Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) gồm 4 chương, 20 điều. Dự án Luật đã luật hóa một số nội dung đang thực hiện ổn định tại các văn bản dưới Luật. Dự án Luật quy định rõ thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam đối với doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả thu nhập từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.
Về thu nhập được miễn thuế, bổ sung thêm một số khoản thu nhập được miễn thuế gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các bon lần đầu sau khi phát hành, thu nhập từ tiền lãi và từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành; khoản hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước và từ Quỹ Hỗ trợ đầu tư do Chính phủ thành lập; khoản bồi thường của Nhà nước theo quy định của pháp luật; khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản theo quy định của pháp luật để cổ phần hóa, sắp xếp lại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công; thu nhập từ hoạt động có thu của Quỹ Công nghiệp quốc phòng, an ninh; Quỹ Hỗ trợ đầu tư.
Đối với phương pháp tính thuế, bổ sung quy định áp dụng phương pháp tính thuế đơn giản theo tỷ lệ % trên doanh thu đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng trong trường hợp xác định được doanh thu nhưng không xác định được chi phí, thu nhập nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, khuyến khích cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.
Báo cáo thẩm tra Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, về quan điểm thu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các nhà cung cấp nước ngoài, hiện Việt Nam chỉ được quyền đánh thuế đối với thu nhập phát sinh tại Việt Nam của các doanh nghiệp nước ngoài trong trường hợp các doanh nghiệp này có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Vì vậy, đề nghị làm rõ về tính hiệu quả của các quy định trong dự thảo Luật và nghiên cứu thêm các giải pháp chính sách khác để bảo đảm việc thu thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua nền tảng thương mại điện tử.
Về thu nhập được miễn thuế, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, cần rà soát kỹ lưỡng các nội dung liên quan đến thu nhập được miễn thuế, chỉ đề xuất bổ sung vào diện thu nhập miễn thuế đối với các trường hợp thực sự cần thiết, hạn chế tối đa việc mở rộng diện thu nhập được miễn thuế. Đồng thời, quy định chặt chẽ để tránh các trường hợp lợi dụng quy định để kê khai làm giảm nghĩa vụ thuế phải nộp, gây thất thu cho ngân sách.
Thảo luận về Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng, cần thay đổi cách thức tiếp cận tổng thể trong xây dựng các Luật về thuế trong bối cảnh hệ thống pháp luật về thuế đang được sửa đổi toàn diện, bảo đảm thẩm quyền của Quốc hội trong xây dựng pháp luật. Đồng thời, tránh “luật hóa” quy định đang được thực hiện ổn định tại các văn bản dưới Luật, có thể dẫn đến tình trạng “tuổi thọ” của Luật không cao, các quy định nhanh chóng “lỗi thời”, không theo kịp diễn biến của phát triển kinh tế - xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, hiện nay nguồn thu của các cơ quan báo chí dựa phần nhiều vào hoạt động quảng cáo, kinh tế báo chí. Tuy nhiên, “chiếc bánh” quảng cáo đang giảm rất nhiều, gây khó khăn cho các cơ quan báo chí. Do đó, đề nghị dự thảo Luật nên có mức ưu đãi chung cho báo in, báo điện tử và các loại hình báo chí khác.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho tất cả loại hình cơ quan báo chí xuống 10%, bằng một nửa mức phổ thông.
Theo Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh, hiện nay, các cơ quan báo in đang được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là 10%, còn cơ quan báo điện tử thì không được ưu đãi nên rất khó khăn. "Các cơ quan báo chí dù là báo in, báo điện tử hay truyền hình, phát thanh đều là báo chí cách mạng, là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các cơ quan Nhà nước. Chúng tôi đề nghị có một mức ưu đãi thuế thu nhập chung cho báo điện tử và các loại hình báo chí khác như đang áp dụng cho báo in hiện nay"- Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nêu ý kiến.
Nêu tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, cho biết Dự án luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đề xuất bổ sung một số đối tượng doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế. Trong đó, Chính phủ đề xuất cơ quan báo chí không phải loại hình báo in (điện tử, truyền hình, phát thanh) có thể được hưởng thuế ưu đãi 15%, giảm 5% so với hiện nay. Riêng báo in vẫn áp dụng mức ưu đãi 10% như quy định hiện hành. Mức thuế ưu đãi được áp dụng cả với thu nhập từ hoạt động quảng cáo trên báo.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, cần sửa đổi Luật có tính chất toàn diện hơn, do đó cơ quan chủ trì soạn thảo cần lý giải kỹ, thuyết phục Quốc hội vì sao sửa Luật, sửa như thế nào với quan điểm vướng quy định nào thì sửa ngay quy định đó, nhằm tạo điều kiện về thể chế cho phát triển kinh tế - xã hội.
Khẳng định việc sửa đổi Luật nhằm mục tiêu cuối cùng là bảo đảm nguồn thu ngân sách ổn định, trong đó nâng cao tỷ lệ động viên thu nội địa; khắc phục tình trạng chuyển giá; phòng, chống trốn thuế, thất thu thuế, hạn chế các hành vi làm xói mòn các cơ sở thuế; bảo đảm hệ thống thuế Việt Nam phù hợp với yêu cầu thực tiễn, xu thế và thông lệ quốc tế.
Chủ tịch Quốc hội nêu, nếu sửa đổi toàn diện Luật phải đánh giá tác động, quy định nào “chưa chín, chưa rõ” cần phải nghiên cứu thêm, sửa quy định pháp luật mới phải tốt hơn quy định cũ. Từ đó, đề nghị cần nghiên cứu sửa đổi Luật thật kỹ lưỡng, bảo đảm chất lượng, khẩn trương trình Quốc hội tại kỳ họp thứ tám; nếu chưa bảo đảm chất lượng có thể lùi thời gian trình dự án Luật tại kỳ họp sau.
