu vực 2 phía Nam đường Hùng Vương 12 điểm ngập như: xung quanh Bệnh viện Đa khoa tỉnh, khu đô thị mới Nam Lê Lợi, khu dân cư Bắc Lê Lợi, khu dân cư Phát Đạt...
Lưu vực 3 phía Đông đường Quang Trung có 1 điểm ngập là chợ Quảng Ngãi, (ngã tư Quang Trung – Nguyễn Nghiêm); lưu vực 4 phía Tây đường sắt có 1 điểm ngập; lưu vực 5 phía Bắc sông Trà Khúc 1 điểm ngập là đoạn đường Nguyễn Văn Linh (trước chợ Hàng Rượu).
Năm 2023, theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Ngãi cùng với thực trạng nêu trên, tình trạng ngập cục bộ ở TP Quảng Ngãi vẫn tiếp tục xảy ra, nhưng ở mức độ nào còn tùy thuộc vào diễn biến bất thường và cực đoan của thời tiết.
UBND TP Quảng Ngãi nhận định, dự lường khu vực phía Nam TP từ đường Lê Lợi trở ra Khu vực Sông Bàu Giang vẫn sẽ chịu ảnh hưởng và ngập nhiều nhất khi lưu vực Sông Bàu Giang chưa được giải quyết căn bản vấn đề tiêu thoát lũ.
Chủ động khắc phục
Theo Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi Trà Thanh Danh, trước mùa mưa bão năm nay, TP đã chỉ đạo thực hiện vạo vét hệ thống thoát nước, các tuyến cống chính, các cửa xả và một số tuyến thoát nước tình thế trên địa bàn, dự kiến hoàn thành trước ngày 5/10/2023 nhằm giảm thiểu tình trạng ngập úng cho khu vực 9 phường.
TP cũng tổ chức đầu tư một số dự án để giải quyết căn bản 19 điểm ngập, như: hoàn thành ngầm hóa tuyến mương đất từ đường Lê Lợi đến hết Chợ Nghĩa Lộ; thoát nước đường Nguyễn Công Phương (đoạn từ Ngã 5 cũ – Ngã 5 mới) để xử ngập úng cho đường Nguyễn Công Phương.
Bên cạnh đó, nâng cấp, chỉnh trang các trục đường chính trên địa bàn TP; cho chủ trương đầu tư dự án xử lý thoát nước đường Quang Trung (đoạn từ đường Nguyễn Nghiêm đến hồ Điều hòa Bàu Cả) và thoát nước đường Nguyễn Văn Linh (đoạn từ chợ Hàng Rượu đến mương Bàu Sắt).
Đối với khu vực phía Nam, UBND TP phối hợp với các sở: Xây dựng, Nông nghiệp phát triển nông thôn và UBND huyện Tư Nghĩa kiểm tra hiện trạng để có kế hoạch khơi thông dòng chảy sông Phước Giang nhằm chia bớt lưu lượng nước đổ về sông Bàu Giang. Đồng thời xử lý thu dọn, khơi thông dòng chảy đoạn qua TP để giảm thiểu ngập úng cho vùng hạ lưu sông Bàu Giang.
Đối với giải pháp về quy hoạch, TP Quảng Ngãi chỉ đạo rà soát tổng thể điều chỉnh, bổ sung các tuyến thoát nước chính cần thiết, kết nối đồng bộ hệ thống thoát nước vào trong đồ án điều chỉnh quy hoạch phân khu trung tâm TP Quảng Ngãi theo kịch bản biến đổi khí hậu.
Ngày 22/9, tại kỳ họp thứ 17, HĐND tỉnh Quảng Ngãi khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua chủ trương đầu tư 1.000 tỷ đồng cải tạo hệ thống thoát nước, xây trạm bơm, nhà máy để chống ngập, xử lý nước thải cho TP Quảng Ngãi. Dự án sẽ cải tạo các cửa cống hồ Bàu Cả và hồ Nghĩa Chánh; nạo vét hệ thống mương, cống hiện hữu chảy ra sông Trà Khúc và đầu tư mới trạm bơm Nghĩa Chánh (tại cổng Bàu He); đầu tư hệ thống thu gom nước thải khu trung tâm lõi TP Quảng Ngãi và các cụm công trình đầu mối như trạm bơm, giếng tách, nhà máy xử lý.
Về lâu dài, để giải quyết tình trạng ngập úng đô thị, UBND TP phối hợp đề xuất dự án Phát triển hạ tầng thích ứng TP Quảng Ngãi, trong đó có hợp phần 1 (Hạ tầng chống ngập và chống lũ sông thích ứng) có nội dung xây dựng đê bao sông Bàu Giang, các tuyến cống thu gom cùng hồ điều hòa Yên Phú và trạm bơm phía Nam TP; cải tạo, nâng cấp một số tuyến cống thoát nước trên địa bàn thành phố và đầu tư mới trạm bơm Nghĩa Chánh (tại cống Bàu He).
Cũng theo ông Danh, khi có mưa lớn, TP chỉ đạo bố trí lực lượng tại các vị trí thường xuyên bị ngập để dỡ tấm đan hố ga, hố thu nhằm tăng khả năng thoát nước giảm thời ngập úng cho khu vực.
Đối với lưu vực 1 phía Bắc đường Hùng Vương khi mực nước sông Trà Khúc dâng lên làm đóng các van đóng mở tự động, thì sẽ vận hành trạm bơm tại công viên Ba Tơ (công suất 12.500m3/h) để bơm nước từ khu vực trung tâm TP xả ra sông Trà Khúc giải quyết thoát nước cho lưu vực phía Bắc của trung tâm TP.
