Nhiều người băn khoăn về sự thiệt - hơn giữa đóng BHXH và gửi tiết kiệm ngân hàng số tiền đóng đó. Các chuyên gia BHXH khẳng định, đó là thông tin sai lệch, thiếu cơ sở, tham gia BHXH mang lại quyền lợi tốt nhất cho người lao động (NLĐ).
Tính toán không chính xácThông tin trên mạng xã hội chia sẻ về đóng BHXH: Giả sử lương của NLĐ là 5 triệu đồng/tháng, theo quy định đóng BHXH 8% lương, đơn vị sử dụng lao động đóng 18% thì mỗi tháng NLĐ và đơn vị sử dụng lao động sẽ cùng đóng 26% tương đương 1,3 triệu đồng/tháng. Năm thứ nhất, NLĐ có 13 triệu đồng trong quỹ BHXH, năm thứ hai đóng thêm 13 triệu đồng cộng với số dư cũ và 6% tiền lãi của số dư là 26.780.000 đồng. Tương tự, năm thứ ba có 41.386.800 đồng. Như vậy giả sử NLĐ tham gia BHXH 30 năm, số tiền quỹ BHXH đến năm thứ 30 là 1.270.000.000 triệu đồng. Nếu số tiền này đem gửi tiết kiệm, tiền lãi mỗi tháng là 5,135 triệu đồng. Nhưng khi nhận lương hưu từ BHXH bằng 75% lương, tức là mỗi tháng nhận 3,75 triệu đồng. Theo suy luận của những người chia sẻ thông tin này, số tiền nhận hàng tháng sau đóng BHXH không bằng số tiền lãi gửi ngân hàng.| Làm thủ tục hồ sơ tại bộ phận một cửa Bảo hiểm Xã hội Thành phố Hà Nội. Ảnh Thảo Linh |
Anh Lê Đình V. (29 tuổi) làm việc trong Khu công nghiệp Ngọc Hồi (Thanh Trì) bày tỏ sau khi đọc những thông tin trên, NLĐ chân tay như anh ít học nên không hiểu rõ, nhưng thấy người ta phân tích nghe cũng rất hợp lý nên cũng băn khoăn về số tiền mình đóng BHXH hàng tháng “đi đâu, về đâu”.
Hiểu biết chút ít về Luật BHXH, chị Đinh Thị H. (Sóc Sơn, Hà Nội) cho rằng, thật sự cũng không biết cách tính BHXH và tính lương hưu sau này như thế nào, nhưng chị H. tin rằng Nhà nước sẽ không để NLĐ phải chịu thiệt thòi.Trước vấn đề này, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐTB&XH) Trần Hải Nam khẳng định, phương pháp tính đó là chưa đầy đủ và không chính xác, vì đây là cách tính toán chỉ dựa trên thông số một cách đơn giản là số tiền đóng, tỷ lệ đóng và tính toán trượt giá theo thời gian, mức hưởng. Đồng thời, bài toán đó chưa tính đến các yếu tố điều chỉnh tiền đóng theo trượt giáĐiều chỉnh lương hưu trên tỷ lệ lạm phát hàng nămÔng Trần Hải Nam cho biết thêm, không thể lấy số tiền tuyệt đối đã đóng BHXH của 20 năm, 30 năm về trước để tính hưởng lương hưu, mà số tiền đó phải được điều chỉnh để bù đắp yếu tố lạm phát. Đơn cử, theo quy định tại Thông tư 42 của Bộ LĐTB&XH, một người đóng 1.000.000 đồng BHXH ở năm 1994, đến năm 2017 khi về hưu, số tiền này sẽ được điều chỉnh thành 4,4 triệu đồng khi tính mức lương hưu. Thực tế thời gian qua, mức lương hưu đã liên tục được nâng lên. Nếu tính cho giai đoạn từ năm 2003 - 2016, Chính phủ đã 14 lần điều chỉnh lương hưu với mức tăng từ 7,4 - 9,2 lần so với mức lương hưu tại thời điểm năm 2002. Ngoài ra, trong tổng tỷ lệ đóng góp BHXH bao gồm cả 3% đóng vào Quỹ ốm đau, thai sản; 1% đóng vào Quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và 4,5% đóng vào Quỹ BHYT. Đây là những quỹ ngắn hạn, có tính chất chia sẻ rủi ro cao giữa người khỏe mạnh với người ốm đau. Đặc biệt, NLĐ tham gia BHXH khi nghỉ hưu sẽ được hưởng BHYT do quỹ BHXH chi mua thẻ BHYT, khi qua đời, người lo mai táng còn được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm NLĐ chết; thân nhân còn được hưởng trợ cấp tuất một lần tối thiểu bằng 3 tháng lương hưu hiện hưởng. Trường hợp có thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, tối đa được 4 định suất, trong đó con nhỏ được hưởng cho đến khi trưởng thành, cha mẹ già hưởng cho đến khi qua đời.Theo tính toán của các chuyên gia, với những quy định về đóng - hưởng BHXH như hiện nay, một NLĐ tham gia BHXH thì số tiền tích lũy được (đã bao gồm cả tiền lãi) chỉ đủ để chi trả lương hưu cho chính người đó từ 8 - 10 năm. Như vậy, với kỳ vọng sống của những người sống sau độ tuổi 55 đối với nữ và 60 đối với nam hiện nay là khoảng 20 năm, rõ ràng quyền lợi mà NLĐ đang được hưởng là rất lớn.
