Mỹ đã khởi động tiến trình rút khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) sau 70 năm là thành viên của tổ chức này. Giới chuyên gia đánh giá động thái của chính quyền Washington sẽ tạo nhiều hệ lụy khó lường trong bối cảnh xứ cờ hoa tiếp tục là điểm nóng về dịch Covid-19 với hơn 3 triệu ca nhiễm virus SARS-CoV-2.
Nhà Trắng hôm 7/7 thông báo với Quốc hội rằng Mỹ sẽ chính thức rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từ tháng 7/2021 bất chấp những chỉ trích từ cộng đồng quốc tế trong bối cảnh sự bùng phát của đại dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu dừng lại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 7/7 chính thức khởi động quá trình rút Mỹ khỏi WHO, đặt ra mối đe dọa chấm dứt nguồn tài trợ lớn hàng đầu của Liên Hợp quốc (LHQ) vì phản ứng đối với đại dịch Covid-19.
Thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ, ông Robert Menendez, thành viên của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, xác nhận chính quyền Tổng thống Trump đã thông báo với quốc hội về quyết định trên. Mỹ cũng đã gửi quyết định rút khỏi WHO lên Tổng thư ký LHQ và sẽ có hiệu lực từ ngày 6/7/2021.
Cũng ngày, người phát ngôn của LHQ Stephane Dujarric cho biết điều kiện rút khỏi WHO bao gồm báo trước một năm và hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính. "Tổng thư ký LHQ đang trong quá trình xác minh với WHO xem liệu tất cả điều kiện cho việc rút khỏi tổ chức có được đáp ứng hay không" - người phát ngôn Dujarric cho hay.
Động thái mới nhất của chính quyền Washington không quá gây bất ngờ bởi ngay từ cuối tháng 5, Tổng thống Donald Trump đã thông báo ý định cắt đứt quan hệ với WHO khi cho rằng tổ chức y tế cộng đồng toàn cầu này chậm trễ trong việc đối phó với đại dịch Covid-19.
Trước đó, vào giữa tháng 4, ông Trump đã đình chỉ tài trợ cho WHO vì cho rằng "không hoàn thành chức trách chủ yếu của mình và phải chịu trách nhiệm". Liên Hợp quốc chỉ trích gay gắt quyết định này.
Về phần mình, nhà lãnh đạo Mỹ cũng cáo buộc WHO có mối quan hệ quá gần gũi với Trung Quốc. Còn trong bức thư đề ngày 18/5 gửi Tổng giám đốc WHO, Tổng thống D.Trump tuyên bố tổ chức này có 30 ngày để “sửa sai”, nếu không Mỹ sẽ vĩnh viễn cắt nguồn tài trợ và xem xét lại việc tham gia tổ chức này.
Quyết định mới nhất của Nhà Trắng đã vấp phải không ít lời chỉ trích, đặc biệt là từ chính giới Mỹ và các chuyên gia y tế. Chủ tịch Hiệp hội Y tế Mỹ Patrice Harris từng nhận định: "Việc cắt đứt quan hệ với WHO là không hợp lý và khiến các nỗ lực thoát khỏi cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng này trở nên khó khăn hơn nhiều... Hành động vô nghĩa này sẽ gây ra tác động đáng kể, nguy hại ở thời điểm hiện nay cũng như sau này, đặc biệt là khi WHO đang dẫn dắt các nghiên cứu thử nghiệm và phát triển vaccine, thuốc điều trị để chống lại đại dịch này".
Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban Y tế Thượng viện Lamar Alexander, một thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa từ bang Tennessee, cũng đã lên tiếng chỉ trích quyết định của ông chủ Nhà Trắng rút Mỹ khỏi WHO trong bối cảnh sự lây lan của dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu dừng lại, đặc biệt tại Mỹ.
Thượng nghị sĩ Alexander cho rằng Mỹ cần xem xét lại một cách nghiêm túc những phản ứng chưa phù hợp của WHO trước đại dịch, nhưng không phải vào thời điểm này mà là sau khi cuộc khủng hoảng Covid-19 đã được kiểm soát. Ông Alexander cũng cảnh báo việc Mỹ rút khỏi WHO có thể gây cản trở quá trình tìm kiếm phương pháp điều trị Covid-19.
Cũng bày tỏ quan ngại tương tự, ông Thomas File - Chủ tịch Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm Mỹ (IDSA), cho biết hiệp hội này thất vọng trước quyết định rút khỏi WHO của chính quyền ông Trump. "Nước Mỹ cần tham gia với cộng đồng khoa học toàn cầu trong việc ngăn chặn virus SARS-CoV, không nên độc lập trong việc tìm phương pháp trị Covid-19” - ông File nói.
Các đồng minh của Mỹ, đặc biệt là ở châu Âu, cũng bày tỏ lo ngại về việc Mỹ rút khỏi WHO và ngưng đóng góp về mặt tài chính do vai trò áp đảo của Washington trong việc tài trợ cho tổ chức này. Người phát ngôn Chính phủ Đức Martina Fietz ngày 8/7 cho rằng đây là "bước thụt lùi trong hợp tác toàn cầu", đặc biệt khi thế giới đang cần hành động chung trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 hiện nay.
Theo thống kê, Mỹ hiện là nhà tài trợ lớn nhất của WHO. Tính riêng trong năm 2019, Washington đã đóng góp cho tổ chức có trụ sở tại Thụy Sĩ này hơn 400 triệu USD, chiếm khoảng 15% tổng ngân sách của WHO. Do đó, động thái của Mỹ được cho là sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng lực phản ứng với dịch Covid-19, cũng như các mối đe dọa y tế khác của WHO, gây trở ngại cho nỗ lực đối phó với dịch bệnh trên toàn thế giới./.
