Đứng giữa 2 chiều áp lực, một bên là những hệ lụy xã hội, một bên là sự phản đối của không ít người dân, nhiều quận huyện, nhất là cấp phường đang lâm vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”.
Khó trăm bềQuỹ đất dành cho giao thông tĩnh tại Hà Nội vốn eo hẹp. Vấn đề càng trở nên trầm trọng đối với các tòa chung cư, nơi mật độ dân cư dày đặc, lượng phương tiện cá nhân, trong đó có ô tô tăng từng ngày. Có cầu ắt có cung, những bãi đỗ xe tự phát theo đó mọc lên nhan nhản khắp nơi, gây ra nhiều hệ lụy phức tạp cho các phường.
Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Đỗ Thanh Tùng chia sẻ, các bãi trông giữ tự phát tiềm ẩn nhiều nguy cơ về cháy nổ, mất trật tự, an ninh xã hội..., do đó không thể để tồn tại. “Đơn cử bãi trông giữ xe quy mô 500 chỗ tại khu vực nhà HH4 Linh Đàm. Với 500 chiếc xe đỗ tập trung, nếu xảy ra cháy nổ, sẽ là một thảm họa cho chính cư dân sinh sống bên cạnh. Vì thế nên không thể để tồn tại” - ông Tùng giải thích. Tuy nhiên, việc xử lý các bãi trông giữ xe tự phát lại không dễ. Một trong những khó khăn lớn nhất lực lượng chức năng gặp phải chính là phản ứng trái chiều từ phía người dân.
Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng phân tích: “Thiếu chỗ đỗ gửi xe, các bãi trông giữ tự phát trở thành cứu cánh của chủ phương tiện. Đóng cửa bãi cũng khiến nhiều người lâm vào cảnh khó khăn khi không biết mang xe đi đâu gửi. Do đó mới có sự phản đối kịch liệt như người dân tại khu HH4 Linh Đàm những ngày qua”.
Không thể để các bãi trông giữ xe tự phát tồn tại, vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ về cháy nổ, an ninh, trật tự. Nhưng cũng không thể giải quyết nhu cầu đỗ gửi xe cho người dân trong một sớm một chiều, chính quyền sở tại nhiều nơi đang vô cùng bối rối. Chuyên gia Nguyễn Mạnh Thắng nhận định: “Trong tình thế “kẹt” giữa hai chiều áp lực như vậy, khó trách nhiều quận, phường không thể xử lý triệt để vi phạm trông giữ xe tự phát”.
Trách nhiệm không
của riêng ai
Bức xúc trước việc thiếu chỗ gửi xe sau khi 3 bãi trông giữ tự phát trong khu vực bị đóng cửa, anh Lê Mạnh Hà, sống tại tòa CT12A, KĐT Kim Văn - Kim Lũ nói: “Việc cấm các bãi xe không phép trên đất dự án là đúng. Thế nhưng, cư dân chúng tôi để xe ở đâu bây giờ?”.
Nhiều người dân khác cũng kiến nghị, TP, quận, phường phải bố trí bãi đỗ xe cho cư dân KĐT Kim Văn - Kim Lũ, không thể cứ nói cấm là cấm như vậy được. Tại sao khi quy hoạch, cho xây dựng, không ai quan tâm đến việc bắt chủ đầu tư xây tầng hầm cho cư dân để xe theo quy định, giờ mọi thứ bất cập đều đổ hết lên đầu cư dân. Có thể thấy việc quy hoạch các khu đô thị thiếu sự tính toàn dài hạn cho các nhu cầu dân sinh, trong đó có điểm đỗ gửi ô tô, là bất cập lớn nhất hiện nay. Ngoài ra việc chậm phát triển hạ tầng, không thu hút được đầu tư vào các dự án giao thông tĩnh của Hà Nội nói chung cũng là một thách thức khó giải quyết trong thời gian ngắn.
Bên cạnh đó, còn có một thực tế là rất nhiều khu chung cư, sau khi dọn về ở người dân mới lên tiếng phản ánh tình trạng thiếu chỗ đỗ ô tô. Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng đặt vấn đề: “Khi xem xét mua căn hộ chung cư, đặc biệt là giai đoạn cách đây 5 - 7 năm, có vẻ như phần đông người dân ít quan tâm tới vấn đề chỗ đỗ ô tô. Bởi nếu dự định mua ô tô thì chắc chắn không ai lại chọn một khu chung cư thiếu chỗ gửi xe cả”. Theo ông Thắng, phần vì khi đó kinh tế chưa mạnh, đa số người dân chưa tính đến việc cần có một chỗ đỗ xe ổn định. Một số chủ đầu tư, khi tính toán đưa ra sản phẩm nhà chung cư, cũng nhắm vào nhóm người có thu nhập từ thấp đến trung bình, và dĩ nhiên không dự kiến được nhóm khách hàng của mình sẽ nhanh chóng có ô tô. “Công bằng mà nói, tình cảnh thiếu chỗ đỗ ô tô tại nhiều khu chung cư hiện nay có phần trách nhiệm của cả chủ đầu tư lẫn người dân” - ông Thắng nhìn nhận.
Tất cả phải cùng cố gắngBàn về giải pháp cho tình trạng thiếu chỗ đỗ xe tại các khu chung cư, các chuyên gia cho rằng, cần có sự nỗ lực, đồng bộ từ phía chính quyền địa phương, các cấp ngành TP và cả người dân. Chuyên gia giao thông Đặng Chí Nga cho rằng, cơ quan chức năng cần song song thực hiện hai giải pháp. Thứ nhất, đẩy mạnh đầu tư xây dựng các điểm trông giữ xe tập trung; giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng các khu đô thị, khu chung cư, không để chủ đầu tư làm sai thiết kế, nâng mật độ dân cư, cắt xén hạ tầng giao thông tĩnh. Thứ hai, kiên quyết dẹp bỏ các bãi trông giữ xe tự phát ngay từ khi mới xuất hiện, không để tồn tại kéo dài, dẫn đến khó xử lý như tại nhiều địa phương hiện nay. “Để các bãi xe tự phát tồn tại hàng năm trời, hình thành thói quen đỗ gửi của người dân rồi mới tính chuyện dẹp bỏ là địa phương “tự mua dây buộc mình”, tự đẩy mình vào thế kẹt” - ông Nga nhận định.
Bên cạnh đó, muốn đẩy mạnh đầu tư, xây dựng các dự án giao thông tĩnh, TP cần có bước đi mạnh mẽ, nhanh chóng hơn nữa để tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách nhằm khơi thông nguồn vốn xã hội hóa. Mặt khác, cần đa dạng các mô hình bãi đỗ xe, từ cao tầng cho đến ngầm, nổi để nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu của người dân, đặc biệt là tại những khu dân cư tập trung với mật độ cao.
Chuyên gia Nguyễn Mạnh Thắng còn cho rằng, hiện nay, việc mua sắm xe ô tô đã không còn xa vời, khó khăn đối với đông đảo người dân nữa. Bởi vậy, ngay từ khi lựa chọn nơi ở, người dân cần chủ động xem xét kỹ khả năng đáp ứng về hạ tầng, trong đó có chỗ đỗ gửi ô tô.
