Nhìn nhận đúng về vướng mắc
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà, việc sửa luật lần này tuân thủ ba nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua như đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng; bãi bỏ, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực này; hoàn thiện chính sách, pháp luật về xây dựng bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với pháp luật có liên quan…
Đồng thời cho biết, Dự Luật cũng bổ sung để khắc phục hạn chế hiện nay là xây dựng khu đô thị nhưng không đồng bộ cơ sở hạ tầng mà chỉ tập trung xây dựng khu nhà ở, thương mại.
Dưới góc độ của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho rằng, việc ban hành Dự Luật sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đầu tư xây dựng; tăng hiệu quả đầu tư. Đồng thời, khắc phục tình trạng thất thoát, lãng phí, đặc biệt là đối với các hoạt động đầu tư xây dựng có sử dụng vốn Nhà nước; tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước...
Khi thảo luận về Dự Luật, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị làm rõ vấn đề sửa đổi Luật lần này có chấm dứt được tình trạng sai phạm trong các công trình xây dựng không, tình trạng cơi nới các nhà chung cư, các nhà siêu mỏng xuất hiện ngày càng nhiều. Đồng thời cũng đặt ra vấn đề liệu Dự Luật có đề cập đến vấn đề ngôi nhà thông minh, thành phố thông minh, đô thị thông minh hay không, trong khi xu hướng phát triển ngày nay đang hướng đến những nội dung này.
Trưởng ban Công tác đại biểu của Quốc hội Trần Văn Túy cho rằng, khi đặt ra vấn đề sửa đổi phải đặt câu hỏi luật hiện hành đang vướng về nội dung nào? Trong khi chúng ta đang không vướng về vấn đề kỹ thuật mà là vướng về vấn đề thực tiễn thực hiện quản lý xây dựng. Từ việc nhìn nhận đúng vấn đề vướng mắc, mới có thể đưa ra các nội dung sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, đảm bảo tính khả thi.
Nếu sửa luật phải đảm bảo ai cũng phải thực hiện nghiêm túc về trật tự xây dựng và công tác quản lý, làm sai luật là phải có chế tài. “Ngay như phòng cháy chữa cháy, đi giám sát đến đâu cũng thấy lo ngại, giờ bước vào chung cư cao tầng thấy sợ. Việc xử lý hoàn toàn trong tầm tay, có nhiều cơ quan nhưng thực tế đã cháy là rất khó chữa”- ông Trần Văn Túy nhấn mạnh và cho rằng Dự Luật chưa bật ra được vấn đề quản lý trật tự xây dựng.
Không được “phạt cho tồn tại” nữa
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga băn khoăn khi báo cáo tổng kết sau hơn 4 năm thực hiện luật hiện hành đánh giá “tình hình vi phạm trật tự xây dựng có xu hướng giảm qua các năm”.
Theo Chủ nhiệm Lê Thị Nga, phải đánh giá đúng mới xem xét việc sửa các quy định phù hợp vì có những công trình xây dựng không phép, sai phép trong thời gian dài nhưng cho tồn tại và không được phát hiện. Đến khi phát hiện lại khởi tố DN trong khi có bao nhiêu chủ thể có trách nhiệm, có thẩm quyền.
“Đổ đống cát, đống gạch trước cửa nhà là có người đến ngay nhưng những công trình lớn thì cơ quan quản lý Nhà nước ở đâu, những người có thẩm quyền ở đâu?”- Chủ nhiệm Lê Thị Nga nêu ý kiến. Đồng thời kiến nghị Bộ Xây dựng chấn chỉnh lực lượng thanh tra chuyên ngành sau những sự việc thời gian qua.
Nêu phản ánh của cử tri, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết người dân băn khoăn khi khó khăn trong xin phép xây dựng nhưng có công trình vi phạm lại ngang nhiên tồn tại. “Có hiện tượng “phạt cho tồn tại” thì Dự Luật này phải đưa ra nguyên tắc phạt phải xử lý, bởi cho tồn tại là mất tính răn đe, dẫn đến tình trạng cứ có tiền nộp phạt là được tồn tại” – bà Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh.
Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà nhận định, tất cả ý kiến nói về bức xúc, tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực xây dựng là hoàn toàn xác đáng. Chính phủ, Bộ Xây dựng vừa qua đã tiếp thu và có động thái xử lý như ban hành quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn, trong đó có về quy hoạch, nhà chung cư, phòng cháy chữa cháy...
Bộ trưởng cũng cho biết các sai phạm cụ thể liên quan đến thanh tra xây dựng vừa qua bị xử lý nghiêm theo luật định. Theo Nghị định 139 có hiệu lực từ 1/1/2018 thì không được phép “phạt cho tồn tại” nên nếu thực hiện công trình không đúng thì phải khôi phục đúng theo cấp phép.
