Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đánh giá cao năm học vừa qua, Giáo dục Tiểu học cả nước đã có nhiều khởi sắc, toàn cấp học tiếp tục củng cố phổ cập giáo dục, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, tích cực triển khai thực hiện đánh giá học sinh theo TT 30, sửa đổi tại TT 22 rất đáng ghi nhận; Nền nếp, kỷ cương dạy và học toàn cấp học được củng cố; Các thầy, cô giáo tích cực đổi mới phương pháp dạy học, như mô hình VNEN, phương pháp “Bàn tay nặng bột”, “Dạy và học Mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch”, mô hình “Trường học gắn với thực tiễn cuộc sống”….
Nêu ra bức tranh chung toàn cấp Tiểu học trong hệ thống các bậc học của giáo dục phổ thông hiện nay và phân tích những thuận lợi, khó khăn, những thách thức của Tiểu học; Đồng thời trước thềm năm học mới 2017 - 2018, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã chỉ ra những nhiệm vụ trọng tâm cho Giáo dục Tiểu học. Bộ trưởng yêu cầu: Năm học mới, các bậc học từ Mầm non đến Phổ thông phải tập trung vào kỷ cương, nền nếp, đặc biệt là bậc học Phổ thông trong đó có Tiểu học. Với bậc học Phổ thông từ năm học 2017 - 2018 sẽ phải bắt tay vào tập trung nguồn lực đầu tư, chuẩn bị cho việc đưa chương trình, sách giáo khoa mới vào giảng dạy.
Về nhiệm vụ rà soát quy hoạch trường lớp, theo Bộ trưởng, hiện nay ở các vùng miền khác nhau trên cả nước còn gặp nhiều khó khăn, những khó khăn này có muôn hình, vạn trạng: Ở miền núi có hiện trạng lớp học tại điểm trường lẻ thì manh mún, phân tán; Ở các TP lớn thì quy mô học sinh, trường lớp rất đông, đặc biệt là Tiểu học do chịu sức ép rất lớn từ việc tăng dân số cơ học quá nhanh và sức ép đô thị lên mặt bằng trường học, cơ sở vật chất, quy mô trường, lớp học, sĩ số học sinh. Trong khi đó mặc dù cơ sở vật chất trường, lớp học của Tiểu học so với các bậc học khác là tốt nhất, tỷ lệ trẻ được học 2 buổi/ngày đạt cao trên 70%, còn gần 30% trẻ chưa được học 2 buổi/ngày. Tới đây khi đưa chương trình giáo dục mới, cấp Tiểu học sẽ học 2 buổi/ngày, những trường học 1 buổi/ngày sẽ rất khó khăn trong tổ chức các hoạt động giáo dục; Bộ sẽ có hướng dẫn riêng về chương trình và hoạt động giáo dục cho các trường này.
Để khắc phục những khó khăn trên, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu các tỉnh, TP phải đẩy mạnh rà soát quy hoạch lại mạng lưới trường lớp. Bộ đã triển khai thí điểm và tiến tới ban hành bộ quy chuẩn cho công tác này; Các địa phương sẽ phải dựa vào đó để quy hoạch, sắp xếp lại mạng lưới toàn hệ thống trường lớp; Cả nước sẽ dần định rõ quy mô trường lớp học các cấp một cách đồng bộ, tạo bước tiến chất lượng giáo dục rõ nét hơn ở cấp tiểu học.
Về đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, Bộ trưởng nhấn mạnh, công tác này đặc biệt quan trọng, nhiệm vụ này hết sức trọng tâm trong năm học và giải quyết được nhiệm vụ này là thực hiện thắng lợi Nghị Quyết số 29 của BCHT.Ư Đảng khóa XI.
Năm học vừa qua, các địa phương đã có nhiều nỗ lực bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý. Tuy nhiên nếu so với bộ chuẩn giáo viên mới Bộ đang xây dựng thì hầu hết giáo viên hiện nay chưa đáp ứng được, các giáo viên bậc học Mầm non, cấp Tiểu học, giáo viên ngoại ngữ hầu hết chưa đáp ứng được các tiêu chí trong bộ chuẩn mới dẫn đến tình trạng chất lượng giáo dục chưa cao;
Bộ chuẩn giáo viên mới so với chuẩn cũ sẽ thay đổi rất nhiều. Chuẩn cũ đặt nặng yêu cầu về năng lực chuyên môn, tuy nhiên về phương pháp, kỹ năng lại rất hạn chế; Tiêu biểu là trong trong mô hình trường học mới - VNEN, giáo viên tuy tỷ lệ đạt chuẩn và trên chuẩn (theo chuẩn cũ) là rất cao. Nhưng về phương pháp dạy học, kỹ năng hướng dẫn, truyền đạt lại rất hạn chế do chưa được chuẩn bị, tập huấn kỹ lưỡng về phương pháp dẫn đến tình trạng triển khai VNEN tràn lan, chất lượng chưa đảm bảo. Riêng về mô hình trường học mới VNEN, Bộ trưởng yêu cầu các Sở GD&ĐT phải rà soát lại, nếu trường nào chưa đủ điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất thì dừng triển khai, chỉ áp dụng những yếu tố tích cực của mô hình; Những trường nào đáp ứng đủ các yếu tố cần thiết về cơ sở vật chất, giáo viên có phương pháp dạy học tốt thì tiếp tục triển khai mô hình VNEN.
Với cán bộ quản lý giáo dục, Bộ trưởng cho rằng, việc đánh giá cán bộ cho đến nay vẫn sử dụng bộ chuẩn theo Luật công chức, viên chức dẫn đến việc sử dụng, bổ nhiệm cán bộ quản lý chưa sát với yêu cầu nhiệm vụ của ngành. Bộ đang xây dựng bộ chuẩn nhằm khắc phục tình trạng này và có thang thước đánh giá, bồi dưỡng hợp lý đội ngũ cán bộ quản lý. Dựa vào chuẩn, các cán bộ có thể tự soi, tự sửa để có kế hoạc tự bồi dưỡng đạt chuẩn. Địa phương có kế hoạch, chương trình bồi dưỡng cán bộ hợp lý…
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu lãnh đạo Sở GD&ĐT cùng cán bộ phòng Tiểu học phải quán triệt ngay tinh thần trên đây để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu của chương trình, sách giáo khoa mới.
