Tham dự còn có Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương Các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 (Ban Chỉ đạo); Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo và lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố trên cả nước tại các đầu cầu truyền hình trực tuyến.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh bản chất của NTM là nâng cao mức sống của người nông dân, cả về vật chất và tinh thần, chứ không chỉ là các công trình xây dựng cơ bản. Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung vào các vấn đề then chốt nhất, người dân hưởng lợi từ đâu, việc tổ chức sản xuất thế nào, ứng dụng khoa học công nghệ ra sao, thương mại điện tử thế nào.
“Chúng ta cần đi vào thực chất của vấn đề để thảo luận. Chất lượng đi liền với số lượng, thế giải pháp nào để nâng cao số lượng, để đạt 50% số xã nông thôn mới trong 5 năm tới là không hề hơn giản trong khi nguồn lực chúng ta đặt ra có hơn 193.000 tỷ đồng, trong đó từ ngân sách Trung ương chỉ hơn 60.000 tỷ đồng”, Thủ tướng cho biết cũng như nêu vấn đề về việc giải quyết các tồn tại trong xây dựng NTM để nâng lên một bước phát triển mới.
“Các đồng chí cần đi sâu vào kiến nghị Trung ương các giải pháp nào để tháo gỡ cho địa phương, nhất là ở những nơi gặp nhiều trở ngại, khó khăn”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trình bày, cả nước đã có 2.045 xã (23%) được công nhận đạt chuẩn NTM (tính đến 15/9), tăng 515 xã (5,9%) so với cuối năm 2015. Dự kiến, hết năm 2016, sẽ có khoảng 25% số xã đạt chuẩn.
Còn 300 xã đạt dưới 5 tiêu chí (3,36%), giảm 26 xã so với đầu năm 2016. Số tiêu chí đạt chuẩn bình quân của cả nước là 13,1 tiêu chí/xã.
Có 24 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng ban hành quyết định công nhận đạt chuẩn NTM, tăng 9 đơn vị so với năm 2015 và dự kiến, hết năm 2016, con số này là 30 đơn vị.
Trong giai đoạn 2011 - 2015, tổng nguồn vốn huy động để thực hiện chương trình là hơn 850.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước chỉ chiếm 11,6%, còn 88,4% là từ nhiều nguồn lực khác nhau như từ người dân, doanh nghiệp, tín dụng…
Trong giai đoạn tới (2016 - 2020), Ban Chỉ đạo cho rằng, trọng tâm cần tập trung vào 4 nhóm nội dung thành phần chủ yếu là hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn xã; thực hiện phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; bảo vệ và cải thiện môi trường; giữ vững và tăng cường an toàn, an ninh trật tự trên địa bàn nông thôn.
Đối với các xã đã đạt chuẩn, lựa chọn nội dung phù hợp với kế hoạch nâng cao chất lượng các tiêu chí để tiếp tục phấn đấu xây dựng NTM kiểu mẫu.
Dự kiến, tổng vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho thực hiện chương trình giai đoạn 2016 - 2020 là hơn 193.000 tỷ đồng.
Đến năm 2020, phấn đấu 50% số xã đạt chuẩn NTM, bình quân cả nước đạt 15 tiêu chí/xã.
Thu nhập của cư dân nông thôn tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2015.
Về các giải pháp thực hiện chương trình, Ban Chỉ đạo cho biết, tiếp tục thực hiện cuộc vận động xã hội sâu rộng về xây dựng NTM, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, đa dạng hóa các nguồn vốn huy động để thực hiện Chương trình. Thực hiện nghiêm túc việc đóng góp của nhân dân trong xã để triển khai các dự án theo nguyên tắc tự nguyện.