Là dự án đường sắt đô thị đầu tiên tại Việt Nam thực hiện theo công nghệ hoàn toàn mới tại Việt Nam và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, dự án đường sắt đô thị thí điểm, đoạn Nhổn - ga Hà Nội đang là một trong hai dự án điển hình về chậm tiến độ mà trong đó có nguyên nhân quan trọng từ phía chủ đầu tư và nhà thầu.
Do dự án qui mô lớn, kỹ thuật phức tạp, lần đầu tiên áp dụng ở Việt Nam trong khi các tiêu chuẩn, tiêu chí kỹ thuật hầu hết đều chưa có, đồng thời lại do tư vấn nước ngoài thiết kế, giám sát và thẩm tra cần phải lập các khung tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng cho dự án, trình Bộ Giao thông Vận tải thỏa thuận, UBND thành phố phê duyệt mới đủ điều kiện áp dụng, do ở Việt Nam chưa có các tiêu chuẩn riêng về đường sắt đô thị.
 |
Theo đánh giá của UBND TP Hà Nội, đơn vị đại diện chủ đầu tư là Ban quản lý dự án Đường sắt đô thị Hà Nội và 3 nhà thầu, đặc biệt là nhà thầu Việt Nam đều chưa có kinh nghiệm trong việc thực hiện các hợp đồng xây dựng tuân theo các quy định của hợp đồng quốc tế. Các nhà thầu Hancorp, Posco và Daelim đã không nghiêm túc triển khai hợp đồng đã ký kết, chậm trễ tiến độ thi công và không đảm bảo về nhân sự, máy móc thiết bị cho dự án.
Dự án cùng một lúc sử dụng vốn ODA của 4 nhà tài trợ nên các thủ tục hồ sơ sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, kết quả sơ tuyển, kết quả đấu thầu, kết quả thương thảo hợp đồng đều phải xin ý kiến không phản đối của cả 4 nhà tài trợ, nên thời gian thống nhất ý kiến thường bị kéo dài. Việc thanh toán từ nguồn vốn của các nhà tài trợ gặp nhiều vướng mắc cần phải có cơ chế chính sách đặc thù từ nhà tài trợ và phương thức chuyển vốn trong nước.
Đặc biệt, công tác chỉ đạo của Ban quản lý dự án chưa quyết liệt, chưa bám sát để tháo gỡ và giải quyết dứt điểm những khó khăn vướng mắc về kỹ thuật giữa các nhà thầu trong nước với tư vấn giám sát do nước ngoài quản lý. Công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị thi công của chủ đầu tư còn nhiều lúng túng. Trong khi đó, nhân sự quản lý, chuyên gia kỹ thuật cho đường sắt đô thị hiện còn thiếu và yếu. Sự phối hợp giải quyết của chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nhiều lúc chưa quyết liệt, hiệu quả chưa cao, tiến độ công việc còn chậm so với tiến độ yêu cầu. Ngoài ra, sự phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng chưa đảm bảo tiến độ của dự án, nhất là khu vực depot và đường dẫn.
Hiện nay, các đơn vị chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu và các sở ngành đang tích cực tháo gỡ khó khăn để dự án bám sát tiến độ.
Để thúc đẩy tiến độ dự án, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã yêu cầu các nhà thầu thực hiện nghiêm túc tiến độ đã cam kết, huy động máy móc, nhân lực thi công 3 ca liên tục để đẩy nhanh tiến độ dự án; đặc biệt lưu ý đảm bảo yếu tố kỹ thuật - công nghệ của dự án ngay từ giai đoạn đấu thầu; xem xét lại năng lực nhà thầu, cần thiết phải thay đổi nhà thầu nếu không đảm bảo năng lực. Đối với vấn đề giải phóng mặt bằng các quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm cần chỉ đạo quyết liệt, tập trung thực hiện dứt điểm phần mặt bằng còn đang vướng mắc.
Tuyến đường sắt đô thị thí điểm thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội có tổng chiều dài đoạn tuyến 12,5km, trong đó đoạn đi trên cao khoảng 8,5km, đoạn đi ngầm khoảng 4,0km, trên tuyến có 12 ga, trong đó có 8 ga trên cao và 4 ga ngầm.
Dự án có tổng mức đầu tư dự kiến 1.176 triệu Euro (tương đương 32.910 tỷ đồng), trong đó vốn ODA là 899,68 triệu Euro (tương đương 25.183,7 tỷ đồng) và vốn đối ứng trong nước là 276,02 triệu Euro (tương đương 7.726,3 tỷ đồng).
