Nhiều quy định mới
Vừa qua, Cục Cảnh sát giao thông (CSGT), Bộ Công an đã tổ chức phổ biến Luật Trật tự, an toàn giao thông tới công an tất cả các tỉnh thành trên cả nước, trong đó nhấn mạnh đến những quy mới về bảo vệ trẻ em khi tham gia giao thông đường bộ.
Theo đó, về tổng thể, luật được xây dựng, ban hành đã tạo cơ sở pháp lý về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông (trong đó có đối tượng trẻ em), xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, góp phần bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Bộ Công an nhấn mạnh các điểm mới trong luật quy định về bảo vệ trẻ em khi tham gia giao thông đường bộ, bao gồm:
Đối với xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh phải bảo đảm có chứng nhận đăng ký xe, biển số xe, chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; có thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh và thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe; có niên hạn sử dụng không quá 20 năm; có màu sơn theo quy định của Chính phủ.
Xe ô tô chở trẻ em mầm non hoặc học sinh tiểu học phải có dây đai an toàn phù hợp với lứa tuổi hoặc sử dụng xe có ghế ngồi phù hợp với lứa tuổi theo quy định của pháp luật.
Với loại xe ô tô kinh doanh vận tải kết hợp với hoạt động đưa đón trẻ em mầm non, học sinh thì ngoài các quy định trên còn phải thực hiện khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.
Khi đưa đón trẻ em mầm non, học sinh tiểu học phải bố trí tối thiểu 1 người quản lý trên mỗi xe ô tô để hướng dẫn, giám sát, duy trì trật tự và bảo đảm an toàn cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học trong suốt chuyến đi.
Trường hợp xe từ 29 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) mà chở từ 27 trẻ em mầm non và học sinh tiểu học trở lên phải bố trí tối thiểu 2 người quản lý trên mỗi xe ô tô. Còn người quản lý và người lái xe phải có trách nhiệm kiểm tra trẻ em mầm non, học sinh tiểu học khi xuống xe; không được để trẻ em mầm non, học sinh tiểu học trên xe khi người quản lý và người lái xe đã rời xe.
Đối với người lái xe ô tô đưa đón trẻ em mầm non, học sinh phải có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm lái xe vận tải hành khách.
Các cơ sở giáo dục phải xây dựng quy trình bảo đảm an toàn khi đưa đón trẻ em mầm non, học sinh; hướng dẫn cho lái xe và người quản lý trẻ em mầm non, học sinh nắm vững và thực hiện đúng quy trình; chịu trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ khi tổ chức đưa đón trẻ em mầm non, học sinh của cơ sở giáo dục đó.
Bên cạnh đó, luật cũng quy định trách nhiệm của Bộ Giao thông vận tải trong việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô.
Quản lý chặt chẽ
Theo Bộ Công an, mặc dù Luật Trật tự, an toàn giao thông có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 nhưng riêng quy định về thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Nguyên do là để đưa các quy định này vào thực tiễn trong thời gian tới còn có nhiều yếu tố cần chuẩn bị.
Cụ thể là các nhà lập pháp cần có thời gian chuẩn bị về phương án và các quy định đi kèm để việc thực thi luật tốt hơn. Đồng thời cần thời gian để đưa ra các quy chuẩn chất lượng cho thiết bị; người dân cần chuẩn bị tiếp nhận và đáp ứng yêu cầu của luật mới.
Trong khi quy định an toàn về xe đưa đón học sinh vẫn cần thời gian dài để hoàn thiện, trước thời điểm bước vào năm học mới, Sở GTVT Hà Nội đã giao Thanh tra Sở chủ động kiểm tra, thắt chặt hoạt động này.
Qua kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện một số trường hợp xe đưa đón học sinh không có phù hiệu "xe hợp đồng" hoặc sử dụng xe không bảo đảm chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho học sinh trong quá trình vận chuyển.
Sở GTVT tải Hà Nội đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã chỉ đạo các trường học sử dụng xe đưa đón học sinh không ký hợp đồng vận chuyển đối với các đơn vị vận tải không đủ điều kiện, chấm dứt hợp đồng vận chuyển đối với phương tiện, người lái xe không đủ điều kiện quy định; chỉ đạo Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Thanh tra Sở GTVT rà soát các trường học có hoạt động sử dụng xe ô tô hợp đồng đưa, đón học sinh.
Sở GTVT Hà Nội cũng yêu cầu các nhà xe, lái xe tuyệt đối không chở quá tải cho phép, không sử dụng xe hết hạn đăng kiểm, không có phù hiệu "xe hợp đồng" hoặc phù hiệu hết hạn, lái xe không có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe điều khiển…
Ông Nguyễn Đình Quyền - Trưởng phòng Tham mưu tổng hợp (Thanh tra Sở GTVT Hà Nội) cho biết, Thanh tra Sở đã có kế hoạch kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với xe hợp đồng vận chuyển học sinh.
Cụ thể, Đội trưởng các Đội thanh tra GTVT chủ động bố trí lực lượng phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo các địa phương, lực lượng Cảnh sát giao thông, Cảnh sát trật tự và các trường học trên địa bàn tổ chức kiểm tra, rà soát toàn bộ xe hợp đồng vận chuyển, đưa đón học sinh tại trường học trên địa bàn TP.
Nội dung kiểm tra tập trung vào điều kiện an toàn kỹ thuật phương tiện như: giấy chứng nhận đăng ký xe, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện, bảo hiểm trách nhiệm dân sự, phù hiệu xe, hợp đồng vận chuyển, việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, camera trên xe và truyền dữ liệu theo quy định, có cải tạo phương tiện hay không; kiểm tra điều kiện người lái xe gồm: giấy phép lái xe, chứng chỉ tập huấn nghiệp vụ vận tải, thẻ nhận dạng lái xe; kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm theo quy định tại Nghị định số 100/2019/NĐ-CP và Nghị định số 123/2021/NĐ-CP.
Việc kiểm tra chuyên đề xe đưa đón học sinh chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 đã thực hiện từ ngày 11/8/2024 đến ngày 24/8/2024. Giai đoạn 2 từ ngày 6/9/2024, lực lượng chức năng sẽ kiểm tra, xử lý nghiêm trường hợp người lái xe, phương tiện vận chuyển học sinh vi phạm về trật tự an toàn giao thông, vi phạm các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vận chuyển hành khách bằng xe ô tô theo hình thức hợp đồng.
Bên cạnh công tác kiểm tra định kỳ, lực lượng chức năng sẽ kiểm tra đột xuất mang tính "hậu kiểm" các xe ô tô đưa đón học sinh, để đảm bảo việc tuân thủ những quy định an toàn cho học sinh.
