Đây là cơ sở để Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương xây dựng chiến lược cũng như các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2030, đồng thời ảnh hưởng sát sườn tới đời sống của mỗi người dân.
Cơ sở để hoạch định chính sách
Sau 10 năm thực hiện tổng điều tra dân số (2009), tình hình kinh tế - xã hội, dân số nước ta đã thay đổi về số lượng, cơ cấu, phân bổ… Vì vậy, từ 0h00 ngày 1/4, cuộc tổng điều tra về dân số và nhà ở với quy mô toàn quốc năm 2019 chính thức bắt đầu, với sự tham gia của hơn 122.000 điều tra viên.
Nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) Nguyễn Văn Tân cho rằng, tổng điều tra dân số và nhà ở vừa là hoạt động mang tính vĩ mô lại vừa liên quan đến lợi ích của từng người dân. Bởi thông qua tổng điều tra dân số, nhà ở, cơ quan quản lý hoạch định chính sách phát triển dân số nói chung và xây dựng những chính sách cụ thể tác động đến từng người dân.
Phó Chủ tịch UBNDTP Hà Nội Nguyễn Doãn Toản phát biểu tại lễ khai mạc Tổng điều tra dân số. Ảnh: Hoài Nam |
Đồng tình với ý kiến này, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm nhấn mạnh, tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 nhằm thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhà ở phục vụ công tác nghiên cứu, phân tích quá trình phát triển dân số và nhà ở trên toàn bộ lãnh thổ; đáp ứng nhu cầu thông tin đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020 và xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2030.
“Giai đoạn thu thập thông tin tại địa bàn là cực kỳ quan trọng. Việc thu thập được thông tin phản ánh đầy đủ, chính xác thực trạng dân số và nhà ở sẽ giúp cho Đảng, Nhà nước xây dựng được những kế hoạch, chiến lược phát triển nhanh, bền vững của đất nước” - ông Nguyễn Bích Lâm nêu rõ.
Đưa công nghệ 4.0 vào công tác điều tra
Thông tin từ Tổng cục Thống kê cho thấy, cuộc tổng điều tra này có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, nội dung phức tạp liên quan đến khoảng 26,2 triệu hộ dân cư và trên 94 triệu người sẽ được điều tra, tổ chức thành khoảng 217,6 nghìn địa bàn điều tra. Đặc biệt, tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 được thực hiện trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, vì vậy được thiết kế với 5 đổi mới mang tính đột phá.Thứ nhất, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của tổng điều tra. Thứ hai, áp dụng phương pháp chọn mẫu phân tầng hai giai đoạn nhằm bảo đảm tính đại diện cấp huyện và tiết kiệm chi phí.
Thứ ba, lồng ghép thông tin đáp ứng các chỉ tiêu phát triển bền vững. Thứ tư, cải tiến quy trình vẽ sơ đồ nền xã/phường và phân chia địa bàn điều tra để giảm kinh phí thực hiện tổng điều tra. Thứ năm, tổng điều tra dân số và nhà ở 2019 là căn cứ để đề xuất tiến tới không thực hiện tổng điều tra.
Tại Lễ ra quân tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tại quận Hoàn Kiếm ngày 1/4, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Doãn Toản cho biết: Hà Nội là TP có số lượng đơn vị điều tra lớn thứ hai trên cả nước với khoảng 2,2 triệu hộ, được chia thành 17,8 nghìn địa bàn điều tra tại 30 đơn vị hành chính.
Để thực hiện khối lượng công việc này, TP đã huy động hơn 12.000 điều tra viên thống kê trực tiếp phỏng vấn thu thập thông tin các hộ dân. Mặc dù khối lượng công việc lớn nhưng Hà Nội quyết tâm thực hiện điều tra 100% phiếu điện tử, phiếu trực tuyến trên internet. Hiện tổng số hộ đăng ký tự cung cấp thông tin trên internet là 13.000 hộ, chiếm 0,6%.
“Để tổng điều tra thành công, UBND các quận, huyện tích cực tuyên truyền ý nghĩa, mục đích hoạt động này. Đôn đốc, giám sát điều tra viên thực hiện tốt công tác thu thập thông tin tại địa bàn đảm bảo chất lượng, tiến độ. Đặc biệt, quán triệt việc điều tra viên đến từng hộ để phỏng vấn thu thập thông tin vào phiếu điện tử; không in phiếu giấy (dưới mọi hình thức) để điều tra” - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Doãn Toản chỉ đạo.
Nội dung của cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 bao gồm: Thông tin chung về dân số; tình trạng di cư; trình độ học vấn và trình độ chuyên môn kỹ thuật; tình trạng khuyết tật; tình trạng hôn nhân; mức độ sinh, chết và phát triển dân số; tình hình đăng ký khai sinh của trẻ em; tình hình lao động - việc làm; thực trạng về nhà ở; điều kiện sinh hoạt cơ bản của hộ dân cư. Thời gian thu thập thông tin của cuộc tổng điều tra là 25 ngày, bắt đầu từ ngày 1/4, kết quả sơ bộ được công bố vào tháng 7/2019. |