Xử lý nghiêm các vụ việc
Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về an toàn thực phẩm (ATTP) ngày 11/1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao nhiều tỉnh/TP đã ban hành chỉ thị, kế hoạch, giải pháp rất cụ thể trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác ATTP đến tận cấp xã, để chuyển biến từ cơ sở, từ người sản xuất. Về công tác xử lý, Thủ tướng hoan nghênh Bộ Công an đã phá được vụ buôn lậu thuốc bắc giả. “Thuốc bắc giả, mốc, ướp lưu huỳnh hại sức khỏe Nhân dân, phải xử lý nghiêm những trường hợp này”-Thủ tướng nói.
Qua đó, Thủ tướng cũng lưu ý hàng giả, kém chất lượng, thực phẩm “bẩn” (lòng lợn, gà bệnh, thuốc bắc…) nhập lậu qua biên giới.
Đánh giá về công tác bảo đảm ATTP, Thủ tướng cho rằng, các TP như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng… đều chú trọng phát triển chuỗi sản xuất, cung ứng thực phẩm sạch trong kết nối với các vùng sản xuất lân cận. Đa số tỉnh/TP đã ban hành quy hoạch các cơ sở giết mổ tập trung, dần xóa bỏ các cơ sở nhỏ lẻ, không bảo đảm vệ sinh. Nhiều DN đầu tư cơ sở giết mổ tập trung với tiêu chuẩn quốc tế.
“Không chỉ Ban Chỉ đạo tỉnh, T.Ư mà vai trò của cơ sở, xã phường rất quan trọng, vai trò, trách nhiệm của cửa hàng trưởng, bếp trưởng, chủ căng-tin cũng rất quan trọng. Khi anh bưng một đĩa thức ăn cho khách dùng thì phải nghĩ đến ATTP như thế nào? Nếu có gì xảy ra thì chủ căng-tin phải chịu trách nhiệm thế nào?”- Thủ tướng đặt vấn đề.
Nhắc lại chuyến thị sát ở một xã tại huyện Đông Anh, Hà Nội trước đó, Thủ tướng đã hỏi người sản xuất và cán bộ xã thì cán bộ xã biết rất rõ hộ này sản xuất như thế nào, quy trình làm sao, thời gian nào sử dụng loại thuốc nào và mẫu thuốc đó lưu giữ thế nào. “Người lãnh đạo, trưởng thôn, chủ tịch xã biết từng hộ sản xuất, quy trình sản xuất. Phải sâu sắc như thế. Nếu truy đến cùng nơi sản xuất thực phẩm, nông sản làm ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc cho người dân thì ngoài người sản xuất trực tiếp, cả chính quyền cơ sở phải chịu trách nhiệm”- Thủ tướng nói.
Đặc biệt, Thủ tướng nêu rõ xử lý nghiêm vi phạm ATTP, xử lý hành chính hoặc hình sự, chứ không bỏ qua bất cứ vụ việc nào. Để công tác ATTP được hiệu quả, không chỉ tuyên truyền, giáo dục, vận động mà cả xử lý nghiêm các vụ việc.
Lắm khó khăn, nhiều thách thức
Theo Thủ tướng, thời gian qua, nhờ xử lý quyết liệt, mạnh tay mà nhiều vấn đề nóng, bức xúc về ATTP như sử dụng hóa chất cấm, thuốc bảo vệ thực vật… đã hạ nhiệt. “Tinh thần chỉ đạo quyết liệt và hành động không nhân nhượng với hành vi vi phạm ATTP của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành đã đưa đến những chuyển biến rõ rệt. Thực phẩm không an toàn không còn là vấn đề bức xúc như những năm trước đây. Các bức xúc về thực phẩm “bẩn”, không an toàn đã giảm mạnh, cả về số lượng, mức độ, hiện tượng “lợn hai chuồng, rau hai muống” đã giảm hẳn”- Thủ tướng đánh giá.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý, công tác bảo đảm ATTP còn đối diện nhiều khó khăn, thách thức. Quy mô sản xuất nhỏ lẻ với trên 8 triệu hộ nông dân đưa đến nhiều nguy cơ mất ATTP. Tình trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng còn nhiều. Ý thức của một bộ phận người dân, DN còn kém.
Đưa ra một số định hướng, làm kim chỉ nam cho các hành động bảo vệ ATTP, Thủ tướng nêu rõ, quyền tiếp cận thực phẩm an toàn là quyền cơ bản của con người. Công tác bảo đảm ATTP phải được tăng cường. Đây là trách nhiệm của toàn xã hội, của cả hệ thống chính trị, trực tiếp là Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp, các cơ quan chức năng.
Thủ tướng cho rằng, cần phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng. T.Ư ban hành văn bản pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn, còn địa phương trực tiếp quản lý, thanh tra, kiểm tra, chủ động điều phối nguồn lực cho công tác bảo đảm ATTP. Tăng kinh phí Nhà nước cho công tác ATTP là cần thiết nhưng cần đẩy mạnh xã hội hóa công tác này. Năm 2020 phải có bước chuyển biến thực chất, rõ nét hơn nữa về công tác ATTP ở tất cả các cấp. “Cần đề cao hơn nữa vai trò của cấp cơ sở”- Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng thời, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế về ATTP, có hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp với thông lệ quốc tế. Đề xuất mô hình tổ chức quản lý ATTP ở địa phương.
Bài toán lớn hiện nay là quy hoạch các vùng sản xuất, nhân rộng các mô hình sản xuất, kinh doanh theo chuỗi, làng nghề thực phẩm, chợ đầu mối thực phẩm an toàn, quy trình quản lý chất lượng tiên tiến. Hoàn thiện đề án phát triển nông sản hữu cơ, trình Thủ tướng phê duyệt.
Nhấn mạnh việc truyền thông đầy đủ về ATTP, Thủ tướng nêu rõ, không đẩy mạnh tuyên truyền, sao nhãng một bước thì sẽ gây ảnh hưởng lớn, gây chùn bước, thụt lùi không chỉ về ATTP mà cả các vấn đề khác như môi trường.