Ban Khoa Giáo đài truyền hình Việt Nam (VTV2) vừa phối hợp với Đại học Tài nguyên và Môi trường, Mạng lưới Break Free From Plastics (BFFP) và Tổ chức Môi trường Thái Bình Dương Việt Nam (PE-VN) tổ chức sự kiện Đối thoại chính sách với chủ đề “Phế liệu nhựa nhập khẩu”.
Báo cáo tại sự kiện cho thấy, hiện Việt Nam phải đối mặt với một vấn đề liên quan đến khủng hoảng chất thải nhựa. Trong khi chúng ta đang phải tốn kém một nguồn kinh phí rất lớn để nhập khẩu phế liệu nhựa thì nguồn phế liệu trong nước lại chưa được tận dụng một cách triệt để, một lượng lớn phế liệu hoặc nhiễm chất hữu cơ hoặc bị đưa lên bãi rác…
Giai đoạn 2019-2022, Việt Nam nhập khẩu hơn 4 triệu tấn các loại phế liệu nhựa. Trong đó có khoảng 60% sản phẩm nhựa nhập khẩu được tái chế. Tuy nhiên, trung bình tái chế một tấn nhựa sẽ phát thải 4,4 tấn eCO2. Có khoảng 25% loại hóa chất sử dụng trong sản xuất nhựa là hóa chất độc hại.
Theo các chuyên gia, mặc dù đã có các nỗ lực cố gắng giảm thiểu việc sử dụng nhựa và xử lý rác thải nhựa nội địa, tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ và tái chế nhựa vẫn còn lớn và ngày càng tăng cao. Điều này đã dẫn đến việc Việt Nam trở thành một trong những điểm đến chính cho việc nhập khẩu rác thải nhựa từ các quốc gia phát triển.
Sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu rác thải nhựa đã gây ra nhiều hậu quả xấu, bao gồm tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, nguy cơ gây hại đến sức khỏe con người và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái nơi chúng được xử lý.
Để phát triển bền vững, các chuyên gia khuyến cáo cần có giải cách tiếp cận thông minh và bền vững hơn trong việc nhập khẩu và tái chế phế liệu nhựa, đồng thời tăng cường quản lý và kiểm soát chặt chẽ hơn đối với quá trình nhập khẩu này.
Đáng chú ý, trong khuôn khổ sự kiện, Ban tổ chức đã công chiếu phim tài liệu "Hướng đi của rác thải nhựa nhập khẩu" do đạo diễn - NSƯT Nguyễn Tài Văn thực hiện.
Bộ phim phản ánh một "đường đi" vô cùng nhức nhối đối với rác thải nhựa nhập khẩu vào Việt Nam. Từ những chuyến nhập khẩu phế liệu ở các nước "đổ" vào Việt Nam và len lỏi vào các công đoạn sản xuất đồ dùng tái chế cho người dân sử dụng, lại đến với những bãi rác, tiếp tục trở thành rác thải nhựa. Đây là một vòng tròn khép kín, gây nên bao hậu quả đối với môi trường, sức khỏe của con người.
NSƯT Nguyễn Tài Văn chia sẻ, trong quá trình tác nghiệp, nỗi ám ảnh nhất là khi ê-kíp làm phim tác nghiệp ghi hình những người nhặt rác tại bãi rác lớn nhất miền Bắc là bãi rác Xuân Sơn, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội.
"Bạn không thể hình dung được cái mùi ở bãi rác ám vào trong tâm trí bạn, trong khứu giác của bạn đến mức nào. Rất khó để diễn tả"- đạo diễn Nguyễn Tài Văn chia sẻ. Đồng thời mong muốn làm nhiều chương trình như thế này hơn nữa để tuyên truyền nâng cao nhận thức, phổ biến những thông điệp, những thông tin khoa học để người dân hiểu được mối nguy hại tiềm ẩn từ rác thải nhựa.
