Ngày 16/12, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương tổ chức gặp mặt người hiến máu hòa hợp (phenotype) tiêu biểu năm 2023.
Nhấn mạnh đến sự cần thiết của máu truyền máu hòa hợp phenotype Phó Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương Lê Lâm cho biết, đến nay, Hiệp hội truyền máu quốc tế đã công nhận có tới 43 hệ thống nhóm máu với 376 kháng nguyên hồng cầu khác nhau đã được phát hiện.
Mỗi hệ thống nhóm máu gồm 1 hoặc nhiều kháng nguyên, phức tạp nhất là hệ nhóm máu Rh với trên 50 kháng nguyên. Việc phát hiện ra các nhóm máu khác nhau của hệ hồng cầu đã giải thích được các trường hợp tai biến truyền máu mặc dù đã có phù hợp về nhóm máu hệ ABO.
Với sự đa dạng này, nếu chỉ truyền máu hòa hợp hệ nhóm máu ABO và Rh là chưa đủ để đảm bảo an toàn cho người bệnh mà phải truyền máu hòa hợp các kháng nguyên của các hệ thống nhóm máu khác (hay còn gọi là truyền máu hòa hợp phenotype).
Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã thực hiện tìm kiếm nguồn người hiến máu và truyền máu hoà hợp phenotype từ rất sớm. Năm 2007, triển khai tìm kiếm nguồn người hiến máu từ chính cán bộ, nhân viên của Viện, sau đó mở rộng thực hiện xét nghiệm trong cộng đồng người hiến máu và đạt được những kết quả vô cùng ý nghĩa.
Từ chỗ có những người bệnh phải chờ máu nhiều năm, người bệnh phải tự bỏ chi phí để tìm người hiến máu phù hợp... thì nay việc truyền máu hoà hợp phenotype đã trở thành quy trình thường quy của Viện. Người bệnh nội trú không phải chờ máu, người bệnh ngoại trú còn có thể "đặt hàng" máu trước khi vào viện.
Năm 2023, Viện đã cung cấp 2.681 đơn vị máu hoà hợp phenotype phục vụ công tác điều trị cho bệnh nhân trong Viện và một số bệnh viện khác. Rất nhiều người bệnh đã được thụ hưởng lợi ích từ những đơn vị máu đặc biệt này.
Để có được hơn 2.600 đơn vị máu hoà hợp phenotype cho người bệnh trong năm 2023, bản thân người hiến máu hoà hợp phenotype cũng phải nỗ lực rất nhiều để có thể hiến máu thường xuyên, mỗi lần Viện huy động đều sẵn sàng hỗ trợ kịp thời, trách nhiệm.
Những người máu hoà hợp phenotype không chỉ chia sẻ sự sống mà còn chia sẻ thời gian, công sức để giúp đỡ người bệnh và đồng hành cùng Viện trên hành trình “Vì sức khỏe dòng máu Việt”.
Trong quá trình huy động đơn vị máu hòa hợp phenotype, Viện gặp rất nhiều khó khăn do nguồn người hiến máu chưa được mở rộng. Nhiều người được làm xét nghiệm từ những năm 2010 đến nay không liên lạc được.
Những người khoảng 3 năm trở lại đây chưa hiến máu nhắc lại thì tỷ lệ không nghe máy và từ chối hiến máu rất cao. Nhiều bệnh nhân có kiểu hình kháng nguyên nhóm máu rất khó, có những bệnh nhân chỉ có 1 – 5 người hiến máu phù hợp…
Nhưng may mắn Viện đã nhận được sự đồng lòng, ủng hộ, tâm huyết và rất trách nhiệm của nhiều người hiến máu. Có những người đã được viện huy động với tần suất hiến máu tối đa 4 – 5 lần trong năm.
Điển hình như anh Nguyễn Văn Giáp (ở Long Biên), anh Nguyễn Quang Hưng (ở Hoàng Mai), anh Nguyễn Trung Kiên (ở Hà Đông). Hay nhiều gương hiến máu ở các tỉnh lân cận và huyện ngoại thành của Hà Nội không quản ngại việc di chuyển từ xa đến Viện để hiến máu mỗi khi có bệnh nhân cần.
Trong số 200 đại biểu tiêu biểu, có hơn 20 đại biểu là cán bộ, nhân viên của Viện, từ bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên tiếp nhận máu, điều chế máu đến lái xe, hộ lý... đã luôn ủng hộ, đồng hành trong hoạt động hiến máu hoà hợp phenotype.
Hiện Viện đang quản lý hơn 800 người bệnh cần truyền máu hoà hợp phenotype, chủ yếu là bệnh nhân tan máu bẩm sinh. Nếu mỗi tháng bệnh nhân truyền máu 1 lần thì Viện cần đến gần 10.000 đơn vị máu hoà hợp phenotype/năm.
Vai trò của truyền máu hòa hợp phenotype
Hạn chế đến mức thấp nhất các tai biến truyền máu do bất đồng nhóm máu hồng cầu giữa người cho và người nhận.
Hạn chế được việc sinh kháng thể bất thường hệ hồng cầu.
Hạn chế việc điều trị thải sắt đối với nhóm bệnh nhân tan máu bẩm sinh cần truyền máu thường xuyên.
Hạn chế bệnh thiếu máu tan máu miễn dịch.
Nhờ đó, mang lại hiệu quả về xã hội và kinh tế cho người bệnh sống phụ thuộc vào truyền máu, giúp họ sống có chất lượng, giảm chi phí do giảm số lần vào viện và giảm số lần truyền máu.
