Bệnh nhân chủ yếu ở khu vực trung du, miền núi
Theo bác sĩ Nguyễn Thành Nam, trong một tháng trở lại đây, tuần nào Khoa Nhi của BV cũng có 2 - 3 ca bị rắn độc cắn nhập viện, tập trung phần lớn ở các vùng trung du, miền núi của Hà Tây cũ, Lai Châu, Hòa Bình, Yên Bái. Có rất nhiều bệnh nhân đến BV trong tình trạng muộn, khi mà các vết sưng nề hoại tử lan rộng. Có những bệnh nhân rắn cắn ở vùng mắt cá chân, ngón chân nhưng khi bệnh nhân sưng nề đến đùi hoặc gối mới đến viện. Thông thường, bệnh nhân điều trị tại khoa Nhi hay gặp rắn hổ cắn với triệu chứng sưng nề bầm tím kèm theo hoại tử chỗ rắn cắn. Ngoài ra có một số trường hợp đến viện trong tình trạng suy hô hấp. Số ít bệnh nhân khác có sưng nề bầm tím nhưng không bị hoại tử và sưng nề bầm tím lan nhanh.
Điển hình là trường hợp bệnh nhi Nguyễn Thu H. (12 tuổi, ở Lý Nhân, Hà Nam). Theo lời kể của gia đình, khi cháu đang chải tóc trong nhà thì bị một con rắn bò vào cắn, tuy nhiên do trời chập choạng tối và hoảng sợ nên cháu không phát hiện loại rắn gì. Bệnh nhi được chuyển đến BV huyện Lý Nhân xử lý ban đầu, truyền dịch, sau đó được chuyển đến Khoa Nhi – BV Bạch Mai ngày 1/9 trong tình trạng tỉnh táo, không sốt, chân bên phải – chỗ bị rắn cắn sưng nóng. Phần mu chân có vết hoại tử đen, khoảng 2-3 cm. Dựa vào các đặc điểm lâm sàng (vết cắn có 3 nốt, kèm theo dấu hiệu sưng tấy, bầm tím, hoại tử chỗ rắn cắn) và kết quả xét nghiệm đông máu, hội chẩn cùng các bác sỹ của Trung tâm Chống độc, bệnh nhi được chỉ định tiêm uốn ván và dùng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đất. Hiện tại, tình trạng của cháu H. ổn định, vết hoại tử và sưng nề không lan rộng.
Một trường hợp khác cũng bị rắn độc cắn đang được điều trị tại Khoa Nhi là cháu Nguyễn Duy Kh. ( 2 tuổi, ở Sông Lô, Vĩnh Phúc) nhập viện ngày 27/8 trong tình trạng tỉnh táo, bàn chân bên trái sưng nề nhiều, vị trí rắn cắn ở ngón 2 chân trái có dấu hiệu hoại tử. Gia đình bé Kh. cho biết, bé Kh. đang chơi ngoài sân thì bị một con rắn dài khoảng 10cm, kích thước bằng ngón tay út, có vằn sọc vàng cắn vào ngón 2 bàn chân trái. Sau khi cắn, gia đình kịp thời phát hiện bắt được con rắn và đưa đến viện. Ngay sau đó các bác sĩ của khoa Nhi đã nhanh chóng hội chẩn với các bác sĩ của Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai. Bệnh nhi được làm các xét nghiệm cơ bản, rối loạn đông máu và được chỉ định sử dụng dùng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đất. Do được đưa đến viện và dùng huyết thanh kháng kịp thời nên bệnh nhi tiến triển tốt, vết hoại tử sưng nề không phát triển thêm và đang có dấu hiệu hồi phục từng ngày.
Không tự ý chữa bằng mẹo
Các chuyên gia khuyến cáo, người dân không sử dụng các biện pháp sau: Cố gắng hút nọc độc của rắn; Trích, rạch, châm, chọc tại vùng vết cắn; Gây điện giật, chườm đá, sử dụng “hòn đá chữa rắn cắn”; Sử dụng các loại thuốc dân gian, cổ truyền, chữa bằng mẹo; Cố gắng bắt hoặc giết rắn…..bởi tất cả các biện pháp trên đều không mang lại hiệu quả mong muốn và chưa có cơ sở khoa học chứng minh.
Bác sĩ Nam nhấn mạnh, sau khi bị rắn độc cắn cần nhanh chóng sơ cứu đúng cách với mục đích làm cho nọc độc của rắn từ vết cắn xâm nhập vào trong cơ thể chậm hơn và ít hơn, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có điều kiện điều trị thực sự (ví dụ cấp cứu hô hấp, tim mạch tốt hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu) để được xử lý kịp thời.
