Nhiều hoạt động đặc sắc tại lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn
Được diễn ra vào ngày 19/1 âm lịch hằng năm, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng là một trong những lễ hội dân gian mang đậm yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo của đạo Phật. Lễ hội là một nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng độc đáo, là nỗ lực của ngư ời dân địa phương trong việc phục dựng, bảo tồn những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, cũng là dịp để đồng bào Phật tử nói riêng và nhân dân nói chung cầu cho Quốc thái dân an, chúng sinh an lạc, khơi dậy lòng từ bi, bác ái, hướng thiện trong mỗi con người, sự hòa hợp giữa Phật pháp với dân tộc, tình yêu quê hương đất nước.
Năm 2000, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn đã được Tổng cục Du lịch xếp vào danh mục 15 lễ hội lớn nhất của cả nước. Năm 2021, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn được Bộ VH-TT&DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Năm 2021 và 2022 do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên lễ hội phải tạm hoãn. Năm 2023, Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn được UBND TP Đà Nẵng chủ trì tổ chức với quy mô cấp thành phố. Theo đó, lễ hội diễn ra từ ngày 8 đến 10/3 (nhằm ngày 17 đến 19/2 âm lịch) với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, tín ngưỡng, tôn giáo phong phú, đa dạng, hứa hẹn thu hút đông đảo đồng bào phật tử, nhân dân và du khách tham gia.
Các hoạt động chính diễn ra tại lễ hội gồm: Lễ khai mạc vào lúc 19h ngày 8/3, trong đó có phần công bố - trao chứng nhận kỷ lục Việt Nam cho độc bản Lá Bồ Đề lớn nhất mạ vàng 24k và cho độc bản 16 bức tranh sứ màu trên tường 4 tháp chùa Quán Thế Âm.
Lễ vía Bồ Tát Quán Thế Âm diễn ra vào 7h ngày 10/3, đây là lễ chính thức của lễ hội Quán Thế Âm, thu hút hàng vạn đồng bào phật tử và người dân tham gia với mong muốn lan tỏa thông điệp về tình thương yêu, hướng lòng thành về Đức Quán Thế Âm, cầu nguyện cho đất nước luôn được hòa bình ấm no, nhân dân an lạc, hạnh phúc… Đặc biệt, trong khuôn khổ lễ hội sẽ có các hoạt động diễn thuyết về giá trị ma nhai Ngũ Hành Sơn.
Lễ hội còn có Hội thi điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước và 5 gian hàng trưng bày, biểu diễn chế tác đá mỹ nghệ Non Nước; biểu diễn thả diều nghệ thuật, trình diễn khinh khí cầu; diễu hành xe hoa chào mừng lễ hội; khai trương thư viện Vạn Hạnh – là thư viện với hơn 30.000 ấn phẩm liên quan đến phật giáo, văn hóa…
Ngoài ra, còn có các hoạt động văn hóa đặc sắc như biểu diễn nghệ thuật Nhật Bản, hô hát Bài Chòi, triển lãm ảnh về danh thắng Ngũ Hành Sơn và ma nhai Ngũ Hành Sơn, trình diễn nghệ thuật nấu ăn món chay, hội đua thuyền truyền thống, hội cờ làng, kéo co…
Bảo tồn và phát huy giá trị di sản ma nhai
Lễ đón nhận Bằng công nhận ma nhai (văn tự khắc lên vách đá tự nhiên) tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương, sẽ diễn ra vào lúc 8h ngày 1/3 tại Di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn (phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn).
Trước đó, ngày 26/11/2022, tại hội nghị toàn thể lần thứ 9 của Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương, ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn đã được công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đây là 1 trong 9 di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO vinh danh.
Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn là một hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm (Hán Nôm) được khắc trên vách đá và hang động của Danh thắng Ngũ Hành Sơn, với nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX.
Tại động Hoa Nghiêm có 20 ma nhai, động Huyền Không có 30 ma nhai (trong đó có ngự bút của vua Minh Mạng), động Tăng Chơn có 20 ma nhai, động Vân Thông có 2 ma nhai, động Linh Nham có 3 ma nhai. Tại hang Văn Cân Nguyệt Quật, động Thiên Phước Địa, hang Vân Nguyệt Cốc có 3 bia ma nhai ngự bút của vua Minh Mạng năm 1837, khắc ghi tên hang, động…
Tại buổi họp báo, các phóng viên quan tâm đặt câu hỏi về việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản ma nhai Ngũ Hành Sơn. Về vấn đề này, đại diện Ban quản lý di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn cho biết, sắp tới đơn vị sẽ phối hợp với ngành du lịch mở 10 lớp cập nhật kiến thức về ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn cho hơn 1.000 hướng dẫn viên du lịch, đây là bước đầu tiên. Tiếp theo, ban cho nhập dữ liệu toàn bộ 78 tác bản ma nhai. Những tác bản này, trong lễ đón bằng sẽ tổ chức triển lãm, giới thiệu 26 tác bản ma nhai với nội dung được phiên dịch đầy đủ.
Sau khi kết thúc lễ hội Quán Thế Âm, toàn bộ tác bản gốc của ma nhai sẽ được tuyên truyền ở các trường đại học trên địa bàn TP Đà Nẵng.
Hiện nay, Ban quản lý di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn đã tiến hành số hóa toàn bộ bia ma nhai. Sau khi số hóa sẽ cập nhật toàn bộ thông tin lên bản đồ di sản Đà Nẵng. Bên cạnh đó, tại mỗi hang động có bia ma nhai sẽ gắn bảng giới thiệu cụ thể và có mã QR Code.
Ngoài ra, ban đang phối hợp mời các chuyên gia ở cục di sản tiến hành nghiên cứu đưa ra phác đồ bảo quản toàn bộ 78 tác bản ma nhai Ngũ Hành Sơn. Bên cạnh đó, ban sử dụng công nghệ chiếu sáng hiện đại chiếu sáng tất cả các tác bản ma nhai để du khách chiêm ngưỡng được toàn bộ giá trị đặc sắc của di sản này.
