Tọa đàm trực tuyến về "Bảo đảm ATTP bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp trên địa bàn Hà Nội”

Đây là buổi tọa đàm rất có ý nghĩa với sự có mặt của các cơ quan quản lý và phía DN, từ đó có nhiều thông tin giá trị, trợ giúp nhiều trong công tác quản lý ATTP trong thời gian tới.

Qua tọa đàm, với các cơ quan quản lý cần tập trung triển khai văn bản chỉ đạo của TP. Phối hợp, tăng cường sự chỉ đạo của Ban quản lý khu công nghiệp với các bếp ăn trong khu công nghiệp. Cuối mỗi năm có rà soát, rút kinh nghiệp giữa Sở và Ban quản lý khu công nghiệp.

Bên cạnh đó, cần tăng cường đảm bảo cơ sở vật chất tại bếp ăn, khu công nghiệp cần tạo điều kiện bếp ăn triển khai đúng chuẩn, chỉ có bếp ăn đủ điều kiện mới cho hoạt động.

Cán bộ tham gia trực tiếp chế biến, bếp ăn cần rà soát, có bồi dưỡng kiến thức về ATTP, khám sức khỏe theo định kỳ.

Về nguồn gốc thực phẩm, lãnh đạo TP đã chỉ đạo trực tiếp các sở ngành rất sát sao về vấn đề này, nguồn gốc rất quan trọng cho cán bộ công nhân viên khu công nghiệp. Trong thời gian tới cầntăng cường đảm bảo truy suất, truy suấ tận cơ sở trồng trọt, chế biến. Đề nghị các đơn vị có liên quan cần phối hợp đồng bộ truy suất tận cơ sở.

Đối với DN, qua các đợt kiểm tra đã có sự phối hợp tốt với các đoàn kiểm tra do vậy đã có kết quả đáng ghi nhận khi các vụ ngộ độc lớn trong 3 năm qua là không có.

Qua các ý kiến của các DN đưa ra, chúng tôi cũng có ý kiến về công tác thanh kiểm tra cũng như truy xuất nguồn gốc thực phẩm là 1 công tác cần được tăng cường trong thời gian tới. Thời gian qua, Sở Y tế hàng năm đã chỉ đạo Chi cục có những văn bản tham mưu cho Sở Y tế trình UBND TP về Kế hoạch đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm hàng năm, trong đó có vấn đề về thanh, kiểm tra, chỉ  đạo thanh kiểm tra liên ngành và chuyên ngành, theo các lĩnh vực y tế, nông nghiệp và công thương, riêng thanh, kiểm tra chuyên ngành theo lĩnh vực Y tế, Sở Y tế đã  giao hàng năm cho Thanh tra Sở Y tế và Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm cùng với các quận, huyện thanh kiểm tra theo phân cấp tại quyết định số 16 của UBND TP phân theo các cấp: TP, quận, huyện/thị xã, xã phường. Theo đó, bếp ăn tập thể thuộc phân tuyến ngành Y tế. tuyến TP quản lý. Chúng tôi đã thực hiện kiểm tra theo định kỳ và thanh kiểm tra đột xuất khi có các dấu hiệu phản ánh, hoặc chỉ đạo của cấp trên. Bình thường, chúng tôi trực tiếp kiểm tra định kỳ mỗi cơ sở  trung bình mỗi năm 1 lần đúng theo Chỉ thị số 20  của Thủ tướng về việc chấn chỉnh hoạt động thanh kiểm tra DN, không gây phiền hà cho DN, Kiểm tra định kỳ không quá 1 lần, 1 năm đối với 1 cơ sở. Tuy nhiên, cơ sở có dấu hiệu vi phạm hoặc có chỉ đạo của cấp trên hoặc có chỉ đạo thanh kiểm tra đột xuất, chúng tôi vẫn đi kiểm tra đột xuất và số lần thanh kiểm tra đột xuất là không không chế số  lần trong năm.

Những cơ sở bị thanh kiểm tra đột xuất hoặc thanh kiểm tra định kỳ có dấu hiệu vi phạm chúng tôi đều đã xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật theo Nghị định 178. Trong năm 2017, Hà Nội là một trong những tỉnh, TP có tỷ lệ thanh, kiểm tra cũng như xử phạt cao trên toàn quốc. Năm 2017 toàn TP xử  phạt được trên 38 tỷ đồng. 6  tháng đầu năm 2018, Hà Nội xử phạt trên 17 tỷ đồng.

Về  phối hợp truy xuất nguồn gốc, chúng tôi đã phối hợp rất chặt chẽ với các ban ngành, điển hình là ngành  y tế phối hợp với các ngành như Công an. Trong khi kiểm tra, những đấu hiệu vi phạm nghiêm trọng đều có lực lượng Công an vào cuộc. Điển hình năm 2013 rầm rộ vụ rượu 29 gây chết 6 người ở quảng Ninh, Sở Y tế đã kịp thời chỉ đạo Chi cục phối hợp với Công an đến cơ sở rượu 29 kiểm tra và niêm phong kho hàng có  dấu hiệu vi phạm. Khi kiểm tra, có dấu hiệu dương tính về Methanol, chủ cơ sở đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự… Hà Nội làm rất nghiêm về thanh, kiểm tra cũng như xử phạt vi phạm. Một số buổi thanh, kiểm tra chúng tôi đều mời các cơ quan báo chí, Đài truyền hình đi cùng để nêu những hành vi  vi phạm lên các phương tiện thông tin đại chúng các cơ sở vi phạm. Việc này chúng tôi sẽ đẩy mạnh hơn nữa trong thời gian tới. Chưa có giai đoạn nào tình hình an toàn vệ sinh thực phẩm lại được quan tâm đầy đủ, đúng lúc như hiện nay, nhất là từ khi có Chỉ thị 10 của Thành ủy Hà Nội về tăng cường vai trò của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác an toàn thực phẩm.

Ông Ngô Đình Loát đề nghị: Một là khi kiểm tra sâu hơn, xử lý nghiêm khắc, phạt tiền nặng, đề xuất công an khởi tố, công an, thông tin đến các cơ quan truyền thông.

- Đối với các DN, hiện nay chúng ta đang thực hiện chương trình giám sát, giám sát những sản phẩm có mặt trên thị trường tiêu thụ tại Hà Nội để giám sát các chỉ tiêu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Đối với các mẫu vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là tồn dư các chất hóa học, chúng tôi đang truy xuất nguồn gốc đến tận cùng. Tất nhiên, tận cùng là theo khai báo của họ thôi, vì qua các công đoạn, thực phẩm rất nhiều  khâu trung gian và ngành nông nghiệp thì quy định truy xuất sản phẩm mất an toàn vệ sinh thực phẩm là trách nhiệm của DN, cơ quan chỉ giám sát việc đó. Tuy nhiên, qua thực tiễn, và thực tế, tất  cả các mẫu mất an toàn vệ sinh thực phẩm đối với chỉ tiêu hóa học, các chất tồn dư ảnh hưởng đến cơ thể là  thực hiện truy xuất 100%. Nhưng rõ ràng, truy xuất có thể đến công đoạn 2, công đoạn 3 rồi sau  đó cứ mất dần đi đâu đó rất khó để kiểm soát đến tận cùng. Không  tìm được con cá này nuôi ở ao nào, hộ nào, ăn thức ăn gì thì rất khó. Hiện nay, truy xuất đến tận hộ nuôi đầu, nhưng chúng ta phải có những thông tin theo dõi sản xuất rất sâu thì chúng ta mới có thể truy xuất tận cùng  được. Hiện nay, ngành nông nghiệp khi giám sát các chất tồn dư  độc hại phải đi tận Thanh Hoá, vùng nuôi thủy sản; lên Sa Pa vùng nuôi cá… để truy xuất tận gốc sản phẩm là có. Đó là mặt truy xuất nguồn gốc.

Hiện nay, chúng ta đang bàn đến việc nguồn gốc, chất lượng hàng hóa, mặc dù các cơ  quan vào cuộc rất quyết liệt nhưng vẫn do  ý thức người sản xuất kinh doanh vẫn trà trộn thực phẩm sản xuất mất an toàn, vẫn xảy ra. Đối với  ngành nông nghiệp thực hiện thanh tra, kiểm tra rất quyết liệt. Ngoài thanh tra Sở có thanh tra các chi cục, 6 tháng đầu năm phạt gần 600 triệu riêng tiền phạt để xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm về an toàn thực phẩm, trong đó có gian lận thương mại hoặc mua bán quá đát, không có nguồn gốc xuất xứ. Ngoài ra còn tịch thu, tiêu hủy. Công tác thnah tra, kiểm tra các  đơn vị của TP vào cuộc rất quyết liệt, trong đó ngành nông nghiệp có xử phạt nghiêm. Hiện nay, chúng ta công khai các tổ chức,  cá nhân vi phạm đã thực hiện. Tuy nhiên, có quy định của thanh tra, kiểm tra.

Về vấn đề này, các cơ quan quản lý có trách nhiệm khuyến cáo, BQL đã tổ chức cùng Sở Y Tế chỉ đạo và hướng dẫn các DN trong việc này. Tuy nhiên, trách nhiệm cuối cùng là lãnh đạo các DN. DN nước ngoài thuê đất tại các KCN chủ động trong vấn đề quy mô sản xuất, hay diện tích xây dựng bếp ăn tập thể cũng như kế hoạch cân đối mua thực phẩm.

Ông Võ Việt Dũng cho biết thêm: "Tôi cho rằng, các DN đều dựa vào những chuẩn mực định lượng cũng như dịch vụ, uy tín đối với các đối tác. Thứ nhất, các sản phẩm của DN chúng tôi giao cho các đối tác đểu có nhãn mác, không có chuyện tráo đổi. Thứ 2, nhân viên đều phải có đồng phục, biển tên, phiếu đánh giá dịch vụ, để bên phía nhận dịch vụ tích vào có ý kiến phản hồi, coi như phiếu chấm công hàng ngày và binh bầu hàng tuần."

Bà Trần Kiều Hương chia sẻ: "Điều đầu tiên chính là việc nâng cao ý thức cho mọi người. Cần có quy trình, có sự đào tạo cho nhân viên công ty, cho nhà thầu cung cấp thực phẩm để tự bản thân họ nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng dịch vụ an toàn và đảm bảo. Bên cạnh đó cũng rất cần đến những công cụ hỗ trợ như những chế tài, chính sách . Và các cơ quan ban ngành, các cơ quan truyền thông cũng có vai trò rất lớn trong việc tuyên truyền, nâng cao ý thức về vấn đề bảo đảm ATTP của các bếp ăn tập thể."

Câu hỏi của độc giả rất xác đáng, vì ngay từ Luật An toàn thực phẩm đã phân công cho ngành Nông nghiệp quản lý quá trình sản xuất thực phẩm. Quá trình quản lý từ điều kiện trồng  trọt, chăn nuôi, vật tư, phân bón, thuốc thú ý; từ quá trình sản xuất, thu hái, sơ chế, chế biến,... tức là cả một quy trình rất rộng. Chính vì vậy, nội dung, trách nhiệm quản lý rất lớn.

Ông Ngô Đình Loát trả lời câu hỏi của độc giả.

Bà Trần Kiều Hương phát biểu.

Với các công ty thì vấn đề giá trần khá là khó khăn bởi trong thực đơn sẽ có những thực đơn chỉ 18 nghìn nhưng vẫn sẽ phải đảm bảo định lượng cho suất ăn. Bên cạnh đó, công tác vận chuyển nhiều khi cũng là một vấn đề khó khăn bởi các bếp ăn của Công ty phân bố rải rác chứ không tập trung lại một chỗ, khiến cho số lượng tổng lớn nhưng số lượng đơn lẻ lại không nhiều. Chính vì vậy mà nhiều nhà thầu cung cấp nguyên liệu sẽ chưa đáp ứng được.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Mai trả lời thêm: Mỗi DN cung cấp bếp ăn tập thể đều có một kinh phí nhất định để đảm bảo phục lợi ích cũng như đảm bảo cung cấp chất dịch dưỡng cho công nhân với giá 26.000 đồng. 

Bà Hà Linh Chi chia sẻ thêm: Về nguồn gốc thực phẩm cung cấp cho bếp ăn của Công ty, khi các nhà thầu cung cấp thực phẩm đều phải đảm bảo nguồn gốc bằng các chứng từ, văn bản chứng minh. Bên cạnh đó, quá trình sử dụng, bảo quản thực phẩm cũng được Công ty hết sức chú trọng. Công ty đã đưa vào sử dụng các kho lạnh để đảm bảo chất lượng, độ tươi sống của thực phẩm. Và đặc biệt sẽ không có thực phẩm tồn sau 24h (kể cả thực phẩm tươi sống lẫn thực phẩm đã qua chế biến). Trong thực đơn, các ngày liên tiếp sẽ không sử dụng những loại thực phẩm giống nhau để đảm bảo sự phong phú của thực đơn và tránh việc sử dụng thực phẩm tồn dư từ hôm trước.

Việc tính toán, gia giảm suất ăn cần phải được linh hoạt, việc đệ trình các đề xuất có cơ sở đối với DN nước ngoài  cần được tăng cường, dù quy trình vẫn còn phức tạp. Cơ bản là chủ doanh nghiệp cần quan tâm tới đời sống người lao động, có chế độ phù hợp với từng vị trí lao động và có ý thức trong bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Ban Quản lý được giao 9 KCN trên 8 quận huyện TP, bao gồm 147.000 lao động trong đó có 1.200 lao động nước ngoài. Năm 2015 BQL đã ký với Sở Y tế quy chế phối hợp và cho đến nay đã thực hiện tốt các nhiệm vụ chỉ đạo, chế độ báo cáo và thông tin thường xuyên. Hàng năm, chúng tôi tổ chức 2 đợt tập huấn về bếp ăn tập thể, ATTP, trong đó đối tượng là các chủ DN, chủ cơ sở đến dự trao đổi thông tin về nghị định, chính sách liên quan.

Ông Đỗ Tiến Đản phát biểu tại buổi tọa đàm.

Các kế hoạch của TP gần đây, ví dụ như kế hoạch 252 của UBND TP Hà Nội, BQL đã có văn bản chỉ đạo các DN bao gồm 3 đối tượng là cơ sở, nhà cung cấp và người lao động. Vào các thời điểm thực phẩm được sử dụng nhiều như cận Tết 2018 và tháng 4 vừa qua là tháng hành động về vệ sinh, an toàn lao động, BQL đều có văn bản chỉ đạo DN và báo cáo khi có vấn đề xảy ra.

Bà Nguyễn Minh Thu trả lời câu hỏi của độc giả.

Những vi phạm chủ yếu trong đợt kiểm tra năm 2018 vừa qua, thứ nhất, cơ sở chưa thực hiện chế độ ghi chép sổ kiểm thực ba bước và lưu mẫu thức ăn hoặc có thực hiện nhưng  không đúng quy định. Thứ hai, các cơ sở không có biện pháp  ngăn ngừa phòng chống chuột và động vật gây hại. Thứ ba, bếp ăn của cơ sở chưa bố trí, sắp xếp theo nguyên tắc 1 chiều. Thứ tư, cống rãnh nơi chế biến không thông thoát, ứ đọng. Thứ năm, chưa tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho công nhân trực tiếp chế biến thực phẩm.

Từ đầu năm đến nay, Chi cục đã đi kiểm tra 96 bếp ăn tập thể khu công nghiệp, thấy tình hình năm được cải thiện hơn những năm trước. Cụ thể, 100% các cơ sở có địa điểm sạch sẽ, không bị ảnh hưởng bởi nguồn ô nhiễm. 100% có đủ hồ sơ nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, 100% có đủ dụng cụ chứa đựng, chia gắp thức ăn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, trên 98% cơ sở có số công nhân trực tiếp chế biến thực phẩm được khám sức khỏe và xác nhận kiến thức.

Tuy nhiên, vẫn còn 9 cơ sở vi phạm và Chi cục đã xử phạt 49,5 triệu đồng. Bên cạnh đoàn thanh tra của Chi cục, thanh tra Sở Y tế Hà Nội cũng đã kiểm tra 37 bếp ăn tập thể và cũng phạt 5 cơ sở với số tiền 36 triệu đồng.

Ông Trần Văn Chung phát biểu tại buổi tọa đàm.

Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có 65.955 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm với 4.256 bếp ăn tập thể (trong đó có 457 bếp ăn tập thể khu công nghiệp). Trong những năm qua công tác quản lý ATTP các bếp ăn tập thể đã được chú trọng quan tâm đặc biệt, thời gian qua, Sở Y tế đã tham mưu cho TP ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác quản lý ATTP tại các bếp ăn tập thể và thực hiện quy chế phối hợp với Ban quản lý khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội trong công tác thanh tra, kiểm tra, tập huấn nâng cao kiến thức ATTP cho các cơ sở, phân công trách nhiệm rõ trong công tác quản lý ATTP bếp ăn tập thể khu công nghiệp.

Tuy nhiên, thời gian qua vẫn xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm tại các bếp ăn tập thể mà nguyên nhân chủ yếu do các bệnh truyền qua thực phẩm tại các bếp ăn tập thể do chưa thực hiện các quy định điều kiện bảo đảm về ATTP, đặc biệt nguồn gốc nguyên liệu chưa được kiểm soát một cách chặt chẽ, nhận thức của người chế biến còn hạn chế.