Tuy nhiên, qua thực tiễn xây dựng NTM ở các địa phương vẫn nảy sinh những bất cập cần được điều chỉnh.
Khó áp dụng đồng bộ
Theo mục tiêu đề ra, đến hết năm 2015, cả nước sẽ có 20% số xã đạt chuẩn NTM, riêng TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh có 40% số xã đạt chuẩn. Theo lãnh đạo nhiều địa phương, để thực hiện được mục tiêu này không dễ, nhất là trong bối cảnh một số tiêu chí không còn phù hợp với điều kiện thực tiễn của các vùng, miền. Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị chia sẻ, tiêu chí khó nhất của địa phương là hộ nghèo. Trên địa bàn tỉnh có rất nhiều hộ gia đình chính sách, hộ nghèo, neo đơn lại không có khả năng lao động, tập trung chủ yếu ở các xã vùng núi, bãi ngang. Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo của Quảng Trị còn tới 9,46%, trong khi theo Quyết định số 491, tỷ lệ hộ nghèo của khu vực Bắc Trung Bộ là 5%.
Theo Bộ NN&PTNT, sau hơn 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng NTM, Bộ tiêu chí quốc gia về NTM đã là căn cứ để các địa phương lập quy hoạch, xây dựng đề án, tổ chức thực hiện và đánh giá kết quả xã NTM. Mặc dù Bộ tiêu chí đã được cụ thể hóa, triển khai ở các vùng, miền trên phạm vi cả nước nhưng vẫn bộc lộ một số điểm chưa phù hợp với thực tiễn đặc thù của vùng, miền. Điều này gây khó khăn cho vận dụng và đánh giá xã đạt chuẩn NTM của các địa phương. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam – Phó trưởng Ban Chỉ đạo T.Ư Chương trình MTQG xây dựng NTM cho biết, Bộ đã nhận được báo cáo kết quả, rà soát, đề xuất điều chỉnh, bổ sung tiêu chí NTM của 25 bộ, ngành. Theo đó, các bộ, ngành đề xuất điều chỉnh, bổ sung 12 tiêu chí: Giao thông (tiêu chí số 2), Thủy lợi (tiêu chí số 3), Điện (tiêu chí số 4), Bưu điện (tiêu chí số 8), Nhà ở dân cư (tiêu chí số 9)…
Không hạ thấp chất lượng
Qua theo dõi quá trình triển khai thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về NTM và trên cơ sở kiến nghị của các địa phương cũng như nhiều bộ, ngành, Bộ NN&PTNT đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh một số tiêu chí. Cụ thể, bộ tiêu chí được phân thành 2 nhóm là “Nhóm tiêu chí cơ bản” và “Nhóm tiêu chí vận dụng”. Trong đó, “Nhóm tiêu chí cơ bản” gồm 7 tiêu chí (Quy hoạch, Thu nhập, Hộ nghèo, Giáo dục, Y tế, Hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh, An ninh trật tự) yêu cầu thực hiện bắt buộc ở tất cả các địa phương. Còn 12 tiêu chí của “Nhóm tiêu chí vận dụng” sẽ có quy định cụ thể cho phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương.
Về cách thức điều chỉnh, theo Bộ NN&PTNT, với các tiêu chí cần sửa tên hoặc nội dung thì đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Còn đối với các tiêu chí không phải sửa tên và mức độ đạt chuẩn, các bộ, ngành chủ động nghiên cứu, ban hành hướng dẫn bổ sung tiêu chí thuộc chức năng quản lý cho phù hợp với điều kiện đặc thù của vùng, miền, địa phương. “Quan điểm là điều chỉnh, bổ sung tiêu chí nhưng không hạ thấp tiêu chuẩn để đảm bảo chương trình mang lại hiệu quả thực chất cho đời sống của người dân” – ông Nam chia sẻ.
Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên vấn đề điều chỉnh tiêu chí NTM được đặt ra. Trước đó, trên cơ sở tổng hợp đề xuất từ các địa phương và bộ, ngành liên quan, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 342/QĐ-TTg ngày 20/2/2013 sửa đổi một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về NTM. Theo đó, 5 tiêu chí được sửa đổi là Chợ nông thôn (tiêu chí số 7), Thu nhập (tiêu chí số 10), Cơ cấu lao động (tiêu chí số 12), Giáo dục (tiêu chí số 14), Y tế (tiêu chí số 15). Việc điều chỉnh các tiêu chí này nhận được sự đồng tình cao của các địa phương. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh – Trưởng Ban Chỉ đạo T.Ư Chương trình MTQG xây dựng NTM nhận định, đối với đề xuất điều chỉnh tiêu chí lần này, quan điểm của Chính phủ là không hạ thấp chỉ tiêu, không hạ chất lượng tiêu chí mà điều chỉnh sao cho phù hợp với thực tiễn và tạo điều kiện cho các địa phương dễ thực hiện.
Dạy nghề may màn nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân xã Hòa Lâm, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội. Ảnh: Quang Thiện
|
| Dự kiến, trước ngày 20/3, Ban Chỉ đạo T.Ư Chương trình MTQG xây dựng NTM sẽ tổ chức hội thảo lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện đề xuất điều chỉnh tiêu chí NTM, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. |
