Riêng với Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, quả không sai khi có nhà nghiên cứu kinh tế đánh giá là một “hiện tượng”: 26 năm liên tục có doanh thu năm sau cao hơn năm trước, đến năm 2015 đạt gần 3.000 tỷ đồng, với tốc độ tăng bình quân 10 - 15%/năm, trong đó có năm đạt doanh thu gấp đôi năm trước. Có được kết quả ngoạn mục này, một nguyên nhân quan trọng mà có lẽ ai từng gắn bó nhiều năm với đơn vị sẽ thấu hiểu nhất, đó là: DN đã phát huy hiệu quả nhân tố con người, tạo được mối quan hệ lợi ích kinh tế giữa người sử dụng lao động và người lao động (NLĐ). Ở đây không có quan hệ người chủ - người làm thuê, mà thay vào đó, cán bộ, công nhân viên (CBCNV) vừa là NLĐ, vừa là chủ sở hữu Công ty.
Người lao động cùng chèo lái “con thuyền Rạng Đông”
Nhớ lại những năm đầu cuộc đổi mới lần I, trong bối cảnh kế hoạch hóa tập trung vừa xóa bỏ bao cấp, DN lại đụng độ cơn lũ hàng Trung Quốc tràn qua biên giới. Do không được chuẩn bị, có lúc toàn Công ty với biên chế cồng kềnh 1.600 người chỉ tạo doanh thu 4 tỷ đồng/năm (1987, 1988), đóng cửa liền 6 tháng, luân phiên đóng cửa mỗi bộ phận 3 tháng, năm 1990 bị lỗ... Con thuyền Rạng Đông sắp đắm.
Vì sự tồn tại của DN lúc đó, nhiều đảng viên gương mẫu đã lôi cuốn trên 700 CBCNV chấp nhận khó khăn về mình, chuyển công việc hoặc nghỉ việc để Công ty sắp xếp lại, với hy vọng Rạng Đông sẽ phục hồi. Trong lúc đơn vị mỗi lần vay ngân hàng phải có cấp trên bảo lãnh, không có tiền đầu tư, cơ sở vật chất hoàn toàn như cũ, 900 con người ở lại đã nhanh chóng phục hồi Công ty, rồi liên tục doanh thu, lợi nhuận năm sau gấp đôi năm trước. Khi đã khai thác tối đa năng lực từng dây chuyền hiện có, muốn tiếp tục phát triển thì DN cần đầu tư vào khâu “căng” nhất để phát huy năng lực toàn hệ thống. Lúc đó, một DN Nhà nước (DNNN) trông chờ Nhà nước rót vốn đầu tư là không thể. Trong hoàn cảnh ấy, hơn 10 năm liền, CBCNV đã dành tiền thưởng cho Công ty vay số tiền chiếm tới 2/3 tổng vốn đầu tư, làm thay đổi gần hết phần “ruột” Nhà máy.
Lại nhớ giai đoạn từ năm 2004 khi DN bắt tay vào cổ phần hóa (CPH). Vị thế “làm chủ” của NLĐ được thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết. CBCNV được mua CP với giá ưu đãi 7.000 đồng/cổ phiếu (giá sàn 10.000 đồng/cổ phiếu), mỗi người cần hàng chục triệu đồng. Nhờ có sẵn số tiền thưởng hàng năm cho Công ty vay, mọi công nhân đều có tiền mua hết số CP được mua. Và, ở Rạng Đông, có tới 96% CBCNV mua được CP, nắm giữ 40,6% CP. Đây quả là điều hiếm có.
Đặc biệt, năm 2015, Rạng Đông đã hoàn thành chủ trương mua tỷ lệ lớn cổ phiếu RAL giao cho công đoàn và đại diện CNLĐ nắm giữ. “Năm 2005 khi CPH Công ty, ban lãnh đạo đã tạo điều kiện cho trên 96% CBCNV sở hữu cổ phiếu, chiếm trên 40% vốn điều lệ. Nhưng khi thị giá cổ phiếu tăng 15 - 20 lần, nhiều người bán cổ phiếu, tỷ lệ tập thể CBCNV nắm giữ chỉ còn 7%, đã có những thế lực muốn xóa bỏ thương hiệu Rạng Đông, biến thành khu đô thị. Song lần này, chúng tôi phục hồi nhưng giao cho công đoàn và đại diện công nhân lao động (CNLĐ) nắm giữ, 100% CBCNV đang làm việc đều có CP. Tết 2016, riêng chia cổ tức, bình quân mỗi CBCNV được 6,5 triệu đồng. CBCNV không phải người làm thuê cho ông bà chủ nắm quyền sở hữu Công ty, mà 100% sở hữu CP tập thể. Lương, thưởng trả cho NLĐ không còn là chi phí nhân công mà là đầu tư cho nhân tố con người, chia sẻ giá trị gia tăng do mọi người tạo ra, sau khi thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, xã hội và Công ty” - Bí thư Đảng ủy - Tổng Giám đốc Nguyễn Đoàn Thăng nói.
Người lao động là “trung tâm” mỗi phong trào thi đua
Nói đến vai trò “làm chủ” của NLĐ tại Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, không thể không nhắc đến các phong trào thi đua sản xuất kinh doanh (SXKD) sôi nổi rộng khắp.
Điều này thể hiện rõ trước hết ở phong trào “Thi đua học tập và làm theo lời Bác dạy” 20 năm đầu, tổ chức mỗi năm 4 đợt. Đợt thi đua kết thúc vào cuối năm, cùng với tiền thưởng của đợt, CBCNV còn có tiền thưởng “Gắn bó - trung thành & đóng góp tích cực cả năm”, có quà Tết của Công ty, đơn vị, nên đón Tết rất phấn khởi. Đặc biệt, sau đợt thi đua kết thúc vào 28/4, toàn Công ty nghỉ 3 - 4 ngày, hàng nghìn CBCNV quây quần quanh tượng đài Bác tại vườn hoa trung tâm để ôn lại lời căn dặn của Người khi về thăm ngày 28/4/1964.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2010 - 2015, Công ty chuyển phong trào này sang tổ chức các cao trào “Hội thao diễn kỹ thuật & Bình chọn lao động giỏi” (HTDKT&BCLĐG). Từ các “mục tiêu hiện vật” chuyển sang mục tiêu giảm giá thành, quy thành tiền tiết kiệm được, đòi hỏi mọi người phấn đấu toàn diện hơn. Bước vào mỗi đợt, từng đơn vị xưởng, phòng phân bổ cụ thể chỉ tiêu cho từng ngành, tổ, nhóm. Đâu đâu cũng sôi nổi hội nghị “bàn” làm ăn, chương trình hành động, cải tiến… để đạt kết quả cao nhất. Nội dung chính trong các hoạt động không phải là đấu đá, mà là bàn cùng nhau tăng hiệu quả để tăng thu nhập. HTDKT&BCLĐG mỗi cấp được tiến hành tập trung trong thời gian nhất định, phát huy mọi nguồn lực, với cố gắng cao nhất trong bầu không khí thi đua sôi nổi toàn Công ty, truyền cảm tới mọi quần chúng, tạo nên nhiều kỷ lục như trong mơ. Các đơn vị, cá nhân xuất sắc được tôn vinh trước tượng đài Bác trong “Lễ Báo công” ngày 28/4 hoặc 10/10, kèm theo tiền thưởng rất lớn.
Từ giữa năm 2015, Đảng bộ quyết định chuyển cao trào HTDKT&BCLĐG thành “Thi đua làm theo lời Bác trong mọi công việc thường xuyên, hàng ngày của mỗi người”. Hàng tháng, mọi đơn vị chấm điểm cho đơn vị và từng cá nhân theo kết quả nâng cao giá trị gia tăng hoàn thành vượt mức SXKD và chức năng nhiệm vụ; theo kết quả thực hiện các nhóm giải pháp của 3 Chương trình nâng cao trình độ quản trị, trình độ KHCN, phát huy nhân tố con người; sau đó, lãnh đạo cấp trên chấm điểm. Nghị quyết Đại hội không chỉ nằm trên “giấy” mà được cụ thể hóa thành nhiều tiêu chí, thành thang điểm 1.000 và gắn với thu nhập hàng tháng, tiền thưởng của mọi người. Gắn với điểm không chỉ là thu nhập nhiều - ít, mà quan trọng hơn là kết quả hoạt động của từng người, từng đơn vị được khẳng định. 6 tháng một lần, CBCNV được xếp loại, làm cơ sở để sắp xếp, tinh giản biên chế.
Ông Nguyễn Đoàn Thăng có lần chia sẻ, thành quả quan trọng nhất của các phong trào thi đua là tạo được niềm tin trong tập thể NLĐ rằng: Với con người và điều kiện SXKD đang có, nếu đồng lòng quyết tâm, phát huy trí tuệ, chắc chắn có thể đạt kết quả cao hơn, vượt mọi thách thức. 5 năm với 10 đợt HTDKT&BCLĐG (2010 - 2015), Rạng Đông nâng doanh số tiêu thụ từ 1.445 tỷ đồng lên 2.998 tỷ đồng (tăng 2,07 lần); nộp ngân sách cũng tăng 2,07 lần; thu nhập bình quân từ 5,3 triệu đồng lên 10,5 triệu đồng/người/tháng (tăng 1,98 lần); lợi nhuận tăng 2,59 lần; cổ tức từ 20% lên 35% (tăng 1,75 lần). Với vốn điều lệ ít ỏi 115 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu 500 tỷ đồng, DN vẫn được Report Việt Nam, Forbes Việt Nam liên tục 4 năm qua xếp trong 500 DN lớn nhất, tăng trưởng nhanh nhất, 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam.
Trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm, đặc biệt sản phẩm LED - nguồn sáng thế kỷ XXI phát triển ào ạt, các sản phẩm đèn truyền thống Rạng Đông như dây tóc, huỳnh quang… suy giảm nhanh chóng. Và theo vòng đời sản phẩm, kết quả tăng trưởng liên tục này chính là thành tựu đáng tự hào mà các phong trào thi đua sôi nổi - trong đó NLĐ luôn là “trung tâm” đã mang lại.
Dây chuyền sản xuất đèn LED - dòng sản phẩm chiến lược của Rạng Đông.
|
