Trong khuôn khổ chuyến công du đầu tiên kéo dài 9 ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dành hai ngày (22-23/5) thăm Israel.
Cựu Tổng thống Barack Obama từng bị nhận định là sao nhãng sự quan tâm đối với Trung Đông và vùng Vịnh để tập trung và ưu tiên cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương, khiến quan hệ của Mỹ với các đồng minh ở khu vực địa chính trị quan trọng này như Israel, Ả Rập Saudi và những vương triều Ả rập khác không còn được mật thiết và tin cậy. Chọn điểm đến trong chuyến công du đầu tiên là các quốc gia tại Trung Đông giúp ông Donald Trump thể hiện sự khác biệt với người tiền nhiệm nhưng cũng còn để tranh thủ hoàn tất các mục tiêu ông Obama chưa thành công tại đây, trong đó có việc giải quyết cuộc xung đột giữa Israel và Palestine. Chuyến thăm này sẽ góp phần đặt những viên gạch đầu tiên cho mục tiêu đó.
| Tổng thống Mỹ Donald Trump và phu nhân. Ảnh: Reuters |
Về vấn đề đàm phán hòa bình giữa Palestine và Israel, tờ Haaretz dẫn nguồn tin từ Nhà Trắng: "Tổng thống Donald Trump tin rằng có thể có hòa bình, rằng cách tiếp cận mới có thể có hiệu lực, nhưng ông biết chúng tôi đang ở giai đoạn đầu. Do vậy, chúng tôi không nghĩ là đã tới lúc có thể sắp xếp cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo hay tổ chức đàm phán ba bên (Mỹ, Israel và Palestine)". Quá trình chuẩn bị cho tiến trình hòa bình còn ở giai đoạn đầu, nên chính phủ Mỹ sẽ hành động thận trọng. Trong chuyến thăm, ông Donald Trump sẽ kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và nhà lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbass "có biện pháp xây dựng lòng tin để tạo ra môi trường thích hợp nối lại đàm phán hòa bình giữa các bên".
Các nguồn tin của tờ báo cho rằng ông Donald Trump sẽ nhắc nhở ông Netanyahu nên hạn chế hoạt động xây dựng trong các vùng lãnh thổ và cải thiện tình hình kinh tế Palestine. Khi làm việc với ông Abbas, Tổng thống Mỹ sẽ kêu gọi chính quyền Palestine kiềm chế "sự kích động hung hăng" chống lại Israel. Theo truyền thông Trung Đông, ông Donald Trump cũng sẽ tận dụng chuyến thăm Israel để "phục hồi và cải thiện" mối quan hệ đồng minh truyền thống Mỹ - Israel, vốn trải qua "thời kỳ phức tạp" suốt 8 năm dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ sẽ đối mặt với một số trở ngại khi cố gắng đặt nền móng cho một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestine. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Mỹ còn được cho là phải dàn xếp với tình báo Israel. Tuần trước, 3 quan chức chính phủ tiết lộ với NBC News rằng, Israel chính là nguồn cung cấp tình báo liên quan đến tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng về mối đe dọa bom máy tính xách tay mà ông Trump chia sẻ với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.
Tuy nhiên, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ H.R. McMaster khẳng định, tiết lộ của ông Donald Trump là “hoàn toàn phù hợp”. Cựu chỉ huy tình báo Israel Danny Yatom trong cuộc trả lời phỏng vấn với đài Tel Aviv rằng, nếu đúng thì tiết lộ của ông Donald Trump có nguy cơ gây “tổn hại lớn” cho an ninh của cả Mỹ và Israel. Giới chức Israel cũng sẽ bày tỏ quan ngại về hợp đồng Mỹ bán các loại vũ khí trị giá hàng trăm tỷ USD cho Ả Rập Saudi mà ông Donald Trump công bố tại Riyadh cuối tuần qua. Bởi Ả Rập Saudi với Israel vốn trong tình thế đối đầu và thỏa thuận lớn của Washington với Riyadh không khỏi khiến Israel “quan ngại”.
