Thấy gì từ chỉ số tai nạn giao thông trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9?

Tai nạn tăng đáng lo ngại

Tối 4/9, Ủy ban ATGT Quốc gia công bố báo cáo nhanh về tình hình trật tự, ATGT trong 4 ngày nghỉ lễ Quốc khánh 2/9/2023 (từ 1/9/2023 – 4/9/2023). Một trong những điểm gây chú ý nhất là tình hình TNGT. Theo đó, trong 4 ngày nghỉ lễ Quốc khánh 2/9, toàn quốc xảy ra 127 vụ TNGT, làm chết 76 người và bị thương 95 người.

Đặc biệt, phân tích chi tiết tình hình TNGT trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh năm nay có thể thấy nổi cộm nhất là TNGT đường bộ khi chiếm phần lớn số vụ, số người chết và số người bị thương. Cụ thể, tổng hợp 4 ngày nghỉ lễ vừa qua, đường bộ chiếm tới 125/127 số vụ tai nạn, 73/76 người chết và 95/95 người bị thương.

Thực tế thì trong nhiều năm qua, kể cả khi tình hình TNGT liên tục được kéo giảm trên cả 3 tiêu chí thì TNGT đường bộ chưa bao giờ hết nhức nhối. Chính đường bộ là nơi xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng nhất, cướp đi sinh mạng của nhiều người nhất và để lại những hậu quả nặng nề cho xã hội nhất so với các lĩnh vực giao thông khác. Điều đáng nói là trong những năm trở lại đây, với sự đầu tư mạnh mẽ của Nhà nước, hạ tầng giao thông đường bộ nước ta đã được nâng cấp một cách rõ rệt. Những tuyến Quốc lộ được đầu tư cải tạo, mở rộng. Đặc biệt là hệ thống đường cao tốc đang ngày một nối dài, mang lại diện mạo mới và tầm vóc mới cho mạng lưới giao thông đường bộ.

Trên một phương diện khác, hành lang pháp lý trong lĩnh vực giao thông nói chung và giao thông đường bộ nói riêng cũng đã được kiện toàn và ngày càng chặt chẽ, nghiêm khắc, đảm bảo tính răn đe. Các Nghị định quan trọng như Nghị định 10, Nghị định 100… với hàng loạt chế tài mạnh đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ đã được ban hành. Những chiến dịch lớn như chiến dịch kiểm soát vi phạm nồng độ cồn, kiểm soát vi phạm tốc độ, vi phạm tải trọng… được lực lượng chức năng cả nước triển khai rầm rộ và liên tục, góp phần thay đổi lớn trong nhận thức của người tham gia giao thông. Văn hóa giao thông nhờ thế cũng từng bước được hình thành. Đây đều là những yếu tố rất quan trọng góp phần thay đổi tình hình giao thông theo chiều hướng tích cực, kiểm soát và kéo giảm TNGT trong những năm qua. Thế nhưng, việc TNGT bất ngờ tăng mạnh cả 3 tiêu chí trong kỳ nghỉ Quốc khánh 2/9 vừa qua là điều khiến dư luận không khỏi hoang mang và quan ngại.

Đâu là nguyên nhân?

Đánh giá về tình hình trật tự, ATGT trong 4 ngày nghỉ lễ Quốc khánh 2/9/2023, Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, trong kỳ nghỉ lễ vừa qua, dù lưu lượng phương tiện giao thông tăng cao nhưng với chỉ đạo kịp thời của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia, sự chuẩn bị sớm và vào cuộc quyết liệt hiệu quả của các Bộ ngành và địa phương, đặc biệt là việc hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông (đưa vào khai thác nhiều tuyến cao tốc mới, ngay trong dịp 2/9/2023 là tuyến QL45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu), triển khai các kế hoạch chuyên đề tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm với các hành vi là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới TNGT như vi phạm quy định nồng độ cồn, ma túy, tốc độ; kế hoạch tổng kiểm soát xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách và xe ô tô vận tải hàng hóa bằng container; sự tham gia của lực lượng công an xã chính quy trong bảo đảm ATGT ... đã góp phần quan trọng trong bảo đảm trật tự, ATGT, kiềm chế kéo giảm TNGT. Bên cạnh đó công tác thống kê TNGT được tăng cường thông qua sự phối hợp ngày càng chặt chẽ giữa các lực lượng Công an địa phương, CSGT và ngành y tế, tư pháp trong việc khai thác hệ dữ liệu quốc gia trong thống kê TNGT.

Về tình hình ùn tắc giao thông, Ủy ban ATGT Quốc gia đánh giá, kỳ nghỉ vừa qua tiếp tục xuất hiện tình trạng ùn tắc cục bộ tại các tuyến đường cửa ngõ và tại các bến xe, nhà ga, sân bay, tại cửa ngõ của TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, tuy nhiên mức độ ùn tắc giao thông giảm nhiều so với dịp nghỉ lễ của các năm trước khi xảy ra đại dịch Covid 19 do đã triển khai thu phí không dừng trên toàn quốc và sự nỗ lực của các lực lượng chức năng như CSGT, Thanh tra giao thông, Công an các đơn vị, địa phương đã tổ chức phối hợp, phân luồng, điều tiết giao thông theo đúng nội dung các phương án phân luồng giao thông nên không xảy ra ùn tắc giao thông nghiêm trọng kéo dài.

Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng, đặc biệt là Cảnh sát giao thông, Thanh tra giao thông vận tải tiếp tục thực hiện tốt công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, đặc biệt là chỉ huy giao thông, trực tiếp phân luồng để kéo giảm ùn tắc giao thông, xử lý vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện, quá tốc độ…siết chặt quản lý kinh doanh vận tải đóng góp quan trọng vào kết quả bảo đảm trật tự ATGT dịp nghỉ lễ.

Đặc biệt, đánh giá về tình hình TNGT trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9/2023, Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng, trong số các vụ TNGT diễn ra trong dịp nghỉ lễ có nguyên nhân chủ quan là do ý thức tham gia giao thông của một số người dân vẫn còn hạn chế, vi phạm các quy định pháp luật về trật tự ATGT. Điển hình như trường hợp bố giao xe ô tô cho con chưa đủ tuổi điều khiển gây TNGT tại Bình Thuận, xe ô tô đâm liên hoàn nhiều xe máy đang chờ đèn đỏ trên QL1 trong ngày 2/9/2023 hay vụ đám đông thanh thiếu niên xe máy vào cao tốc Pháp Vân Cầu Giẽ, người đi bộ trên cao tốc Hà Nội Thái Nguyên bị ô tô đâm chết.

Từ nhận định trên, Văn phòng Uỷ ban ATGT Quốc gia kiến nghị Ủy ban ATGT Quốc gia tổ chức đoàn công tác liên ngành kiểm tra đôn đốc việc thực hiện Công điện 750/CĐ-TTg ngày 18/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) trong dịp nghỉ Lễ Quốc khánh 2/9/2023 và tháng cao điểm ATGT cho học sinh đến trường tại một số địa phương.