Do ảnh hưởng liên tiếp từ cơn bão số 4 đến áp thấp nhiệt đới nên nhiều cánh đồng lúa hè thu năm 2019 ở Quảng Ngãi chuẩn bị thu hoạch đã bị ngã đổ, gây thiệt hại lớn cho người nông dân. Gia đình ông Trần Minh Hùng (ở thôn Khê Thanh, xã Tịnh Khê, TP. Quảng Ngãi) trồng hơn 10 sào lúa vụ hè thu nhưng hầu hết đều bị ngã đổ. “Lúa ngã và lên mầm rất nhiều. Nay thì gia đình đã thu hoạch hết, hư hại khoảng hơn 30%”, ông Hùng nói.
Ông Hùng vẫn còn may mắn vì diện tích lúa ngã đổ đã đến kỳ thu hoạch. Với nhiều hộ nông dân, lúa ngã đổ khi chưa kịp chín, nên thiệt hại lớn hơn nhiều. Ông Nguyễn Sửu (thôn Lâm Lộc Nam, xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh) cho hay, 5 sào lúa của gia đình dù ngã đổ gần một nửa, nhưng vì hầu hết lúa chưa kịp chín mà phải vội thu hoạch nên năng suất và sản lượng giảm hẳn. Những năm trước 1 sào được khoảng 8 bao lúa tươi (30kg/bao), nhưng vụ này chỉ còn gần 5 bao. Mỗi bao cũng nhẹ hơn mọi khi vì lúa lép rất nhiều.
Không chỉ bị thiệt hại do thời tiết bất lợi, nhiều người dân còn gặp khó khăn trong việc thuê mướn nhân công. 2 sào lúa của bà Huỳnh Thị Cắt (ở thôn Phú Vãn, xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa) bị ngã rạp do những trận mưa giông buổi chiều. Ruộng ngập nước nên máy cắt lúa không thể vào được. Lúa đã bắt đầu lên mộng nên phải thu hoạch càng nhanh càng tốt. Thấy vậy, người dân trong xóm cùng nhau giúp bà Cắt thu hoạch lúa. “Lúa bây giờ nó ngã, nó lên mộng, bà con thương tới giúp đỡ dùm chứ kiếm người không ra”, bà Cắt chia sẻ.
Qua tìm hiểu được biết, giá nhân công cắt lúa hiện tại là 100.000đ/người/buổi, nhứng rất khó để tìm ngýời. Chi phí thu hoạch lúa thủ công cao hơn nhiều so với máy gặt đập liên hợp.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi, trên địa bàn tỉnh có khoảng 2.500 ha lúa hè thu bị ngã đổ. Hiện nhiều cánh đồng lúa vẫn nằm bẹp dưới ruộng, chưa thu hoạch được. Trong khi đó, nhân công thu hoạch lúa lại khan hiếm nên nhiều thửa ruộng lúa đã nứt mầm xanh.
Vụ hè thu năm nay, toàn tỉnh Quảng Ngãi gieo sạ hơn 34.000 ha. Đến thời điểm này, năng suất vụ ước đạt 59 tạ/ha, nhưng do mưa, lũ nên thiệt hại lên đến 50% năng suất. Trong những ngày tới, mưa lũ dự báo diễn biến khó lường, vì vậy ngành nông nghiệp tỉnh đang khuyến cáo nông dân khẩn trương thu hoạch lúa với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.
Ngoài thiệt hại do ảnh hưởng của mưa bão, áp thấp nhiệt đới, trong vụ hè thu 2019, nhiều diện tích lúa ở Quảng Ngãi còn bị chuột cắn phá, không ít gia đình rơi vào cảnh “gặt thì tốn chi phí, mà bỏ cũng chẳng xong”.
Theo nhận định của nhiều nông dân, nguyên nhân khiến năng suất lúa hè thu sụt giảm, phần vì thời gian “nghỉ” giữa 2 vụ đông xuân 2018 - 2019 và hè thu 2019 ngắn, nên cỏ dại, lúa hai tầng (lúa cỏ) chưa được tiêu diệt triệt để; phần do các loại dịch hại lây lan, cộng với nắng nóng gay gắt kéo dài, khiến bệnh chết cây và lem lép hạt bùng phát, gây thiệt hại nặng nề cho cây lúa.
