Hoạt động khoa học công nghệ: Đòn bẩy nâng tầm vị thế

10 năm sau khi mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ luôn được chú trọng triển khai, đem lại chất lượng, hiệu quả cao. Đến nay, các chương trình KHCN cấp TP đã triển khai 996 đề tài, dự án nghiên cứu KHCN với 674 đề tài về KHCN, 227 đề tài về KHXH&NV, 95 dự án sản xuất thử nghiệm. Hiệu quả ứng dụng các đề tài, dự án vào thực tiễn ngày càng tăng đã thúc đẩy đổi mới công nghệ và năng suất chất lượng trong các ngành, lĩnh vực. Đồng thời góp phần cung cấp các luận cứ khoa học cho việc xây dựng các chủ trương, chính sách của TP.

Đặc biệt, nhiều công trình, đề tài nghiên cứu hệ thống các giá trị lịch sử văn hóa đã và đang góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hiến 1000 năm Thăng Long - Hà Nội; xác định hệ quan điểm, phương hướng, giải pháp nhằm tiếp tục bảo tồn những giá trị truyền thống; xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch, hiện đại. Nhiều công trình từ kết quả đề tài, dự án đã khẳng định được sức cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường công nghiệp, thay thế máy móc nhập khẩu và đáp ứng được nhu cầu của các đơn vị sản xuất. Đó là những nỗ lực và thành tựu lớn từ cuộc kiến tạo chiến lược, tạo đà vững chắc phát triển nông nghiệp.

Một trong những đột phá làm thay đổi bộ mặt đô thị Thủ đô, còn phải kể đến việc khớp nối giao thông, xây dựng và quy hoạch của Hà Nội với các vùng lân cận. Trong đó, đã đề xuất giải pháp về quy hoạch, cơ chế chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quy hoạch, cải tạo các khu chung cư cũ, phát triển tính đa dạng trong không gian kiến trúc Hà Nội; nghiên cứu các quy hoạch phân khu, quy hoạch vùng Thủ đô. Tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm giảm tình trạng ùn tắc giao thông trong khu vực nội đô. Các giải pháp để hạn chế các phương tiện giao thông vận tải cá nhân, phù hợp với quy hoạch chung của Hà Nội, xây dựng quy trình đánh giá tác động giao thông đô thị của các dự án phát triển đô thị điển hình trên địa bàn TP…

Sau khi Hà Nội điều chỉnh địa giới hành chính, ngành Y tế Thủ đô được nghiên cứu cơ sở lý luận khoa học để lựa chọn những kỹ thuật, phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến áp dụng tại các cơ sở y tế trên địa bàn Hà Nội. Từ đó, đề xuất các giải pháp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em và người cao tuổi.

10 năm qua, Hà Nội có bước phát triển vượt bậc về ứng dụng CNTT. Trong đó, có nghiên cứu xây dựng mô hình và giải pháp công nghệ khả thi hỗ trợ phát triển ứng dụng CNTT vào quản lý hành chính cấp xã, phường của TP. Hay trong lĩnh vực tài nguyên môi trường, TP đã có những nghiên cứu để áp dụng các công nghệ thích hợp xử lý ô nhiễm nước thải sinh hoạt, ô nhiễm sông, hồ, nước thải công nghiệp, làng nghề và bệnh viện. Các giải pháp giúp kiểm tra, kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường.

Phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ

Sau 10 năm, công tác thẩm định, phê duyệt các đề tài, dự án, đề án đã được quan tâm chỉ đạo, thời gian thẩm định tại cơ quan quản lý đã được rút ngắn và tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị thực hiện trong quá trình thẩm định, phê duyệt đề tài, dự án, đề án.

Đến nay, đã tiến hành thẩm định công nghệ 257 hồ sơ dự án đầu tư trong các lĩnh vực: Xử lý chất thải, hiện đại hóa các cơ sở y tế, các dây chuyền chế biến thực phẩm. Trong đó, có những dự án đầu tư có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến: Dự án nhà máy xử lý rác tại Nam Sơn công suất 2.000 tấn/ngày; Dự án Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp 75 tấn/ngày để phát điện tại Nam Sơn…; Xử lý hồ ô nhiễm nước sông, mương, hồ trên địa bàn Hà Nội.

Trong thời gian qua, đã cấp giấy chứng nhận đăng ký 74 hợp đồng chuyển giao công nghệ, trợ giúp kỹ thuật; cấp mới giấy chứng nhận hoạt động khoa học – công nghệ cho 366 tổ chức. Cấp giấy chứng nhận DN KHCN cho 44 DN. Hà Nội là địa phương có số lượng DN KHCN nhiều nhất cả nước. Các DN KHCN hoạt động hiệu quả, doanh thu từ hoạt động KHCN mang lại ngày càng cao.

Các hoạt động quản lý, hướng dẫn, tuyên truyền về KHCN, về quản lý công nghệ, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ và hạt nhân, tiêu chuẩn, đo lường chất lượng tiếp tục được chú trọng triển khai và đem lại những kết quả tốt. Qua đó, đã tổ chức hướng dẫn, tư vấn xác lập quyền sở hữu công nghiệp cho trên 355 tổ chức và cá nhân trên địa bàn.

Đồng thời, tiến hành xây dựng nhãn hiệu tập thể cho 23 sản phẩm đặc sản của làng nghề truyền thống như: “Tranh thêu” của huyện Thường Tín, “Sữa bò Ba Vì” “Nón chuông” của huyện Thanh Oai, “Bưởi tôm vàng” của huyện Đan Phượng, “Nhãn chín muộn” của huyện Hoài Đức và “Rau hữu cơ” của huyện Sóc Sơn… và chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm truyền thống nhằm nâng cao giá trị kinh tế của sản phẩm.

Đặc biệt, 10 năm qua, Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước triển khai tới 100% các cơ quan sở, ngành và quận, huyện áp dụng thành công hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2000. Đã có 576/586 xã, phường, thị trấn của TP Hà Nội được hỗ trợ kinh phí để xây dựng, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia ISO 9001:2008; 135 DN được hỗ trợ áp dụng ISO 14000 về môi trường và 106 DN hỗ trợ áp dụng ISO 22000 về VSATTP.

Theo Giám đốc Sở KHCN Hà Nội Lê Ngọc Anh, sau 10 năm điều chỉnh địa giới hành chính, Thủ đô Hà Nội đã tập trung đầu tư xây dựng một số tổ chức KHCN cho những hướng KHCN trọng điểm, đảm bảo có đầy đủ những trang thiết bị nghiên cứu, thực nghiệm, thông tin, đội ngũ cán bộ KHCN đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Trong đó chú trọng đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đưa vào sử dụng các dự án đầu tư tiềm lực. Thời gian tới, hoạt động KHCN TP sẽ đẩy mạnh hơn việc nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng kết quả nghiên cứu KHCN vào thực tiễn, có những đột phá mới… để ngành KHCN thực sự trở thành đòn bẩy, động lực, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.