Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang tiến hành cắt giảm lãi suất lần đầu tiên kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, dù được dự báo rộng rãi vẫn khiến các nhà đầu tư toàn cầu "nín thở" chuẩn bị cho tác động.
Fed đang đi sau một loạt các ngân hàng trung ương ngang hàng, bao gồm các ngân hàng ở khu vực đồng Euro, Vương quốc Anh, Canada, Mexico, Thụy Sĩ và Thụy Điển. Tất cả đều đã có động thái cắt giảm lãi suất.
Nhiều nhà hoạch định chính sách nhấn mạnh rằng họ sẵn sàng đi trước Fed — thường được coi là ngân hàng dẫn đầu toàn cầu — để ứng phó với tình trạng tăng trưởng chậm cũng như giảm bớt áp lực lạm phát trong nước.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích đã đặt câu hỏi liệu họ có thể đi xa hơn bao nhiêu trước khi Fed — ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới tính theo tài sản — xét đến tác động lan tỏa mà hành động của họ tạo ra.
Tác động toàn cầu
Một mối quan tâm chính là áp lực chênh lệch lãi suất tác động lên tiền tệ. Nhìn chung, lãi suất cao hơn thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn tìm kiếm lợi nhuận tốt hơn, từ đó thúc đẩy giá trị của đồng nội tệ.
Điều này đã được chứng kiến trong chu kỳ hiện tại khi đồng yên Nhật
và đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ bị ảnh hưởng nặng nề trong khi các ngân hàng trung ương của họ giữ lãi suất ở mức thấp, trong khi đồng USD
— được đo lường so với một rổ tiền tệ — đã tăng vọt trong suốt năm 2022 khi Fed thực hiện các đợt tăng lãi suất nghiêm ngặt.
Những chênh lệch này đặc biệt khó khăn đối với các ngân hàng trung ương đang cố gắng kiểm soát mức tăng giá, vì một loại tiền tệ yếu hơn có thể gây ra lạm phát do làm tăng chi phí của hàng hóa nhập khẩu.
Ngoài tỷ giá hối đoái, một tác động quan trọng khác của việc thiết lập lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ là tác động đối với nền kinh tế xứ cờ hoa, đặc biệt là khi gần đây tập trung vào thị trường lao động suy yếu và khả năng suy thoái.
"Là một động lực quan trọng của tăng trưởng toàn cầu, điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến giá tài sản trên toàn thế giới”, chuyên gia Richard Carter, trưởng bộ phận nghiên cứu lãi suất cố định tại Quilter Cheviot, nhận định về việc Fed cắt giảm lãi suất.
Vàng, dầu không nằm ngoài tầm ảnh hưởng
Giá vàng đã đạt mức cao kỷ lục trong tuần này do kỳ vọng về động thái của Fed. Lãi suất cao hơn thường được coi là lực cản đối với vàng vì khiến các khoản đầu tư có thu nhập cố định, chẳng hạn như trái phiếu, trở nên hấp dẫn hơn, mặc dù trong lịch sử, điều này không phải lúc nào cũng đúng.
Vàng cũng được sử dụng như một biện pháp phòng ngừa lạm phát (có thể tăng cao hơn khi lãi suất giảm) và các nhà đầu tư cũng mua hàng hóa này trong thời điểm thị trường căng thẳng.
Dầu và các hàng hóa khác, được định giá bằng USD, thường được thúc đẩy khi lãi suất giảm vì chi phí vay thấp hơn có thể kích thích nền kinh tế và tăng nhu cầu.
Nhiều thị trường mới nổi nhạy cảm hơn với các yếu tố này, khiến các động thái của Fed thậm chí còn quan trọng hơn đối với họ so với các nền kinh tế lớn hơn. Thị trường chứng khoán cũng bị ảnh hưởng bởi các động thái của Fed — không chỉ ở Mỹ.
Phần lớn sự biến động của thị trường chứng khoán toàn cầu trong những tháng gần đây có liên quan đến suy đoán về thời điểm và mức độ ngân hàng trung ương Mỹ sẽ giảm lãi suất.
“Việc cắt giảm lãi suất làm giảm chi phí vay bằng USD, do đó tạo điều kiện thanh khoản dễ dàng hơn cho các công ty trên toàn thế giới”, chuyên gia Richard Carter của Quilter Cheviot chia sẻ.
“Việc Mỹ duy trì lãi suất thấp hơn cũng sẽ làm giảm lợi suất có sẵn trên các tài sản của Mỹ như Trái phiếu, do đó làm cho các thị trường khác tương đối hấp dẫn hơn”, ông nói thêm.
“Bất kể kết quả ra sao, thị trường sẽ biến động”, Steven Bell, nhà kinh tế trưởng tại Columbia Threadneedle, cho biết trong một lưu ý hôm 16/9.
“Thật bất thường khi Fed để thị trường đoán già đoán non đến mức này trước cuộc họp, đặc biệt là khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần. Tôi chỉ có thể cho rằng bản thân cơ quan này vẫn chia rẽ”, chuyên gia Bell cho biết thêm.
Cuộc bầu cử vào tháng 11 đã đặt ra câu hỏi về định hướng của chính sách tài khóa của Mỹ và cách thức mà nó có thể tác động đến lạm phát và chính sách tiền tệ.
Joe Tuckey, người đứng đầu bộ phận phân tích ngoại hối tại Argentex, cho biết việc Fed cắt giảm lãi suất ban đầu 50 điểm cơ bản trước đây đã “dẫn đến một số lợi nhuận khủng khiếp trên thị trường chứng khoán”, đặc biệt là vào năm 2007 trước cuộc Đại khủng hoảng tài chính và vào đầu thập niên 2000 trong bối cảnh thị trường bong bóng công nghệ sụp đổ.
