“Bão giá” lại nổi

KTĐT - Phát biểu tại LHQ hồi trung tuần tháng này, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB), ông Robert B.Zoellick đã cảnh báo giá lương thực thế giới đã tăng đến mức nguy hiểm, làm gia tăng sức ép lạm phát và khiến ít nhất 44 triệu người ở các nước đang phát triển lâm vào cảnh nghèo đói.

Hiện giá lương thực đã tăng 29% trong năm qua và chỉ thấp hơn 3% so với mức giá của cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu năm 2008. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quan ngại thị trường lương thực sẽ tiếp tục "dậy sóng" sau khi một số quốc gia quyết định tăng nhập khẩu ngũ cốc, lúa mì, gạo, ngô để ổn định thị trường trong nước. Ngoài ra, nhiều khả năng Nga sẽ kéo dài lệnh cấm xuất khẩu ngũ cốc được ban hành từ tháng 8/2010 sau khi hết hiệu lực vào 1/7/2011 do tình hình khan hiếm ngũ cốc trong nước vẫn căng thẳng và lạm phát giá lương thực đã trở thành một vấn đề nhạy cảm trước cuộc bầu cử Quốc hội năm nay.

Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cũng vừa cho biết, sẽ tăng giá lúa mì nhập khẩu để bán cho các nhà máy trong nước thêm trung bình 18% bắt đầu từ tháng 4. Điều này sẽ tác động trực tiếp tới túi tiền của người tiêu dùng Nhật do nước này phải nhập tới 90% lượng lúa mì để đáp ứng nhu cầu trong nước. Trước đó, "bão giá" lương thực đã "càn quét" qua Ấn Độ với tốc độ tăng 18% trong tháng 12/2010 và 11% trong tháng 2/2011 khiến nhiều người lâm vào cảnh đói khát. Mặc dù đang vào mùa cưới nhưng đa số cô dâu chú rể Ấn Độ đã phải hạn chế số lượng khách mời để giảm chi phí dành cho cỗ cưới.

Tuy chỉ chiếm 2% sản lượng dầu thô toàn cầu nhưng "cơn địa chấn" tại Lybia vẫn đủ sức đẩy giá dầu thế giới tăng vọt trong tuần qua. Lần đầu tiên trong 2 năm qua, giá dầu thô ngọt nhẹ tại thị trường Mỹ đã vượt mốc 100 USD/thùng trong phiên ngày 24/2. Trong khi đó, tại thị trường London, giá dầu Brent Biển Bắc đã lên tới 111,25 USD/thùng. Giá xăng hàng không đã đạt mức 2,99 USD/gallon làm gia tăng áp lực buộc các hãng hàng không phải tăng giá vé. Theo dự báo của một số chuyên gia, giá dầu thô ngọt nhẹ tại Mỹ sẽ sớm chạm mức 110 USD/thùng, và giá dầu Brent tại London sẽ sớm lên 120 USD/thùng.

Theo tờ New York Times, trong mấy ngày qua, nguồn cung thị trường dầu lửa thế giới đã hao hụt khoảng 1 triệu thùng/ngày do các công ty dầu lửa cắt giảm hoạt động tại Libya. Thị trường lo ngại, nguồn cung dầu từ khu vực có thể giảm mạnh thêm trong những ngày tới, khi mà bất ổn lan rộng tới các quốc gia sản xuất dầu lớn khác như Algeria. Cuộc khủng hoảng chính trị ở Libya tác động mạnh tới giá dầu thế giới còn do loại dầu thô "ngọt" của nước này không dễ thay thế trong việc sản xuất xăng, dầu diesel và xăng hàng không.

Các chuyên gia cho rằng nếu bất ổn ở Libya kéo dài thêm một vài tuần nữa, các nhà máy lọc dầu ở châu Âu sẽ buộc phải mua dầu thô ngọt từ Algeria và Nigeria. Điều này sẽ đẩy giá xăng tại Mỹ tăng thêm. Hiện, người Mỹ phải trả gần 4 USD/gallon xăng tăng hơn 1.000 đồng/gallon so với tuần trước. Trong khi giá xăng tăng thêm 1 xu, thì người tiêu dùng Mỹ lại thiệt hại 1 tỷ USD/năm. Đặc biệt, các chuyên gia dự đoán nếu giá dầu tăng thêm 10 USD/thùng thì tốc độ tăng GDP toàn cầu sẽ bị cắt giảm 0,5 điểm phần trăm trong 2 năm. Ngày 22/2, tại cuộc họp của Diễn đàn Năng lượng quốc tế (IEF) tổ chức tại Arab Saudi, 87 quốc gia chiếm tới 90% tổng sản lượng và khối lượng tiêu thụ dầu mỏ chủ chốt của thế giới đã nhất trí ký Hiến chương IEF nhằm kiềm chế tình trạng bất ổn của giá dầu và ổn định các thị trường dầu mỏ.