Trong năm 2012, qua kiểm tra đã phát hiện tới 3.028 trường hợp có vi phạm, phải lập biên bản xử lý. Trong năm, số lượng cán bộ quản lý TTXD bị xử lý trách nhiệm chiếm tới 10% lực lượng thanh tra xây dựng (hiện có hơn 1.300 người).
Phức tạp ở nơi quy hoạch “yếu’
Năm 2012, Hà Nội đã cấp hơn 8.500 giấy phép xây dựng (GPXD) với tổng diện tích sàn hơn 2,6 triệu mét vuông. Số lượng GPXD được cấp năm 2012 giảm so với cùng kỳ năm 2011 nhưng nhiều quận, huyện thuộc Hà Nội (cũ) vẫn có số lượng giấy phép và tỷ lệ công trình xây dựng có phép cao (trên 90%). Song, có những địa bàn số GPXD cấp được rất ít như huyện Ba Vì (1 giấy phép), Thanh Oai (4 giấy phép), Đan Phượng (9 giấy phép).
Công trình xây dựng sai phép tại 22 Triệu Việt Vương đã bị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm.Ảnh: Thanh Hải
Cá biệt có một số địa bàn không cấp được giấy phép cho một trường hợp nào như huyện Quốc Oai. Như một điều tất yếu, Quốc Oai là huyện có số vi phạm nhiều nhất, với 160 trường hợp, chiếm 20% tổng số vi phạm của toàn TP. Đánh giá về nguyên nhân của việc số lượng GPXD ở các huyện còn rất thấp, Sở Xây dựng cho rằng, do các huyện có địa bàn rộng, trong khi cán bộ làm công tác cấp giấy phép còn thiếu cả số lượng và nghiệp vụ cần đào tạo và bổ sung trong thời gian tới, đặc biệt tại các xã, thị trấn chưa có cán bộ chuyên ngành. Một nguyên nhân quan trọng là hầu hết các địa bàn đang áp dụng quy hoạch cũ chủ yếu tỷ lệ 1/5000, 1/2000 được phê duyệt từ lâu nên chưa đáp ứng nhu cầu thực tế xây dựng về hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, chiều cao công trình.
Dự báo, trong thời gian tới, tình hình vi phạm TTXD, lấn chiếm đất đai ở Hà Nội, nhất là tại các huyện, sẽ còn diễn biến phức tạp vì việc phủ kín quy hoạch chi tiết cần phải có thời gian. Thêm vào đó, việc kiện toàn lực lượng làm công tác cấp phép, quản lý TTXD ở địa bàn huyện cũng không thể ngày một, ngày hai.
Kiện toàn lực lượng
Theo số liệu tổng hợp từ các quận, huyện và thị xã, trong năm 2012, qua kiểm tra 16.233 công trình, phát hiện tới 3.028 trường hợp có vi phạm, phải lập biên bản xử lý. Trong đó, tỷ lệ công trình xây dựng không phép lớn nhất, 1.688 vụ. Còn lại là các vụ xây dựng sai phép (383 vụ); xây dựng trái phép và các vi phạm khác (957 vụ).
Ngoài số lượng công trình vi phạm bị phát hiện trong năm 2012, cho tới những ngày cuối cùng của năm, toàn TP vẫn còn 283 công trình vi phạm TTXD, lấn chiếm đất đai (trong tổng số 788 trường hợp mà TP yêu cầu xử lý dứt điểm trong năm 2012) vẫn đang trong quá trình giải quyết. Trong số 283 công trình này có 54 trường hợp vi phạm TTXD, 229 trường hợp lấn chiếm đất đai.
Công trình xây dựng sai phép trên phố Bà Triệu đã bị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm.Ảnh: Hải Linh
Phó Giám đốc Sở Xây dựng, ông Trần Đức Học cho biết, trong năm 2012, Sở Xây dựng và các quận, huyện đã xử lý trách nhiệm của 142 cán bộ, công chức đã buông lỏng quản lý, để xảy ra vi phạm TTXD. Trong đó, chủ yếu là thanh tra xây dựng. Ông Học đánh giá, đây là một thực tế "đau xót". Theo phân cấp về quản lý, chịu trách nhiệm chính về TTXD là chính quyền cấp xã, phường, nhưng lực lượng thanh tra cấp xã, phường lại đang rất yếu.
Chính bởi vậy, một trong các nhiệm vụ trọng tâm của Sở Xây dựng được xác định cho năm 2013 đó là xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý TTXD có phẩm chất đạo đức và năng lực; đặc biệt chú trọng việc đào tạo tại các quận, huyện, thị xã địa bàn mới của Hà Nội sau khi mở rộng. Việc kiện toàn bộ máy không chỉ đòi hỏi về số lượng, nghiệp vụ, quan trọng hơn đó là phẩm chất đạo đức của lực lượng thanh tra xây dựng.
Diễn biến phức tạp trong thời gian qua, những vi phạm nghiêm trọng tại các công trình trên các tuyến phố chính… đã đặt ra câu hỏi lớn về sự tồn tại của tình trạng dung túng, bao che, thậm chí là sự thỏa thuận ngầm để vi phạm ngang nhiên diễn ra (?).
