Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 891/QĐ-TTg ngày 8/6/2011 thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Ban Chỉ đạo xây dựng các trường đại học xuất sắc. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Ban chỉ đạo có 17 ủy viên là lãnh đạo một số Bộ, ngành, địa phương và trường đại học. Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo. Ban Chỉ đạo có Tổ Thư ký giúp việc do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập. Hiện nay, nước ta có 4 trường đại học đang được triển khai và đi vào hoạt động theo mô hình đại học xuất sắc. Trường Đại học Việt - Đức là trường đầu tiên đi vào hoạt động và đã tuyển sinh từ năm học 2008-2009 với Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là đối tác trong nước và CHLB Đức là đối tác chiến lược.