Theo ông Vũ Minh Đức, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT), việc xây dựng Luật Nhà giáo rất cần thiết, xuất phát từ vai trò quyết định của đội ngũ nhà giáo với sự nghiệp giáo dục.
Tháng 6/2023, chủ trì phiên họp thường trực Chính phủ về đề xuất xây dựng Luật Nhà giáo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Bộ GD&ĐT tập trung thực hiện 9 nội dung khi xây dựng Luật Nhà giáo.
Các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng thể hiện quan điểm, sự quyết tâm của Chính phủ trong thể chế hóa các chủ trương của Đảng về nhà giáo, tháo gỡ các vướng mắc thực tiễn đặt ra và kiến tạo các chính sách mới nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho nhà giáo phát triển.
Bộ GD&ĐT đề xuất 5 chính sách đã được Chính phủ thống nhất thông qua tại Nghị quyết 95-NQ/CP ngày 7/7/2023, bao gồm: Định danh nhà giáo; Tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; Tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; Đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; Quản lý nhà nước về nhà giáo.
Trong đó, chính sách định danh nhà giáo nhằm định nghĩa rõ ràng hơn về nhà giáo, xác định vị trí, vai trò của nhà giáo và tính đặc trưng trong hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo khác biệt so với các ngành nghề khác. Việc này làm căn cứ xây dựng các chế độ, chính sách tương xứng, phù hợp với nhà giáo.
Chính sách này cũng nhấn mạnh hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo là đặc biệt, có sản phẩm là nhân cách người học; có tính chuyên nghiệp trong việc dạy học, tổ chức, hướng dẫn, tư vấn việc tìm kiếm tri thức,…
Về chính sách tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo, Bộ GD&ĐT đề xuất việc cấp giấy chứng nhận nghề nghiệp nhà giáo, đây là điểm mới dự kiến được đưa vào luật.
Giấy chứng nhận nghề nghiệp nhà giáo là văn bản do cơ quan quản lý giáo dục có thẩm quyền cấp cho người đạt chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, đáp ứng yêu cầu để hoạt động nghề nghiệp nhà giáo; thay thế cho quyết định công nhận hoàn thành chế độ tập sự và chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp nhà giáo hiện nay.
Giấy chứng nhận nghề nghiệp nhà giáo được cấp miễn phí. Khi có giấy chứng nhận, nhà giáo có thể dạy liên trường, dạy theo chế độ thỉnh giảng tại các cơ sở khác; việc điều động nhà giáo giữa công lập và ngoài công lập, việc thuyên chuyển nhà giáo giữa các địa phương được triển khai thuận tiện hơn, đảm bảo đồng đều về chất lượng dạy học và giáo dục...
Giấy chứng nhận nghề nghiệp nhà giáo có giá trị sử dụng trong suốt thời gian nhà giáo hoạt động giảng dạy, giáo dục trừ trường hợp bị thu hồi hoặc tạm đình chỉ.
Theo đề xuất, giấy chứng nhận nghề nghiệp bị thu hồi khi nhà giáo bị cơ quan có thẩm quyền đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ 2 năm liên tục; hoặc nhà giáo vi phạm kỷ luật ở mức độ buộc thôi việc, sa thải; hoặc hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận nghề nghiệp không đúng quy định.
Giấy chứng nhận nghề nghiệp bị tạm đình chỉ trong trường hợp nhà giáo bị cơ quan quản lý giáo dục có thẩm quyền tạm đình chỉ có thời hạn hoạt động giảng dạy, giáo dục.
Giấy chứng nhận nghề nghiệp được cấp lại khi thay đổi các thông tin về hoạt động nghề nghiệp hoặc trong trường hợp bị mất.
Giấy chứng nhận nghề nghiệp nhà giáo hoặc các văn bản có giá trị tương đương do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cấp được xem xét thừa nhận khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: Được thừa nhận theo điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên hoặc thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là bên ký kết; Còn hiệu lực tại thời điểm đề nghị thừa nhận; Có thông tin về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục ở cấp học hoặc trình độ đào tạo cụ thể.
Liên quan đến chế độ làm việc, theo chính sách được Bộ GD&ĐT đề xuất, hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo được thể hiện thành chế độ làm việc đối với nhà giáo từng cấp học, trình độ đào tạo và được quy đổi đảm bảo thời giờ làm việc 40 giờ/tuần.
Trong đó, thời gian nghỉ trong năm của nhà giáo (kể cả nhà giáo giữ chức vụ quản lý) bao gồm: nghỉ Hè 8 tuần thay cho nghỉ hàng năm theo quy định của Bộ luật Lao động. Việc bố trí 8 tuần nghỉ Hè hàng năm do cơ sở giáo dục quy định trong kế hoạch giáo dục hàng năm phù hợp điều kiện cơ sở giáo dục.
