Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đã đề xuất gói viện trợ quân sự trị giá 100 tỷ Euro (tương đương 107 tỷ USD) trong vòng 5 năm cho Ukraine, nhằm trao cho liên minh phương Tây vai trò trực tiếp hơn trong việc hỗ trợ Kiev, 5 nhà ngoại giao cho biết hôm 2/4 (giờ địa phương).
Theo kế hoạch, NATO sẽ đảm nhận một số công tác phối hợp từ liên minh đặc biệt do Mỹ dẫn đầu với tên gọi Ramstein. Bước đi được đưa ra nhằm đề phòng bất kỳ sự cắt giảm hỗ trợ nào của Mỹ nếu ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, các nhà ngoại giao cho biết.
Đề xuất này dự kiến sẽ được thảo luận tại cuộc họp kéo dài hai ngày của các bộ trưởng ngoại giao NATO (3-4/4), với mục đích hoàn thiện một gói kịp trình lên hội nghị thượng đỉnh NATO ở Washington vào tháng 7 tới.
Cho đến nay, NATO với tư cách là một tổ chức đã hạn chế viện trợ phi sát thương cho Ukraine vì lo ngại rằng vai trò trực tiếp hơn có thể gây ra căng thẳng leo thang với Nga. Hầu hết các thành viên của tổ chức này cung cấp vũ khí cho Ukraine trên cơ sở song phương.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao cho biết ngày càng có quan điểm trong NATO rằng đã đến lúc tiếp viện trợ quân sự cho Ukraine trên một nền tảng lâu dài, bền vững hơn và liên minh phương Tây là nơi tốt nhất để đảm nhận phần lớn vai trò đó.
Một số cũng lưu ý tới đe dọa của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng ông sẽ coi các bước đi khác của các đồng minh NATO là leo thang căng thẳng.
Các nhà ngoại giao cho biết, NATO sẽ thành lập Phái đoàn của khối tại Ukraine, mặc dù vẫn chưa rõ liệu phái bộ này có hoạt động tại nước này. Một số quốc gia tỏ ra thận trọng khi gọi hoạt động này là một nhiệm vụ.
Ông Stoltenberg, Tổng Thư ký NATO, cho biết kế hoạch này một phần là "để che chắn trước những làn gió thay đổi chính trị" ở bất kỳ thành viên NATO nào, nhưng trong tâm trí của nhiều thành viên NATO, nguy cơ từ kịch bản ông Trump quay lại Nhà Trắng là hàng đầu.
NATO từ chối bình luận chi tiết về các đề xuất. Reuters dẫn nguồn tin một quan chức NATO cho biết các bộ trưởng ngoại giao sẽ "thảo luận phương thức hiệu quả nhất để bố trị sự hỗ trợ của NATO cho Ukraine, với mục tiêu mạnh mẽ, có thể dự đoán được và lâu dài hơn".
Một quan chức giấu tên cho biết: “Không có quyết định cuối cùng nào được đưa ra tại các cuộc họp cấp bộ trưởng vào tháng 4 và các cuộc thảo luận sẽ tiếp tục khi liên minh hướng tới hội nghị thượng đỉnh Washington vào tháng 7”.
Các nhà ngoại giao cảnh báo rằng các cuộc thảo luận về đề xuất này vẫn đang ở giai đoạn đầu và vẫn chưa rõ liệu tổng số tiền 100 tỷ euro có được chấp thuận hay phương thức tài trợ cụ thể. Tất cả các quyết định của NATO đều cần có sự đồng thuận giữa 32 thành viên của liên minh.
“Quỹ 100 tỷ USD có vẻ rất lạc quan, dù biết rằng việc thống nhất một số tiền nhỏ hơn ở cấp độ EU đã khó khăn như thế nào,” Reuters dẫn nguồn quan chức cho biết.
