Chiều 6/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 (với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) và các Hội nghị Cấp cao ASEAN với Hoa Kỳ và với Canada.
Tất cả các đối tác đều khẳng định coi ASEAN là lực lượng trung tâm trong khu vực, cam kết hỗ trợ xây dựng Cộng đồng, đóng góp trách nhiệm, hiệu quả cho đối thoại và hợp tác và các nỗ lực xây dựng cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm, dựa trên luật pháp quốc tế.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 11, Phó Tổng thống Kamala Harris khẳng định Hoa Kỳ cam kết mạnh mẽ và lâu dài với ASEAN và khu vực, ủng hộ ASEAN đóng vai trò trung tâm, nhấn mạnh hai bên chia sẻ lợi ích, ưu tiên và tầm nhìn dài hạn, cùng ứng phó các thách thức chung. Phó Tổng thống Hoa Kỳ cho biết sẽ lập Trung tâm ASEAN-Hoa Kỳ tại Washington DC, tạo điều kiện cho giao lưu nhân dân, doanh nghiệp, học giả ASEAN và Hoa Kỳ.
Hội nghị đánh giá cao những tiến triển tích cực trong hợp tác thời gian qua. Năm 2022, Hoa Kỳ là đối tác đầu tư lớn nhất ở khu vực, với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 36,5 tỷ USD, đồng thời là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 420,4 tỷ USD.
Hai bên nhất trí đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực y tế, đồng thời mở rộng hợp tác ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, chuyển đổi số, năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, hợp tác biển bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ ASEAN và Hoa Kỳ đang bước vào kỷ nguyên hợp tác mới với khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện thiết lập cuối năm qua, cần phối hợp triển khai mối quan hệ hiệu quả, thực chất và cùng có lợi. Thủ tướng nhấn mạnh cần nhanh chóng đưa hợp tác kinh tế, thương mại trở thành trụ cột và khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực thúc đẩy Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Hoa Kỳ.
Theo đó, hai bên cần phối hợp thúc đẩy thương mại hài hòa, bền vững, ổn định chuỗi cung ứng, hạn chế các biện pháp áp thuế chống bán phá giá, trợ cấp và các biện pháp không cần thiết đối với các sản phẩm xuất khẩu, tác động trực tiếp đến việc làm và sinh kế của người dân. Bên cạnh đó, cần dành nguồn lực thích đáng mở rộng hợp tác về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, mở ra không gian phát triển mới và tạo sức bật mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
Nhằm xây đắp tương lai bền vững cho hơn 1 tỷ người dân, Thủ tướng đề nghị ASEAN phối hợp với Hoa Kỳ triển khai hiệu quả các Sáng kiến Tương lai ASEAN-Hoa Kỳ về y tế, giáo dục, năng lượng, môi trường, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, đồng thời mong muốn Trung tâm ASEAN-Hoa Kỳ đóng góp hiệu quả cho các nỗ lực này.
Nhân dịp này, Thủ tướng đề nghị Hoa Kỳ thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu, thực hiện Tuyên bố Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng, đồng thời, tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mekong thông qua cơ chế Đối tác Mekong-Hoa Kỳ, trong đó bảo đảm các nỗ lực phát triển bền vững tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 11 thông qua Tuyên bố chung về hợp tác trên cơ sở Quan điểm AOIP của ASEAN.
* Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Lãnh đạo các nước ASEAN đề nghị các Đối tác ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, hướng tới xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Các Đối tác khẳng định ủng hộ vai trò, nỗ lực và lập trường của ASEAN, cam kết phối hợp chặt chẽ thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.
Trước các thách thức ở khu vực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các Đối tác ủng hộ tăng cường đối thoại, hợp tác và xây dựng lòng tin, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, đề cao luật pháp quốc tế với tinh thần trách nhiệm và tôn trọng các lợi ích chính đáng của nhau.
* Sáng mai, ngày 7/9, Lãnh đạo các nước sẽ dự Hội nghị Cấp cao ASEAN với Ấn Độ và Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS).
