Hoạt động vận tải là mục tiêu, thước đo của phát triển hệ thống hạ tầng, thể chế chính sách về vận tải, có tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Trong năm 2023, mặc dù đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) tập trung triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ để thúc đẩy hoạt động vận tải, nâng cao chất lượng dịch vụ.
Vận tải đường bộ ngày càng bền vững
Năm 2023 họat động vận tải đường bộ cơ bản ổn định, đi vào nền nếp, đáp ứng đầy đủ nhu cầu đi lại thuận lợi, an toàn của người dân, doanh nghiệp. Bộ GTVT đã chỉ đạo tổ chức tổng kiểm tra tình hình hoạt động của xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, kinh doanh vận tải khách du lịch, nhất làphương tiện từ 10 chỗ trở lên; kiểm tra, xử lý nghiêm xe dù, bến cóc, xe trá hình tuyến cố định; kiểm tra công tác quản lý hoạt động kinh doanh vận tải bằng xe ô tô tại 63 tỉnh, TP.
Cũng trong năm 2023, Bộ GTVT đã phê duyệt Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực đường bộ giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến 2030” và một trong những nội dung quan trọng là đến năm 2025 xây dựng xong hệ thống quản lý, tự động tổng hợp, chia sẻ các lỗi vi phạm của phương tiện vận tải.
Vận tải hàng không vươn mình
Hoạt động vận tải hàng không tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Bám sát nhu cầu thị trường, Bộ GTVT chỉ đạo các hãng hàng không, các đơn vị trong ngành bổ sung tải cung ứng trong các giai đoạn cao điểm, đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách; tích cực trao đổi với các nhà chức trách hàng không để khôi phục các đường bay quốc tế, mở rộng khai thác đến các thị trường quốc tế mới.
Đến nay, vận chuyển quốc tế đang dần hồi phục với hơn 61 hãng hàng không nước ngoài và 5 hãng hàng không Việt Nam khai thác 147 đường bay quốc tế kết nối Việt Nam với 28 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Bộ GTVT đưa hệ thống sinh trắc học và sử dụng tài khoản định danh điện tử (VNelD) trong việc làm thủ tục hàng không tại tất cả các cảng hàng không; nâng cao hiệu quả công tác điều phối giờ hạ, cất cánh (slot) tại các cảng hàng không thông qua việc kết hợp hài hòa năng lực đáp ứng của hệ thống (dịch vụ đảm bảo hoạt động bay, nhà ga, sân đậu, giao thông tiếp cận...) với nhu cầu thị trường.
Vận tải đường sắt tự làm mới mình
Một trong những lĩnh vực vận tải có sự thay đổi đáng ngạc nhiên nhất trong năm 2023 chính là vận tải đường sắt. Trong năm qua, Hoạt động vận tải đường sắt có nhiều đổi mới, chất lượng dịch vụ được nâng lên. Tỷ lệ tàu Thống Nhất và tàu khu đoạn đi đúng giờ đạt hơn 99%, đến đúng giờ đạt từ 91 đến 93%.
Bộ GTVT đã quyết định thiết lập 1 ga liên vận quốc tế mới tại Ga Kép tỉnh Bắc Giang, mở ra một cửa khẩu quốc tế trong nội địa; mở nhiều đoàn tàu liên vận quốc tế vận chuyển hàng hóa xuất khẩu từ ga Sóng Thần, Yên Viên đi Trung Quốc; đã phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính từ Cục ĐSVN về địa phương thực hiện đối với phương tiện giao thông đường sắt đô thị, đường sắt chuyên dùng trên địa bàn quản lý.
Cũng trong năm 2023, Bộ GTVT đã trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Đường sắt (sửa đổi, bổ sung Nghị định số 65/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2022/NĐ-CP) nhằm sử dụng hiệu quả các phương tiện giao thông đường sắt đảm bảo chất lượng, điều kiện khai thác an toàn.
Vận tải thủy nội địa và hàng hải từng bước đi lên
“Chậm mà chắc” là điều đầu tiên có thể nói về vận tải thủy nội địa và hàng hải trong năm 2023. Đây là hai lĩnh vực vận tải được triển khai mạnh mẽ, hiệu quả, góp phần tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải biển, thủy nội địa.
Bộ GTVT tập trung đào tạo nguồn nhân lực, bố trí nguồn lực đầu tư giải quyết các điểm nghẽn trên các tuyến hành lang vận tải thủy, các tuyến luồng hàng hải công cộng, triển khai thu hút đầu tư các khu bến cảng biển quan trọng có nhu cầu thông qua hàng hóa lớn, tập trung phát triển đội tàu vận tải biển và phương tiện thủy nội địa, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện và đề xuất miễn, giảm phí, lệ phí và các loại thuế liên quan.
Sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển vẫn giữ được đà tăng trưởng qua các năm và đảm nhận khối lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu.
An toàn giao thông được đảm bảo
Năm 2023, công tác đảm bảo trật tự, ATGT được triển khai quyết liệt, đồng bộ. Bộ GTVT đã ban hành đầy đủ, kịp thời các kế hoạch, chương trình hành động và chỉ đạo quyết liệt các cơ quan, đơn vị tập trung thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về công tác bảo đảm trật tự ATGT trong tình hình mới.
Đến nay, đã và đang xử lý 34 điểm đen, 49 điểm tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT; ứng dụng công nghệ trong việc kiểm soát tải trọng, qua đó đã kéo giảm rõ rệt tình trạng này; đã triển khai thanh tra, kiểm tra 9 nội dung liên quan đến bảo đảm trật tự ATGT và chỉ đạo các Cục, Sở GTVT đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, qua đó đã phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm vi phạm về trật tự ATGT.
Để đảm bảo ATGT, kéo giảm ùn tắc giao thông dịp Lễ, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán 2024, Bộ GTVT đã ban hành Kế hoạch và chỉ đạo các cơ quan thuộc Bộ, các Sở GTVT kiểm tra, rà soát bổ sung hệ thống biển báo hiệu giao thông; tăng cường lực lượng tổ chức, bảo đảm giao thông, phân luồng hợp lý; khắc phục kịp thời khi xảy ra sự cố, tai nạn, đặc biệt là trên các tuyến giao thông trọng điểm; yêu cầu các Nhà đầu tư BOT xây dựng phương án, kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự, phân luồng giao thông tại các trạm thu phí; kịp thời xử lý, giải tỏa phương tiện khi xảy ra ùn tắc.
Trọng tâm của hoạt động vận tải trong năm 2023 là rà soát, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về vận tải, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm, tiếp tục thực hiện các mục tiêu tái cơ cấu thị phần vận tải, tăng thị phần vận tải của các lĩnh vực đường sắt, đường thủy nội địa và hàng hải, từ đó giảm áp lực cho vận tải đường bộ. Sản lượng vận tải hàng hóa, hành khách đều tăng cao so với cùng kỳ năm 2022.