Ô nhiễm cả hai tầng
Theo số liệu của Sở TN&MT Hà Nội, hiện tổng mức khai thác nước ngầm của toàn TP Hà Nội vào khoảng 700.000m3/ngày đêm, với hơn 170.000 giếng khai thác. Dự báo, đến năm 2020, mức khai thác sẽ tăng gấp đôi, lên mức 1,4 triệu m3/ngày đêm.
Các chuyên gia khoan thăm dò nguồn nước ngầm Neogen tại Hà Nội.Ảnh: Ngọc Thanh
Để đánh giá chất lượng nguồn nước ngầm, Sở TN&MT Hà Nội đã khảo sát tại các giếng khoan khai thác nước quy mô công nghiệp và giếng khoan khai thác nước nhỏ lẻ, trong đó có giếng khoan Unicef của các hộ gia đình. Kết quả kiểm tra, phân tích các mẫu nước cho thấy, các giếng khoan hoạt động liên tục không những hút cạn nước ngầm ở cả 2 tầng sát mặt đất (là Holocen và Pleistocen), mà còn gây ô nhiễm nghiêm trọng cho các tầng nước này. Trầm trọng hơn, diện tích nguồn nước ngầm bị ô nhiễm đang có dấu hiệu lan rộng. Hàng loạt chỉ tiêu quan trọng đều cao hơn giới hạn cho phép, trong đó, hàm lượng amoni, asen và hữu cơ đều cao. Nếu kéo dài tình trạng này, nước ngầm ở Hà Nội sẽ dần cạn kiệt và không còn sử dụng được.
Kết quả quan trắc của Trung tâm Quan trắc & Dự báo Tài nguyên nước (Bộ TN&MT) cũng khẳng định, mực nước ngầm tại Hà Nội đang bị sụt giảm mạnh, chất lượng nước ở nhiều nơi không đạt tiêu chuẩn. Cụ thể, nước ngầm ở khu vực Mai Dịch (quận Cầu Giấy) có hàm lượng amoni cao hơn tiêu chuẩn cho phép nhiều lần. Ở Tân Lập (huyện Đan Phượng), hàm lượng amoni cao gấp 233 lần tiêu chuẩn cho phép; hàm lượng mangan, asen đều vượt tiêu chuẩn.
Phát hiện nguồn nước quý, khai thác giá rẻ
Trong khi tình trạng nguồn nước ngầm ở Hà Nội bị khai thác quá mức và dần cạn kiệt, việc phát hiện tầng nước ngầm thứ 3 (Neogen) dưới lòng đất là vô cùng quý giá. Trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị, TS Tống Ngọc Thanh, Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch & Điều tra tài nguyên nước miền Bắc cho biết: Khoảng 10 năm trở lại đây, các chuyên gia của liên đoàn đã điều tra, nghiên cứu và mới đây đã hoàn thành đề án Điều tra, đánh giá nguồn nước dưới đất tầng Neogen vùng TP Hà Nội. "Tầng nước này có thể khai thác để sử dụng cho ăn uống, sinh hoạt hoặc các ngành sản xuất công nghiệp đòi hỏi chất lượng nước tốt như dệt may, điện tử. Còn nguồn nước khoáng ấm có thể khai thác để phát triển du lịch. Bên cạnh đó, việc đầu tư chi phí, xử lý, khai thác nguồn nước ngầm này sẽ rẻ hơn rất nhiều so với khai thác nước mặt. Lợi ích về lâu dài là rất rõ, bởi ưu thế về chất lượng và trữ lượng của nguồn nước, có thể khai thác ổn định, lâu dài. Nếu khai thác nguồn nước này sử dụng cho sinh hoạt, giá thành sẽ rẻ hơn gần một nửa so với giá nước phải chi trả hiện nay" - ông Thanh tính toán.
Hiện nay, một số nơi như Định Công, Linh Đàm, Pháp Vân (quận Hoàng Mai), tầng nước Neogen đã được khai thác phục vụ người dân sử dụng và được đánh giá có chất lượng tốt nhất nội đô Hà Nội. Với nguy cơ nguồn nước ngầm bị ô nhiễm và cạn kiệt, thì việc phát hiện nguồn nước ngầm dưới đất tầng Neogen có thể "giải khát" cho nhiều khu vực đang thiếu nước sạch sinh hoạt trên địa bàn Thủ đô.
| Theo kết quả điều tra, tầng chứa nước Neogen phía Nam Hà Nội có độ sâu từ mặt đất xuống khoảng 60 - 110m, nhiều vùng rất giàu nước và chất lượng nước tốt, hàm lượng sắt ít, các yếu tố vi sinh, vi lượng đều dưới mức cho phép. Đề án đã xác định được các vùng có triển vọng khai thác nước lớn trong tầng chứa nước hệ tầng Vĩnh Bảo và đánh giá được trữ lượng nước dưới lòng đất của các trầm tích hệ tầng Vĩnh Bảo lên tới 1.642.925m3/ngày. |
